Kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi để giảm thiểu rủi ro an toàn thực phẩm

Sáng 6/3, nhóm công tác kỹ thuật đa ngành về An toàn thực phẩm (ATTP) thuộc Đối tác Một sức khỏe về phòng chống dịch bệnh từ động vật sang người tổ chức hội thảo “Kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi gia cầm tại Việt Nam và kinh nghiệm Quốc tế”.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính mỗi năm Salmonella gây ra khoảng 200 triệu đến hơn 1 tỷ ca nhiễm trùng trên toàn cầu, trong đó có hơn 93 triệu ca nhiễm và 155.000 ca tử vong. Salmonella là một trong 4 nguyên nhân chính gây ra các bệnh tiêu chảy trên toàn cầu.

Tại Việt Nam, nhiễm khuẩn Salmonella là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra ngộ độc thực phẩm, đặc biệt trong mùa hè. Các vụ ngộ độc thực phẩm do Salmonella thường xảy ra tại các bếp ăn tập thể, nhà hàng và các cơ sở chế biến thực phẩm không đảm bảo vệ sinh.

Tiến sỹ Phan Quang Minh, Phó Cục Trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, phát biểu tại hội thảo. (Ảnh: Trần Ngọc Sơn)

Theo Tiến sỹ Phan Quang Minh, Phó Cục Trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, tại Việt Nam và các nước châu Á, các số liệu các ca nhiễm bệnh không được ghi nhận đầy đủ, người dân thường tự chữa trị các ca nhẹ, nên con số thực tế có thể lớn hơn gấp nhiều lần. Salmonella có thể xuất hiện ở rất nhiều loại thực phẩm khác nhau, đòi hỏi phải tăng cường các biện pháp kiểm soát để giảm thiểu rủi ro về an toàn thực phẩm.

Hiện nay, Việt Nam cũng chưa cập nhật đầy đủ các biện pháp phòng vệ, các tiêu chuẩn về kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi vẫn chưa được hoàn thiện, khiến nguy cơ lây nhiễm là hiện hữu.

Hội thảo “Kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi gia cầm tại Việt Nam và kinh nghiệm Quốc tế”. (Ảnh: Trần Ngọc Sơn)

ATTP là một nội dung trọng tâm quan trọng trong Khung đối tác Một sức khỏe đa ngành về phòng chống dịch bệnh từ động vật sang người. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã và đang huy động mọi nguồn lực để triển khai “Kế hoạch hành động đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, gia tăng chế biến và phát triển thị trường nông lâm thủy sản năm 2024 (phê duyệt tại Quyết định số 613/QĐ-BNN ngày 28/02/2024 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Một trong những hành động khẩn thiết là tăng cường kiểm soát salmonella trong chăn nuôi gia cầm.

Kiểm soát Salmonella vào khuôn khổ chương trình Một sức khỏe

Cuộc họp nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường cam kết đa ngành và hợp tác đa phương về kiểm soát lây nhiễm Salmonella trong chăn nuôi, đặc biệt là gia cầm. Hội nghị cung cấp bức tranh thực trạng của ngành chăn nuôi gia cầm với khuẩn salmonella, từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể với các bên liên quan.

Hội thảo cũng tạo cơ hội để các chuyên gia hàng đầu thế giới chia sẻ các kinh nghiệm quốc tế về kiểm soát salmonella, từ đó, tăng cường vai trò và sáng kiến của các bên liên quan chung tay đẩy lùi mối nguy trong an toàn thực phẩm.

Hội thảo có sự hỗ trợ và tham gia tích cực của Đối tác Elanco, đại diện cho khối tư nhân là những chủ thể trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất, phân phối, chăn nuôi gia cầm.

Ông Jesse Sevcik, Cố vấn điều hành cấp cao, Quan hệ doanh nghiệp tại Elanco Animal Health sẵn sàng hợp tác với Bộ Nông nghiệp và Môi trường. (Ảnh: Trần Ngọc Sơn)

Tại hội thảo, ông Jesse Sevcik, Cố vấn điều hành cấp cao, Quan hệ doanh nghiệp tại Elanco Animal Health, tập đoàn thuốc thú y toàn cầu hàng đầu có trụ sở chính tại Mỹ và hoạt động tại hơn 90 quốc gia đã nêu bật cam kết lâu dài của Elanco trong việc hỗ trợ các sáng kiến an toàn thực phẩm, tập trung vào những thách thức quan trọng như kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi gia cầm.

Elanco sẵn sàng hợp tác với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các cơ quan chức năng của Việt Nam trong nghiên cứu, giáo dục và hợp tác nhằm xây dựng các quy định và giải pháp về kiểm soát Salmonella và hỗ trợ các giải pháp trong ngành chăn nuôi gia cầm tại Việt Nam.

Elanco cũng đề xuất nội dung “kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi gia cầm” cần được đưa vào trong khuôn khổ Khung đối tác Một sức khỏe (MSK) về kiểm soát an toàn thực phẩm, phòng chống kháng kháng sinh.

Thông qua hội nghị, Việt Nam cũng có thể học hỏi một số giải pháp kiểm soát Salmonella từ các quốc gia trong khu vực ASEAN và trên thế giới như thực hiện các biện pháp an toàn sinh học nghiêm ngặt tại trang trại để giảm lây truyền Salmonella; quy định các tuân thủ, tiêu chuẩn vệ sinh tại các chợ truyền thống, lò mổ là những nguồn lây nhiễm chính, Quy định việc sử dụng kháng sinh & chống kháng kháng sinh (AMR);

Mở rộng giám sát AMR; Mở rộng Giám sát & Kiểm tra dựa trên rủi ro; Áp dụng Giải trình tự toàn bộ bộ gen (WGS); tăng cường đầu tư hệ thống xét nghiệm; nâng cao năng lực xét nghiệm; tiêm vac xin phòng trừ; thúc đẩy hợp tác công tư; hỗ trợ chứng nhận ATTP....

Quang cảnh hội thảo. (Ảnh: Trần Ngọc Sơn)

Tại hội thảo, các chuyên gia và các nhà quản lý đều cùng nhau thống nhất: Để quản lý và kiểm soát ATTP không chỉ một ngành đơn lẻ nỗ lực thực hiện, mà cần có sự thống nhất về quản lý, cơ chế, cần có sự phối hợp nhịp nhàng.

Cần có hệ thống giám sát, cần có đội ngũ được chuyên môn hóa, có trình độ và có chiến lược truyền thông nhằm thay đổi nhận thức và hành vi và thói quen về ATTP từ nông dân, cộng đồng, trẻ em và phụ nữ, doanh nghiệp sản xuất thực phẩm. Tất cả đều cần được đào tạo và tăng cường nhận thức về Salmonella.

Bên cạnh đó, Việt Nam rất cần những đối tác tư nhân mạnh để tăng cường đối tác công tư trong kiểm soát dịch bệnh trong chăn nuôi, đảm bảo các điều kiện ATTP trong nước và quốc tế để hướng tới xuất khẩu.

Hội nghị khuyến khích sự tham gia sâu rộng và chủ động hơn nữa của các đối tác tư nhân trong các cơ chế, diễn đàn của Khung đối tác MSK để chia sẻ các kinh nghiệm kiểm soát dịch bệnh theo chuỗi từ trang trại tới bàn ăn trong chăn nuôi, đảm bảo sức khỏe cho vật nuôi và con người, tạo ra các sản phẩm chăn nuôi lành mạnh cho người tiêu dùng.

Thanh Huyền