Giám đốc Sở GD&ĐT Phú Thọ: Phấn đấu đến 2030, Tỉnh lọt top 5 toàn quốc về giáo dục

Trước thềm năm học mới 2025-2026, phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Trịnh Thế Truyền - Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ về những nhiệm vụ và giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn mới.

Biến thách thức thành cơ hội, phấn đấu nằm trong top 5 toàn quốc

Ông Trịnh Thế Truyền cho biết, việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, hợp nhất ba tỉnh thành một tỉnh Phú Thọ mới đã mở ra cho ngành giáo dục và đào tạo nhiều thời cơ quý báu nhưng cũng đi kèm những thách thức không nhỏ.

Thời cơ lớn nhất chính là cơ hội tái cấu trúc toàn diện hệ thống giáo dục, trên cơ sở quy mô tỉnh mới để quy hoạch lại mạng lưới trường lớp, phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn, đồng thời nâng cao năng lực quản trị của đội ngũ. Bên cạnh đó, việc hợp nhất giúp tiếp cận một nguồn lực phong phú về con người, cơ sở vật chất và kinh nghiệm quản lý từ ba địa phương, tạo sức mạnh tổng hợp để phát triển một nền giáo dục hiện đại, công bằng và hội nhập.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất là sự khác biệt về điều kiện phát triển giữa các vùng miền. Trong khi đô thị, đồng bằng có lợi thế về hạ tầng, đội ngũ và cơ hội tiếp cận công nghệ; thì miền núi, vùng sâu, vùng xa vẫn còn nhiều khó khăn. Việc vận hành bộ máy mới đòi hỏi ngành giáo dục phải khắc phục tình trạng chênh lệch, tránh nguy cơ bỏ sót đối tượng yếu thế, đồng thời đổi mới phương thức quản lý khi không còn cấp trung gian.

Ông Trịnh Thế Truyền - Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ. Ảnh: NVCC.

“Với tư cách người đứng đầu ngành giáo dục, tôi có niềm tin và kỳ vọng lớn rằng: trong thời gian tới, giáo dục Phú Thọ sẽ phát triển theo hướng tinh gọn - hiện đại - nhân văn - hội nhập. Tôi kỳ vọng, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý sẽ là lực lượng tiên phong, truyền cảm hứng đổi mới; các em học sinh được học tập trong môi trường công bằng, sáng tạo, có đủ điều kiện để phát triển toàn diện.

Tôi cũng tin rằng, với sự quan tâm lãnh đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, sự đồng hành của phụ huynh, cộng đồng xã hội và trên hết là khát vọng vươn lên của đội ngũ nhà giáo, ngành giáo dục tỉnh Phú Thọ sẽ biến thách thức thành cơ hội, khẳng định vị thế là nền tảng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp phát triển bền vững của tỉnh trong giai đoạn mới” - vị Giám đốc Sở chia sẻ.

Theo đó, mục tiêu tổng quát của ngành giáo dục Phú Thọ là phát triển giáo dục và đào tạo giai đoạn 2025-2030 theo mô hình toàn diện - hiện đại - nhân văn - hiệu quả, lấy chất lượng là trung tâm, hiệu quả là thước đo, và hội nhập là động lực. Tập trung vào 3 khâu đột phá: Chuyển đổi số trong giáo dục; dạy học ngoại ngữ, tin học; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Từng bước hình thành trung tâm đào tạo chất lượng cao, đưa Phú Thọ trở thành địa phương dẫn đầu về chất lượng giáo dục, đào tạo vùng Trung du và Miền núi phía Bắc, phấn đấu nằm trong top 5 toàn quốc.

Mục tiêu cụ thể đến năm 2030 bao gồm: Một là, rà soát, quy hoạch các cơ sở giáo dục bảo đảm tinh gọn, hiệu quả; đa dạng hóa các loại hình giáo dục đáp ứng nhu cầu học tập của con em nhân dân các dân tộc trong tỉnh.

Hai là, hoàn thiện cơ sở hạ tầng giáo dục theo hướng kiên cố, hiện đại, thân thiện và an toàn. Tỉ lệ phòng học kiên cố đạt 100%; 90% trường mầm non và phổ thông công lập đạt chuẩn quốc gia, trong đó, 45% đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. Từng bước chuẩn hóa hệ thống trường học cả về kiến trúc, công năng và điều kiện tổ chức hoạt động giáo dục.

