TS. Lê Quang Đạm, Tổng giám đốc Marvell Việt Nam: 'Tôi luôn khao khát trở về, đóng góp cho ngành vi mạch bán dẫn'

TS. Lê Quang Đạm chia sẻ về việc phát triển nguồn nhân lực cho ngành vi mạch bán dẫn ở Việt Nam, trong một phiên thảo luận do Forbes Việt Nam tổ chức

Hành trình đi để trở về

Thế giới đang bước vào cuộc đua giành vị thế trong ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn, lĩnh vực được ví như “trái tim” của nền kinh tế số. Từ Hoa Kỳ, châu Âu đến Hàn Quốc, Nhật Bản…, nước nào cũng chạy đua để khẳng định quyền làm chủ những con chip nhỏ bé, nhưng quyết định vận mệnh của cả ngành công nghệ.

Tại Việt Nam, câu chuyện phát triển ngành vi mạch, bán dẫn cũng “nóng” lên từng ngày với câu hỏi: “Việt Nam có thể tham gia chuỗi giá trị toàn cầu của ngành bán dẫn hay không?”.

Câu trả lời không chỉ nằm ở chính sách hay cơ hội, mà còn ghi nhận sự đóng góp của những con người dám dấn thân, khao khát cống hiến như ông Lê Quang Đạm, với mong muốn trở về để đóng góp xây dựng và phát triển ngành vi mạch bán dẫn trên chính quê hương mình.

Trong giới khoa học - công nghệ tại Việt Nam, ông Lê Quang Đạm được rất nhiều người biết đến. Sinh ra tại Huế, mảnh đất thơ mộng bên dòng Hương, nơi nuôi dưỡng bao nhân tài đất Việt, ngay từ nhỏ, ông đã có niềm đam mê với các môn toán, vật lý. Năm 1974, ông cùng gia đình rời Huế vào TP.HCM lập nghiệp, mang theo hành trang là sự ham học, tò mò và nghị lực bền bỉ.

Đến năm 1983, với tình yêu cháy bỏng dành cho khoa học, chàng trai xứ Huế đã thi đỗ vào ngành vật lý, Trường đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia TP.HCM). Sự thông minh, siêng năng cùng khát vọng học hỏi đã giúp ông tốt nghiệp loại xuất sắc, được nhà trường giữ lại làm giảng viên và làm nghiên cứu sinh để trở thành tiến sĩ.

Nhưng ước mơ của ông không dừng ở đó. Năm 1991, ông nhận được học bổng du học tại Canada để theo học thạc sĩ, tiến sĩ, rồi hậu tiến sĩ ngành xử lý tín hiệu số (một lĩnh vực trọng tâm của công nghệ bán dẫn). Trong gần 6 năm miệt mài học tập tại nước ngoài, ông đã học hỏi và nắm chắc kiến thức về ngành vi mạch, bán dẫn.

Khi chương trình nghiên cứu hậu tiến sĩ kết thúc vào cuối năm 1997, ông Đạm đứng trước 2 ngã rẽ của cuộc đời: trở về Việt Nam để giảng dạy, hoặc ở lại xứ người để thử sức trong ngành công nghiệp bán dẫn đang phát triển. Ông chọn con đường thứ hai, như một bước đệm để tích lũy kinh nghiệm thực tiễn, khi quyết định đầu quân cho các tập đoàn công nghệ lớn như Gennum, ATI Technologies, AMD, Broadcom.

Ban đầu, ông Đạm chỉ là một kỹ sư thiết kế và kiểm tra hệ thống FPGA, viết code, vẽ sơ đồ mạch như bao đồng nghiệp khác. Nhưng với trí tuệ sắc bén, tinh thần cầu tiến và đức tính kiên nhẫn của người con xứ Huế, ông vươn lên trở thành kiến trúc sư hệ thống, rồi chuyên gia nghiên cứu cao cấp, giám đốc kỹ thuật.

Nói về cơ duyên đến với Marvell, ông Đạm kể, trong một dịp gặp gỡ và trò chuyện với Phó chủ tịch cấp cao của Marvell, ông được thuyết phục bởi tầm nhìn chiến lược, định hướng phát triển của Tập đoàn. Từ đó, ông quyết định nhận lời gia nhập Marvell, làm việc tại trụ sở chính ở Santa Clara (California, Hoa Kỳ) vào năm 2011, với vai trò Giám đốc Kỹ thuật mảng kinh doanh sản phẩm dành cho người tiêu dùng.

Đưa “”đại gia”” bán dẫn về Việt Nam

Nhận thấy tiềm năng phát triển ngành vi mạch, bán dẫn ở Đông Nam Á, năm 2013, Marvell xem xét thành lập các chi nhánh tại khu vực này để mở rộng hoạt động. Khi đó, Phó chủ tịch Marvell hỏi ông Đạm rằng: “Phát triển một nhóm kỹ sư bán dẫn tại Việt Nam liệu có khả thi, và ai sẽ là người dẫn dắt ở thị trường này?”.

