Được chính phủ tặng 10.000 baht, người dân Thái Lan chi tiêu thế nào?

Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra, trái, đã thực hiện giai đoạn đầu của chương trình hỗ trợ ví kỹ thuật số của chính phủ, do người tiền nhiệm Srettha Thavisin ủng hộ (Ảnh: Nikkei Asia)

Không như kế hoạch ban đầu

Ông Witaya Prasertphand, tài xế taxi ở Bangkok, là một trong số những người dân Thái Lan đã tận dụng gói kích thích tiền kỹ thuật số của chính phủ. Tuy nhiên, theo nhận định chung, kế hoạch này không đáp ứng được tham vọng lớn của chính phủ.

Đảng Pheu Thai cầm quyền đã có ý định rằng những người nhận số tiền hỗ trợ 10.000 baht khoảng 7,5 triệu đồng) sẽ chi ra để mua thực phẩm, đồ uống không cồn và các sản phẩm tiêu dùng mua tại các cửa hàng được công nhận và chỉ trong khu vực bầu cử của họ.

Về mặt kỹ thuật, họ sẽ bị cấm sử dụng nó để trả nợ. Hiện nợ hộ gia đình Thái Lan ở mức hơn 90% GDP.

Tuy nhiên, giai đoạn đầu tiên của kế hoạch kích thích trị giá 500 tỷ baht – vốn đã bị trì hoãn và thu hẹp lại do các rào cản về ngân sách và kỹ thuật – lại không có bất kỳ hạn chế nào như vậy khi nó được triển khai vào ngày 25/9. Điều này là do nó được phân phối bằng tiền mặt chứ không phải bằng tiền kỹ thuật số như kế hoạch.

Do thiếu đi quy định, ông Witaya – một trong số những người đầu tiên đủ điều kiện nhận tiền hỗ trợ do là chủ thẻ phúc lợi nhà nước – đã tiêu tiền cho những nhu cầu cấp thiết nhất của bản thân. “Một nửa số tiền đó tôi dùng để sửa xe, nửa còn lại để trả nợ” cho một bên cho vay không chính thức, ông nói với Nikkei Asia.

Những người có thẻ phúc lợi nhà nước và người khuyết tật là những nhóm duy nhất được nhắm đến trong giai đoạn đầu tiên, do chính phủ Thái Lan phải đối mặt với thời hạn chót chi tiêu các khoản tiền được phân bổ trước khi kết thúc năm tài chính vào ngày 30/9.

Kirida Bhaopichitr, giám đốc nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Phát triển Thái Lan, một tổ chức tư vấn độc lập, cho biết giai đoạn đầu vẫn có thể giúp đảng Pheu Thai đạt được mục tiêu thúc đẩy sức mua của nhóm thu nhập thấp và vực dậy nền kinh tế dự kiến chỉ tăng trưởng 2,6 % trong năm nay, mặc dù không được triển khai theo đúng kế hoạch.

"Một số người có thể tiết kiệm và sử dụng nó để chi tiêu hàng ngày trong vài tháng tới. Những người khác có thể sử dụng hết luôn, như một khoản chi phí để sửa nhà. Một số có thể dùng nó để trả nợ - điều này có nghĩa là họ sẽ có nhiều tiền hơn để chi tiêu", bà Bhaopichitr nói.

Văn phòng Chính sách tài chính của Bộ Tài chính Thái Lan cho biết chỉ có 2% số giao dịch chuyển tiền đến người nhận đủ điều kiện trong vòng đầu tiên (kết thúc vào ngày 30/9) không thành công do tài khoản ngân hàng không hoạt động hoặc không chính xác.

Theo tổng giám đốc FPO Pornchai Thiraveja, chính phủ sẽ thử gửi tiền lại vào cuối tháng 10 cho những người có thẻ phúc lợi và người khuyết tật chưa nhận được tiền bởi lý do nêu trên.

Người dân Thái Lan được hỗ trợ 10.000 baht (Ảnh: Bangkok Post)

Người để dành, người chi mạnh tay

Wanna Yorddamnern, một công nhân vệ sinh 54 tuổi được chính quyền thành phố Bangkok tuyển dụng, không đủ điều kiện được phát tiền trong giai đoạn đầu, tuy nhiên bà cho hay bản thân không ngại chờ đợi.