Ba là, phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa và thực học-thực nghiệp. Đảm bảo đủ số lượng giáo viên theo định biên, cơ bản cân đối về cơ cấu môn học; 100% giáo viên và cán bộ quản lý có trình độ đạt chuẩn theo Luật Giáo dục, trong đó đa số đạt trên chuẩn. 100% cán bộ, giáo viên ứng dụng thành thạo công nghệ thông tin và khai thác hiệu quả thiết bị dạy học hiện đại.

Bốn là, phát triển đồng bộ hệ thống giáo dục nghề nghiệp và đại học, gắn kết chặt chẽ với thị trường lao động và định hướng phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Tỉ lệ học sinh sau trung học phổ thông tiếp tục học nghề, cao đẳng, đại học đạt từ 50% trở lên; 100% cơ sở giáo dục nghề nghiệp có hợp tác hiệu quả với doanh nghiệp và cơ sở sử dụng lao động.

Năm là, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, phát triển năng lực học sinh và bảo đảm thực chất. Tỉnh duy trì vị trí dẫn đầu khu vực trung du và miền núi phía Bắc, phấn đấu vào nhóm 5 địa phương có các chỉ số phát triển giáo dục tốt nhất cả nước. Tăng cường phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu; phấn đấu có học sinh đoạt giải cấp quốc gia, khu vực và quốc tế.

Sáu là, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, đẩy mạnh xã hội học tập và giáo dục suốt đờivới trọng tâm là thu hẹp khoảng cách giữa khu vực trung tâm với vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Phấn đấu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3-5 tuổi, phổ cập trung học cơ sở đạt chuẩn mức độ 3; trên 85% thanh niên hoàn thành chương trình trung học phổ thông hoặc tương đương. Hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 3-5 tuổi, duy trì vững chắc phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức độ 3, trung học cơ sở mức độ 3 và xóa mù chữ mức độ 2. Phấn đấu 90% gia đình, 80% dòng họ đạt tiêu chí học tập; 100% xã, phường đạt chuẩn xã học tập; tỉnh Phú Thọ được công nhận là “Tỉnh học tập”.

Tập trung đào tạo nguồn nhân lực: Giai đoạn 2026-2030 các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tuyển sinh khoảng 26.000 học sinh, sinh viên/năm (cao đẳng 4.000 học sinh, sinh viên /năm; trình độ trung cấp 10.000 học sinh/năm; sơ cấp dưới 3 tháng 12.000 người học/năm).

Tỉnh Phú Thọ phấn đấu trở thành địa phương dẫn đầu về chất lượng giáo dục, đào tạo vùng Trung du và Miền núi phía Bắc, nằm trong top 5 toàn quốc. Ảnh: phutho.edu.vn.

Tích cực tham mưu tuyển đủ số lượng giáo viên còn thiếu so với chỉ tiêu biên chế

Thực trạng về đội ngũ giáo viên hiện nay trên địa bàn tỉnh Phú Thọ: Đối với khối các trường thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý (biên chế được giao 53.613, biên chế có mặt 51.294). Nhu cầu tuyển dụng: 775 giáo viên mầm non, 477 giáo viên tiểu học, 455 giáo viên trung học cơ sở). Đối với các đơn vị trực thuộc Sở, biên chế được giao là 7.824, hiện nay có mặt 7.680, thiếu 108 giáo viên so với chỉ tiêu biên chế giao (không tính các trường cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp) nhu cầu tuyển dụng 101 giáo viên.

Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ, hiện nay, Sở Giáo dục và Đào tạo tích cực phối hợp với Sở Nội vụ tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh cho phép tuyển số lượng giáo viên còn thiếu so với chỉ tiêu biên chế được giao.

Ngoài số biên chế được giao, các trường được giao chỉ tiêu hợp đồng theo Nghị định số 111/NĐ-CP tổng số 2.268 chỉ tiêu, với số giáo viên được giao để hợp đồng này cơ bản sẽ đáp ứng được giáo viên giảng dạy cho năm học 2025-2026.

Đội ngũ cán bộ, giáo viên nhân viên các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông trên địa bàn tỉnh cơ bản bảo đảm cho năm học mới. Tuy nhiên, khó khăn của ngành giáo dục Phú Thọ được chỉ ra: vẫn còn hiện tượng thừa, thiếu giáo viên cục bộ tại một số cơ sở giáo dục.