Không ngần ngại, ông Đạm xung phong trở về Việt Nam để phụ trách chi nhánh của Marvell tại đây. Qua nhiều cuộc thảo luận, cuối cùng, CEO Tập đoàn Marvell Technology chấp thuận cử ông Đạm trở về Việt Nam để phụ trách văn phòng này. Cuối năm 2013, ông Đạm rời vị trí Giám đốc Kỹ thuật mà nhiều đồng nghiệp mơ ước, để trở về Việt Nam, bắt đầu một hành trình mới đầy gian nan.

Khi đó, quyết định của ông Đạm khiến nhiều người bất ngờ, vì ông đang có cuộc sống tốt và cơ hội thăng tiến rất lớn tại công ty mẹ ở Hoa Kỳ.

“Trong suốt hơn 20 năm học tập và làm việc tại nước ngoài, tôi luôn mong muốn, khao khát được trở về Việt Nam, được đóng góp xây dựng và phát triển ngành vi mạch bán dẫn trên chính quê hương”, ông Đạm nói về quyết định của mình khi đó.

Những ngày đầu, khi Marvell mới thành lập tại Việt Nam, ông và các cộng sự gặp rất nhiều khó khăn, thử thách khi nhân lực ngành bán dẫn rất ít, chất lượng chưa đảm bảo. “Tôi vẫn nhớ,

sau khi Marvell Việt Nam chính thức có giấy phép đầu tư từ tháng 10/2013, chúng tôi chỉ có 6 người, gồm 3 kỹ sư có kinh nghiệm và 3 sinh viên mới ra trường”, ông Đạm kể.

Ngoài ra, Công ty còn phải đối mặt với hàng loạt khó khăn về thủ tục hành chính, hạ tầng (điện, nước, Internet…). Tuy nhiên, bằng sự quyết tâm, kiên trì và lòng nhiệt huyết, đam mê, ông và các cộng sự đã vượt qua tất cả.

Bằng sự tính toán hợp lý, ban đầu, với lực lượng nhân sự mỏng, Marvell Việt Nam chỉ nhận những dự án nhỏ, vừa sức, nhưng làm đâu chắc đó. Khi năng lực được chứng minh, Tập đoàn mẹ bắt đầu tin tưởng giao Marvell Việt Nam thực hiện các dự án quan trọng hơn, công nghệ tiên tiến hơn.

Năm 2018, Tổng giám đốc Tập đoàn Marvell sang thăm chi nhánh tại Việt Nam, tận mắt chứng kiến sức trẻ, sự sáng tạo và niềm đam mê của đội ngũ kỹ sư Việt Nam. Từ đó, Marvell Việt Nam được giao nhiều trọng trách, trở thành một mắt xích không thể thiếu trong hệ sinh thái toàn cầu của tập đoàn chuyên thiết kế chip.

Hơn một thập niên trôi qua kể từ khi thành lập tại Việt Nam, đến nay, Marvell Việt Nam đã có hơn 500 kỹ sư, tham gia trực tiếp vào các dự án thiết kế vi mạch tiên tiến, phức tạp bậc nhất thế giới. Từ TP.HCM, Marvell Việt Nam đã mở rộng ra Đà Nẵng và trở thành trung tâm thiết kế chip lớn thứ 3 trên toàn cầu của Tập đoàn.

Ông Đạm chia sẻ, Marvell cam kết gắn bó lâu dài với Việt Nam bằng việc hợp tác chặt chẽ với Nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Mục tiêu là xây dựng đội ngũ kỹ sư đủ khả năng đảm đương toàn bộ các giai đoạn thiết kế vi mạch ngay tại Việt Nam. Trong chiến lược phát triển, Marvell Việt Nam không chỉ tạo việc làm hấp dẫn cho hàng trăm kỹ sư, mà còn tạo niềm tin cho họ rằng, người Việt có thể làm chủ công nghệ bán dẫn.

Khi được hỏi: “Nếu Marvell đề cử ông trở lại Hoa Kỳ với chức vụ cao hơn, thu nhập tốt hơn, ông có rời Việt Nam không?”, ông Đạm cười và trả lời dứt khoát: “Hơn 12 năm trước, tôi quyết định rời bỏ công việc tại Hoa Kỳ và quay trở về Việt Nam. Tôi chưa bao giờ tiếc nuối hay hối hận về quyết định này. Tôi muốn được cống hiến khoảng thời gian còn lại trong cuộc đời cho đất nước, đóng góp kiến thức và kinh nghiệm trong việc xây dựng ngành vi mạch bán dẫn ở Việt Nam, được sinh sống trên quê hương Việt Nam cùng với gia đình”, ông bộc bạch.

Trong câu trả lời ấy, có thể thấy rõ hình ảnh một người con của đất nước Việt Nam bước ra thế giới, rồi trở về, mang tri thức phụng sự Tổ quốc. Hành trình ấy không chỉ là câu chuyện của một cá nhân, mà còn là khát vọng của cả dân tộc, vươn lên làm chủ công nghệ, khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ bán dẫn toàn cầu.

Anh Quân