Giáo dân 'gùi đá' dựng nhà thờ giữa đại ngàn Tây Nguyên

Nhà thờ đá Đạ Tông nằm giữa xã Đạ Tông, huyện Đam Rông, là nơi hành lễ chính cho hơn 10.000 giáo dân thuộc các xã Đạ Tông, Đạ M’rông, Đạ Long, khu vực có đông đồng bào dân tộc thiểu số như M’nông, K’Ho, Cill theo đạo Công giáo.

Mỗi sáng cuối tuần, từng dòng người lặng lẽ đi bộ từ sớm tinh mơ, mặc trang phục truyền thống, len lỏi theo lối mòn rừng núi để về làm lễ.

Khởi công cuối năm 2007, nhà thờ Đạ Tông hoàn thành và đưa vào sử dụng năm 2009. Nhà thờ không theo khuôn mẫu Gothic hay Romanesque quen thuộc mà là sự giao thoa độc đáo với kiến trúc bản địa. Nhìn từ xa, công trình tựa như một ngôi nhà rông, nhà sàn hay nhà đất truyền thống của người dân ở huyện Đam Rông, tạo nên nét đẹp tự nhiên, gần gũi.

Bên trong nhà thờ Đạ Tông được làm bằng đá. Trần nhà thờ, khung cửa, mái hiên đều được xử lý bằng đá thô, xen kẽ những cột gỗ và hoa văn chạm khắc thủ công mô phỏng họa tiết truyền thống Tây Nguyên như sừng trâu, sóng nước, lá rừng…

Bàn thờ và bàn Lời Chúa là những khối đá nguyên tròn, được đẽo gọt thủ công, biểu trưng cho sự bền bỉ, vĩnh cửu trong niềm tin tôn giáo.

Điều đặc biệt là công trình không xây dựng bằng máy móc hiện đại, mà hoàn toàn bằng sức người "gùi đá", đục tay, và bàn tay cần mẫn của bà con giáo dân. Đá chẻ, đá cuội được gùi về từ sông Krông Nô, suối Đạ Tông, suối Rô Men. Những tảng đá lớn, chắc được lựa chọn kỹ, chẻ đẽo ngay tại nhà bằng dụng cụ thủ công.

Không chỉ là nơi hành lễ, nhà thờ còn là trung tâm sinh hoạt cộng đồng. Những ngày thường, giáo dân đến đọc kinh, học giáo lý, tổ chức sinh hoạt giới trẻ, hội phụ nữ, lớp tiền hôn nhân, sinh hoạt thiếu nhi Thánh Thể...

Trong nhà thờ, trần, tường, cửa sổ... được thiết kế và trang trí hoa văn, họa tiết mang đậm bản sắc Tây Nguyên. Từng chi tiết nhỏ phản ánh đời sống và tín ngưỡng bản địa được lồng ghép tinh tế.

Là một giáo dân gắn bó nhiều năm với nhà thờ Đạ Tông và là thành viên ca đoàn, chị Cil Dina chia sẻ rằng mỗi tuần, chị đều tham dự thánh lễ, cầu nguyện cho bình an và sự yên lành. Những khoảnh khắc này mang lại cho chị cảm giác an yên, tiếp thêm sức mạnh trong cuộc sống.

Nhớ lại thời điểm xây dựng nhà thờ, chị Cil Dina kể: “Vợ chồng tôi đều góp sức, người phụ thợ, người gùi đá. Mỗi ngày vài gùi đá là chuyện thường. Giáo dân chúng tôi tuy nghèo khó nhưng giàu tinh thần đoàn kết. Nhờ vậy mà nhà thờ được dựng nên".

Bà Cat K’Jot (72 tuổi, giáo dân người M’nông) đến nhà thờ từ sớm để dự lễ. Bà cho hay, giáo dân đã góp sức gùi đá từ dưới sông Krông Nô lên để xây nhà thờ. Không chỉ góp đá, nhiều hộ còn tự nguyện góp công, dựng giàn giáo, đào móng, xếp đá... Đá phải chọn viên chắc.

"Có hôm đi cả ngày chỉ được 3,4 gùi, vai đau lưng ê nhưng ai cũng vui, vì biết mình đang làm điều thiêng liêng", bà chia sẻ.

Khuôn viên rộng lớn, rợp bóng cây xanh, xen lẫn tiểu cảnh và tượng đá nguyên khối, cùng lối kiến trúc gần gũi, mộc mạc – nhà thờ Đạ Tông ngày càng thu hút du khách đến tham quan, chiêm bái.

Linh mục Nguyễn Văn Gioan (Quản hạt Đạ Tông, Quản xứ Giáo xứ Đạ Tông) chia sẻ: Trước đây, bà con phải đi hàng chục km để dự lễ. Nay, vào các ngày chủ nhật hay dịp lễ lớn, nhà thờ luôn đông kín người. Không chỉ là nơi hành lễ, đây còn là chốn gặp gỡ, học giáo lý và tổ chức sinh hoạt cho thanh thiếu niên Công giáo. “Giờ đây, chúng tôi có thể dự lễ ngay trên chính mảnh đất của mình,” linh mục nói.

Một góc nhà thờ đá Đạ Tông nhìn trên cao, yên bình lúc sáng sớm.

Sau hơn 15 năm kể từ ngày khánh thành, nhà thờ Đạ Tông không chỉ là “nơi đến” của hàng nghìn tín hữu mỗi tuần, mà còn là “nơi trở về” của ký ức, nơi từng viên đá, từng khối tường ghi dấu gùi đá, ngày công và niềm tin son sắt của bao người.

Xuân Ngọc