Vị Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cũng thông tin về kế hoạch phát triển đội ngũ bảo đảm thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018: “Giải quyết vấn đề khó khăn thừa thiếu cục bộ tại một số cơ sở giáo dục: Đối với các đơn vị trực thuộc, Sở đã thực hiện rà soát, điều động, tăng cường, biệt phái đối với giáo viên các đơn vị trực thuộc Sở để bảo đảm đồng bộ và cân đối cơ cấu giáo viên giữa các bộ môn của các đơn vị; khối tiểu học và trung học cơ sở, thực hiện rà soát, điều động giáo viên bố trí giáo viên dạy liên trường, liên cấp; bảo đảm cơ cấu đồng bộ trước thềm năm học mới.

Sở Giáo dục và Đào tạo tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng Đề án phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý đáp ứng yêu cầu triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 giai đoạn 2026-2030, trên cơ sở thực hiện Đề án, sẽ khắc phục những khó khăn, vướng mắc về đội ngũ giáo viên hiện nay”.

Theo ông Trịnh Thế Truyền, giữa bối cảnh nhiều khó khăn, Thông tư số 15/2025/TT-BGDĐT do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 24/7/2025 “hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của sở giáo dục và đào tạo thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và phòng văn hóa - xã hội thuộc Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc thù thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo” đã tháo gỡ những vướng mắc lâu nay trong công tác tuyển dụng giáo viên.

Tuy nhiên, để cơ chế này phát huy hiệu quả thực sự, nhiều ý kiến cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống quy định liên quan đến tiêu chuẩn, hình thức và nội dung tuyển dụng giáo viên.

Để việc tuyển dụng giáo viên đạt hiệu quả, cần linh hoạt hơn trong yêu cầu thực hành sư phạm, thay vì áp dụng cứng nhắc.

Với những địa phương có quy mô giáo dục lớn, việc tổ chức phần thi thực hành giảng dạy cho hàng nghìn thí sinh là rất khó khả thi, bởi cần huy động một lượng lớn giám khảo, công tác chấm thi khó bảo đảm tính công bằng và đồng đều giữa các hội đồng.

Đề xuất nên mở rộng hình thức thực hành sư phạm, có thể bao gồm các nội dung như soạn giáo án, xử lý tình huống sư phạm để các địa phương chủ động lựa chọn phương án phù hợp với quy mô tuyển dụng và điều kiện thực tế.

Trong khi đó, Thông tư số 15 nêu rõ, Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì thực hiện theo quy định của Luật Nhà giáo, quy định của pháp luật có liên quan và phân cấp của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đối với việc tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, biệt phái, thuyên chuyển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, viên chức, người lao động trong các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, cần có sự thống nhất phân định thẩm quyền công tác tuyển dụng viên chức giáo dục giữa các cấp chính quyền với Bộ Giáo dục và đào tạo.

Ngành giáo dục Phú Thọ đề xuất nên mở rộng hình thức thực hành sư phạm, có thể bao gồm các nội dung như soạn giáo án, xử lý tình huống sư phạm để các địa phương chủ động lựa chọn phương án phù hợp. Ảnh: phutho.edu.vn.

Tích cực thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 3-5 tuổi

Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết mở rộng phổ cập cho trẻ em mầm non từ 3-5 tuổi, với mục tiêu đến năm 2030, 100% tỉnh, thành phố đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3-5 tuổi. Nghị quyết áp dụng từ năm học 2025-2026.

Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ chia sẻ về kế hoạch triển khai của địa phương: Trước hết, rà soát, đánh giá thực trạng: Thống kê, phân bố trẻ 3-5 tuổi toàn tỉnh; xác định tỉ lệ ra lớp; đối chiếu với dự thảo tiêu chuẩn phổ cập của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đánh giá mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên.

Đồng thời, xây dựng kế hoạch, lộ trình: Tổ chức lấy ý kiến cơ sở; phân tích ưu điểm, khó khăn; xây dựng lộ trình và giải pháp thực hiện; phân công rõ trách nhiệm cho từng phòng chuyên môn, bảo đảm chuẩn bị đầy đủ các điều kiện triển khai.

Song song với đó, chuẩn bị nguồn lực: Về đội ngũ, rà soát nhu cầu tuyển dụng giáo viên, phối hợp Sở Nội vụ trình Ủy ban nhân dân tỉnh tuyển viên chức năm 2025; ban hành kế hoạch tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực giáo viên.