Đưa ra trạng thái đang chờ phê duyệt tiền hỗ trợ của mình trên Tang Rat, ứng dụng di động được thiết kế để phân phát, với phóng viên Nikkei Asia, bà nói: "Tôi sẽ không tiêu số tiền đó nếu có ngay bây giờ. Tôi sẽ để dành nó cho những lúc khó khăn".

Trong kế hoạch ban đầu của đảng Pheu Thai, người nhận sẽ chỉ có thời hạn 1 năm để sử dụng lượng tiền kỹ thuật số nhằm khuyến khích chi tiêu hơn là tiết kiệm.

Thứ trưởng Tài chính Julapun Amornvivat cho biết ví kỹ thuật số sẽ được giao như đã hứa sau giai đoạn đầu tiên, đồng thời cảnh báo công chúng không xóa ứng dụng Tang Rat.

“Sẽ không có ai bị bỏ rơi khỏi chương trình ví kỹ thuật số”, ông phát biểu vào tháng trước, nhưng không nêu rõ mốc thời gian. Ông nói thêm rằng chính phủ đã dành ra 187 tỷ baht cho giai đoạn thứ hai vào năm 2025.

Hơn 32 triệu người Thái đăng ký vào tháng 8 đã đủ điều kiện sử dụng ví kỹ thuật số, nhưng chính phủ đã hủy đăng ký đối với các thương nhân, sau khi có lo ngại rằng ngay cả các siêu thị và cửa hàng tiện lợi thuộc sở hữu của các tập đoàn lớn nhất đất nước cũng có thể đủ điều kiện nhận tiền.

Wiwat Phukiattisak cho biết anh dự định nộp đơn xin cấp chứng nhận thương mại khi quá trình đăng ký nhận tiền hỗ trợ bắt đầu. Cửa hàng tạp hóa nhỏ của anh ở quận Khlong Toei, gần chợ thực phẩm tươi sống lớn và khu ổ chuột ở trung tâm thành phố Bangkok, được những người có thẻ phúc lợi bảo trợ. "Nếu khách hàng của tôi có 10.000 baht, họ sẽ không tiêu ở đây. Họ sẽ chi vào thứ gì đó lớn hơn", ông nói.

Một khách hàng tên Tuangrat Phuripongkulwadee cho biết chồng cô đã nhận được 10.000 baht trong giai đoạn đầu, và sau đó chi luôn 1.700 baht (1,2 triệu đồng) cho bữa ăn dành cho gia đình 4 người của họ.

Pheu Thai đã từ bỏ tham vọng ban đầu là cung cấp ví kỹ thuật số cho mọi người dân từ 16 tuổi trở lên, thay vào đó đặt ra giới hạn rằng người đủ điều kiện phải có mức lương hàng tháng thấp hơn 70.000 baht (52,3 triệu đồng) cũng như mức trần tiết kiệm trong ngân hàng là 500.000 baht (374 triệu đồng).

Kể từ khi Pheu Thai cầm quyền vào tháng 9/2023, các nhà kinh tế cũng như Ngân hàng Thái Lan đã kêu gọi chính phủ nhắm vào các nhóm dễ bị tổn thương thay vì phát tiền rộng rãi.

“Với mục đích hỗ trợ và kích thích tiêu dùng, chính phủ có thể không cần phải làm gì nhiều hơn. Để phát triển tiền kỹ thuật số, chính phủ có thể tiếp tục chương trình ví kỹ thuật số, nhưng với số tiền thấp hơn và giảm ngưỡng thu nhập ngưỡng cho những người đủ điều kiện", bà Bhaopichitr cho biết.

Nhưng việc rút lại lời hứa trong chiến dịch tranh cử có thể là điều khó chấp nhận đối với Pheu Thai. Trước năm 2023, đảng này luôn thống trị các cuộc bầu cử nhờ vào thành tích kinh tế của mình.

“Nếu họ có thể đưa ra một lý do thuyết phục cho sự thay đổi trong kế hoạch, thì điều đó có thể được hầu hết mọi người chấp nhận”, bà Bhaopichitr nói thêm.

Theo Nikkei Asia

Huyền Chi