Giàu từ tiền số

Trong kinh - truyện Á Đông, việc một ai đó giàu đột ngột như tìm được kho vàng thể hiện cho ước mơ của nhiều người dân châu Á và cả ở Việt Nam. Điều này không có gì sai và đúng với câu “Tiểu phú do cần - Đại phú do thiên”.

Đạo giáo Á Châu cũng giải thích vì sao nhiều người không giỏi, không lao động cực khổ quá nhưng giàu có, là do “phước đức từ kiếp trước tích tụ”, nếu không có phước thì giàu bất ngờ như trúng số cũng sẽ không giữ được, còn có phước thì may mắn đó là bàn đạp giàu thêm...

Hiện nay đầu tư “tiền số” có thể giúp nhiều người giàu đột biến hơn “trúng số” hoặc "bắt như được rương vàng" trong truyện cổ tích. Câu chuyện nhiều người chi ra vài trăm USD mua Bitcoin trong mấy năm, sau thành triệu phú thu hút rất nhiều nhà đầu tư cá nhân tham gia. Họ đa phần thuộc lớp trung niên, trước đó ít hiểu biết về công nghệ.

Và mới nhất là việc đồng tiền Pi - một loại tiền điện tử niêm yết lên sàn giao dịch (mainnet - mạng chính), đã tạo niềm vui rất lớn cho nhiều người tham gia "đào" từ vài năm trước. Họ kỳ vọng sẽ thu về hàng tỷ đến hàng chục tỷ đồng.

Việc tham gia đầu tư tiền số là chọn lựa của cá nhân, nhất là với Pi. Xem như không mất tiền mua nên họ không phải lo, dù mỗi ngày phải mất chút thời gian vào smartphone xem clip quảng cáo như công việc hỗ trợ ban tổ chức Pi có doanh thu quản lý.

Pi Network ra đời vào năm 2019 cho phép người đào Pi miễn phí thông qua ứng dụng Pi Network trên smartphone.

Tuy nhiên, nếu xem việc cho phép niêm yết và giao dịch sàn tiền coin chính thức tại Trung tâm tài chính quốc tế TP.HCM (Trung tâm), dự định mở vào tháng 7/2026, như một giải pháp “đi tắt vọt lên” để đảm bảo thành công của Trung tâm thì rất nguy hiểm.

Mục đích lập Trung tâm tài chính quốc tế để tổ chức vốn - huy động vốn - sử dụng vốn hiệu quả cho đầu tư phát triển Việt Nam. Song nếu có sàn coin, hiệu quả chưa thấy ở đâu đã có một sòng trade coin chính thức hợp pháp và hàng đống tiền sẽ hút vào thắng - thua. Trong khi, chúng ta “cắn răng” không cho mở casino tại TP.HCM như Singapore, để bảo đảm an toàn tài chính cho người dân.

Theo số liệu của Hiệp hội Blockchain hồi tháng 8/2024, giai đoạn 2021-2022, Việt Nam nằm trong top 3 thế giới về tỷ lệ người dân sở hữu tài sản số (tương đương 21% dân số Việt Nam sở hữu), chỉ sau UAE và Mỹ. Dòng tài sản số vào Việt Nam năm 2023 đạt 120 tỷ USD - theo báo cáo của tổ chức phân tích thị trường Chainalysis.

Hiện nay, ngoài Bitcoin là đồng tiền điện tử được nhiều tổ chức chấp nhận, còn lại hàng trăm đồng tiền số khác được phát hành từ những đơn vị khởi nghiệp, không có gì bảo chứng.

Tiền số vẫn chưa được giao dịch ở nhiều quốc gia. Hơn nữa, Việt Nam được đánh giá luôn thận trọng về thị trường tài chính. Ngay như như trái phiếu địa phương, các tỉnh thành cũng chưa được quyền phát hành. Chính sự thận trọng đó đã giúp Việt Nam không bị chao đảo trong các cuộc khủng hoảng tài chính thế giới, các năm 1997 hay 2008.

Vì vậy, việc mở sàn giao dịch tiền số tại Trung tâm tài chính quốc tế TP.HCM dự định thành lập vào năm 2026 cần cân nhắc kĩ, sẽ hại chiến lược nâng hạng và phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam lớn mạnh, bền vững.

Ngoài ra, nó có thể khiến giới tội phạm sử dụng làm công cụ dụ nhiều người lao vào, dẫn tới mất tiền từ “các sàn OTC” lấy cảm hứng từ sàn chính thức.

Tài sản mã hóa, tiền mã hóa là xu hướng nhưng đi kèm rủi ro lớn và cần thiết phải nghiên cứu rất sâu. Trung tâm tài chính quốc tế TP.HCM trước hết phải làm tốt lĩnh vực tài chính truyền thống, theo hướng mở tối đa các định chế và sản phẩm tài chính hiện đang phổ biến tại các Trung tâm tài chính thế giới, chứ chưa nên “đi tắt vọt lên” thành trung tâm tài chính tiền số quốc tế.

TS Đinh Thế Hiển

TS Đinh Thế Hiển