Về cơ sở vật chất, chỉ đạo địa phương quy hoạch, sát nhập các điểm trường, ưu tiên sử dụng công trình dôi dư cho giáo dục mầm non, bảo đảm 1 phòng/lớp, giảm phòng học tạm, học nhờ.

Về chính sách, rà soát, hợp nhất các nghị quyết liên quan; lồng ghép chính sách hỗ trợ cơ sở, giáo viên, trẻ em vùng khó khăn và khu công nghiệp; quy định mức thu dịch vụ phù hợp.

Cuối cùng, truyền thông và tạo đồng thuận: Đẩy mạnh tuyên truyền để người dân, phụ huynh và cộng đồng hiểu quyền lợi, trách nhiệm; huy động sự tham gia của đoàn thể, ban ngành trong vận động trẻ ra lớp và duy trì sĩ số.

Ngành giáo dục Phú Thọ tích cực triển khai Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3-5 tuổi. Ảnh: phutho.edu.vn.

“Với sự chuẩn bị chủ động, đồng bộ và quyết tâm của cả hệ thống chính trị, chúng tôi tin tưởng rằng tỉnh Phú Thọ sẽ triển khai hiệu quả nghị quyết của Quốc hội, bảo đảm mọi trẻ em từ 3-5 tuổi được đến trường, được hưởng chính sách hỗ trợ, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong tương lai” - ông Trịnh Thế Truyền nhấn mạnh.

Kiến nghị địa phương tiếp tục ưu tiên bố trí vốn cho phát triển giáo dục

Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ cho hay: “Trong quá trình triển khai bộ máy mới, chúng tôi nhận thấy vẫn còn một số “điểm nghẽn” cần sớm tháo gỡ để bảo đảm sự vận hành thông suốt và nâng cao chất lượng giáo dục. Đó là: sự chênh lệch điều kiện giáo dục giữa các vùng miền; hạ tầng công nghệ thông tin ở một số nơi còn hạn chế; đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên cần được tiếp tục bồi dưỡng để đáp ứng yêu cầu đổi mới; và công tác xã hội hóa giáo dục chưa đồng đều.

Để khắc phục, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ xin kiến nghị, đề xuất một số giải pháp trọng tâm sau:

Về thể chế, cơ chế: Đề nghị Trung ương và Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm ban hành cơ chế đặc thù cho các tỉnh sau hợp nhất, nhất là về tổ chức quản lý giáo dục hai cấp; cho phép thí điểm các mô hình quản lý, kiểm tra, đánh giá mới phù hợp với thực tiễn.

Về nguồn lực đầu tư: Kiến nghị tỉnh tiếp tục ưu tiên bố trí vốn cho phát triển giáo dục, trong đó tập trung vào hạ tầng công nghệ thông tin, trường lớp vùng khó, cơ sở vật chất phục vụ chương trình giáo dục phổ thông mới. Đồng thời, có chính sách thu hút doanh nghiệp, tổ chức xã hội tham gia mạnh mẽ hơn vào công tác xã hội hóa giáo dục.

Về đội ngũ: Đề xuất có chính sách hỗ trợ, ưu tiên đặc thù cho giáo viên, cán bộ quản lý ở vùng sâu, vùng xa; mở rộng cơ hội đào tạo, bồi dưỡng về năng lực số, kỹ năng quản trị trường học trong bối cảnh mới.

Về chuyển đổi số: Kiến nghị Ủy ban nhân tỉnh và các sở, ngành liên quan phối hợp đồng bộ trong xây dựng cơ sở dữ liệu giáo dục thống nhất, bảo đảm kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia, đồng thời thúc đẩy hình thành nền giáo dục số toàn diện.

Về xã hội hóa và hội nhập: Đề nghị có cơ chế, chính sách minh bạch, thuận lợi hơn để huy động nguồn lực ngoài ngân sách; đồng thời, tăng cường hợp tác giáo dục quốc tế, học tập kinh nghiệm từ các địa phương đi trước, từ đó nâng tầm chất lượng và hiệu quả đào tạo nhân lực”.

“Chúng tôi tin rằng, với sự quan tâm của Trung ương, của tỉnh và sự đồng hành của toàn xã hội, những “điểm nghẽn” sẽ sớm được tháo gỡ, qua đó tạo ra động lực mạnh mẽ để giáo dục Phú Thọ phát triển bền vững, trở thành nền tảng vững chắc cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của địa phương” - vị Giám đốc Sở bày tỏ.

Thủy Tiên