EU nới mức phạt để đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải và phát triển xe điện

Đề xuất mới của Ủy ban châu Âu nhằm nới lỏng các tiêu chuẩn khí thải, thúc đẩy việc áp dụng xe điện và tăng cường sản xuất pin trong nước để ứng phó với tình trạng doanh số giảm.

Ủy ban châu Âu có ý định sửa đổi các mức phạt được đề xuất đối với các nhà sản xuất ô tô không đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải CO2 năm 2025. Thay vì đánh giá mức độ tuân thủ hàng năm, đề xuất mới sẽ cho phép các nhà sản xuất đạt được các mục tiêu dựa trên lượng khí thải trung bình của đội xe trong 3 năm.

EU cũng sẽ đưa ra các đề xuất nhằm thúc đẩy người tiêu dùng áp dụng xe điện chạy bằng pin (BEV) và nâng cao sản lượng pin ô tô trong nước.

Quy định hiện hành yêu cầu các nhà sản xuất ô tô phải giảm 15% lượng khí thải vào năm 2025 so với mức cơ sở năm 2021 hoặc sẽ bị phạt 95 euro cho mỗi gam carbon dioxide trên mỗi km phát thải vượt quá mục tiêu đối với mỗi xe không tuân thủ được bán trong khối. Ngành công nghiệp đã phàn nàn rằng quy định siết chặt có thể khiến ngành này bị phạt tới 15 tỷ euro.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã tuyên bố rằng các nhà sản xuất ô tô châu Âu sẽ được gia hạn thêm hai năm để tuân thủ các yêu cầu về khí thải của năm nay.

"Các mục tiêu vẫn giữ nguyên. Nhưng điều đó có nghĩa là ngành công nghiệp có nhiều không gian thở hơn và cũng có nghĩa là rõ ràng hơn", bà von der Leyen cho biết.

Theo báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA), hành động này được thực hiện để ứng phó với mức giảm 5,9% trong doanh số bán xe điện chạy bằng pin mới vào năm 2024.

Bà Von der Leyen nói một sửa đổi có mục tiêu sẽ được đưa ra vào cuối tháng này để cung cấp sự linh hoạt cho ngành công nghiệp ô tô theo các quy định về khí thải năm 2025.

Mục tiêu là một chương trình khuyến khích người tiêu dùng mới sẽ bắt đầu vào năm tới, giúp các nhà sản xuất ô tô đạt được mục tiêu bán hàng của họ.

Mục tiêu phát thải năm 2025 là một phần trong nỗ lực Thỏa thuận Xanh rộng lớn hơn nhằm cắt giảm lượng khí thải giao thông bằng cách chấm dứt việc bán xe động cơ đốt trong mới từ năm 2035. Việc xem xét luật được ấn định vào năm 2026, nhưng Ủy ban cho biết vào thứ Hai tuần này rằng họ sẽ "tăng tốc" việc xem xét đó và đưa "tính trung lập về công nghệ làm nguyên tắc cốt lõi".

Một số quốc gia thành viên, dẫn đầu là Ý và Cộng hòa Séc, đã vận động hành lang để đưa nhiên liệu sinh học và nhiên liệu điện tử vào luật trong tương lai vì nhiên liệu có thể chạy bằng động cơ hiện có.

Theo Cơ quan Môi trường Châu Âu, lượng khí thải carbon từ ô tô chở khách mới đã giảm 28% từ năm 2019 đến năm 2023, chủ yếu là do sự gia tăng của xe điện. Tuy nhiên, sự sụt giảm doanh số bán xe điện vào năm 2024 đã làm tăng đáng kể tiền phạt đối với các nhà sản xuất ô tô có đội xe phát thải cao hơn.

Còn theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA) trước đây đã ước tính tổng thiệt hại là 16 tỷ euro nếu tiền phạt cho năm 2025 không bị trì hoãn. Volkswagen của Đức từng cảnh báo rằng họ dự kiến sẽ bị ảnh hưởng 1,5 tỷ euro trong năm nay để đáp ứng các quy định về khí thải nghiêm ngặt hơn.

Theo chế độ linh hoạt mới, tiền phạt sẽ chỉ được áp dụng vào năm 2027, cho phép các công ty không đạt mục tiêu trong một năm có thể vượt trội trong những năm tiếp theo và tránh phải trả tiền.

Nó cũng sẽ ngăn chặn các công ty châu Âu trả tiền cho các nhà sản xuất xe điện ở nước ngoài, chẳng hạn như Tesla của Elon Musk và BYD của Trung Quốc, để mua tín dụng carbon nhằm cùng nhau đạt được các mục tiêu.

Việc thay đổi quy định được đề xuất vẫn cần được chính phủ EU chấp thuận. Bản dự thảo của Ủy ban này thừa nhận rằng ngành công nghiệp ô tô của châu Âu có nguy cơ mất thị phần trong công nghệ BEV và phải đối mặt với chi phí cao hơn đáng kể so với các đối thủ cạnh tranh.

Một yếu tố chính là sự phụ thuộc vào pin do Trung Quốc sản xuất, chiếm 30% đến 40% giá trị của một chiếc ô tô thông thường.

Trong khi khối này đang tranh luận về tương lai của động cơ đốt trong, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang chạy đua với xe điện, sản xuất các mẫu xe rẻ hơn được trang bị công nghệ tốt hơn so với các đối thủ châu Âu của họ.

Sự suy thoái kinh tế ở Trung Quốc đang dẫn đến sự gia tăng xuất khẩu khi các công ty xe điện địa phương tìm kiếm thị trường mới, thúc đẩy sự lo lắng hơn nữa ở Liên minh châu Âu. Ủy ban đã áp dụng thuế mới đối với ô tô chạy bằng pin sản xuất tại Trung Quốc vào năm 2024 như một phần của cuộc điều tra chống trợ cấp.

Hoàng Lâm