Dừng miễn thuế giá trị gia tăng với hàng nhập khẩu trị giá thấp từ ngày 18/2

Việc bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg sẽ đảm bảo phù hợp với xu hướng pháp luật và thông lệ quốc tế.

Việc bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg là cần thiết trong tình hình mới

Thực hiện Công ước Kyoto về việc luật pháp quốc gia phải quy định trị giá tối thiểu và/hoặc số thuế hải quan và thuế khác tối thiểu mà dưới mức đó không thu thuế hải quan và thuế khác, ngày 27/10/2010, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg ngày 30/11/2010 về mức giá trị hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh được miễn thuế.

Theo đó, việc miễn thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với hàng hóa trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh thực hiện theo Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg; việc miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh thực hiện theo quy định tại Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg và Nghị định số 134/2016/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 18/2021/NĐ-CP ngày 11/3/2021 của Chính phủ.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg cho đến nay, các quy định của pháp luật về thuế, sự phát triển của thương mại điện tử cũng như thực tiễn quốc tế liên quan đến chính sách thuế đối với hàng hóa nhập khẩu trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh đã có nhiều thay đổi, dẫn đến việc cần thiết phải rà soát, điều chỉnh quy định liên quan tại Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg.

Ngoài ra, Luật thuế GTGT hiện hành cũng như Luật thuế GTGT số 48/2024/QH15 vừa được Quốc hội thông qua ngày 26/11/2024 không có quy định về miễn thuế GTGT nói chung và miễn thuế GTGT đối với hàng nhập khẩu trị giá thấp nói riêng. Luật chỉ quy định đối tượng không chịu thuế hoặc đối tượng chịu thuế.

Vì vậy, ngày 11/11/2024, Bộ Tài chính đã có Tờ trình Thủ tướng Chính phủ số 291/TTr-BTC về dự thảo Quyết định bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg. Đồng thời, ngày 12/11/2024, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 218/NQ-CP về Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10 năm 2024, trong đó tại điểm b mục 3 Phụ lục Nghị quyết số 218/NQ-CP đã giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương: “… b) Trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 11 năm 2024 bãi bỏ quy định tại Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg ngày 30 tháng 11 năm 2010 về mức giá trị hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh được miễn thuế”.

Ngày 21/11/2024, Văn phòng Chính phủ có công văn số 8592/VPCP-KTTH trong đó nêu chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc về Tờ trình Thủ tướng Chính phủ số 291/TTr-BTC của Bộ Tài chính như sau: “Bộ Tài chính khẩn trương chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương liên quan trình Thủ tướng Chính phủ bãi bỏ quy định tại Quyết định bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg ... theo đúng yêu cầu tại Nghị quyết số 218/NQ-CP ngày 12/11/2024, đảm bảo hồ sơ, thủ tục theo quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật”.

Ngày 30/11/2024, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 174/2024/QH15 về Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, trong đó tại điểm 8 Nghị quyết này có giao Chính phủ: “chấm dứt ngay hiệu lực của quy định miễn thuế giá trị gia tăng trong Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, làm cơ sở cho cơ quan quản lý thuế có căn cứ pháp lý và chế tài quản lý thu đối với các sàn thương mại điện tử nước ngoài bán hàng hóa vào Việt Nam”.

Tại Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 18/11/2016 của Bộ Chính trị đã đưa ra chủ trương hoàn thiện chính sách thu gắn với cơ cấu lại thu ngân sách nhà nước theo hướng bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu, nhất là các nguồn thu mới, phù hợp với thông lệ quốc tế; hạn chế tối đa việc lồng ghép chính sách xã hội trong các sắc thuế và chính sách miễn, giảm, giãn thuế, bảo đảm tính trung lập của thuế, góp phần tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, công bằng, khuyến khích đầu tư, điều tiết thu nhập hợp lý. Đồng thời, tại Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 trong Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII Đảng Cộng sản Việt Nam đã đưa ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội về thuế, phí như sau: Sửa đổi, bổ sung các luật về thuế, phí theo nguyên tắc thị trường, phù hợp với thông lệ quốc tế, gắn với cơ cấu lại nguồn thu, mở rộng cơ sở thuế...

Tại khoản 2 Mục I Điều 1 Quyết định số 508/QĐ-TTg ngày 23/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 quy định: “… Tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách thuế gắn với cơ cấu lại thu ngân sách nhà nước theo hướng bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu, nhất là các nguồn thu mới, phù hợp với thông lệ quốc tế...”.

Bên cạnh đó, thời gian gần đây, một số quốc gia trên thế giới như EU, Vương quốc Anh, Úc, Singapore, Thái Lan…cũng đã bãi bỏ quy định không thu thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu trị giá thấp.

Căn cứ bối cảnh trong nước và quốc tế nêu trên, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg có hiệu lực thi hành từ ngày 18/02/2025.

Việc bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg được thực hiện trên cơ sở bám sát các mục tiêu sau: Đảm bảo hài hòa với thông lệ quốc tế và tính thống nhất của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về thuế hiện hành; Thực hiện chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước về bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu; Đảm bảo cạnh tranh công bằng giữa các chủ thể tham gia vào hoạt động thương mại hàng hóa; Đẩy mạnh việc thực hiện công tác quản lý nhà nước và các giải pháp về phòng, chống gian lận thương mại, trốn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu nói chung và hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ nói riêng.

Việc bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg nhằm đảm bảo phù hợp với các chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước về cơ cấu lại nguồn thu, mở rộng cơ sở thuế, cụ thể, tại Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 18/11/2016 của Bộ Chính trị và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 trong Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII Đảng Cộng sản Việt Nam đã đưa ra chủ trương hoàn thiện chính sách thu gắn với cơ cấu lại thu ngân sách nhà nước theo hướng bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu, nhất là các nguồn thu mới, phù hợp với thông lệ quốc tế, đây cũng là nội dung được quy định tại khoản 2 Mục I Điều 1 Quyết định số 508/QĐ-TTg ngày 23/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

Luật thuế GTGT cũng không quy định về việc không thu thuế GTGT đối với hàng hóa giá trị nhỏ. Bên cạnh đó, theo quy định tại khoản 2 Điều 29 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 11 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP) thì hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh có trị giá hải quan từ 1.000.000 đồng Việt Nam trở xuống hoặc có số tiền thuế phải nộp từ 100.000 đồng Việt Nam trở xuống được miễn thuế nhập khẩu. Quy định này là tương tự với quy định tại Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg. Do đó, việc bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg sẽ đảm bảo phù hợp với hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về chính sách thuế hiện hành. Riêng đối với thuế nhập khẩu sẽ thực hiện theo quy định của Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và Nghị định số 134/2016/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 18/2021/NĐ-CP).

Việc bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg sẽ đảm bảo phù hợp với xu hướng pháp luật và thông lệ quốc tế. Cụ thể, trong những năm gần đây, các nước trong EU đã xóa bỏ quy định miễn thuế GTGT với các lô hàng từ 22 euro trở xuống. Vương quốc Anh (nước Anh, Scotland và Xứ Wales) cũng bãi bỏ quy định miễn thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu có tổng giá trị từ 135 bảng Anh trở xuống từ ngày 01/01/2021, Úc cũng bỏ quy định về miễn thuế GTGT đối với hàng hóa có giá trị từ 666 USD trở xuống; tương tự tại Singapore, từ ngày 01/01/2023 cũng bắt đầu bãi bỏ quy định miễn thuế GTGT đối với hàng hóa trị giá thấp, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử. Để đảm bảo thực hành thương mại công bằng, từ ngày 01/5/2024, Thái Lan cũng sẽ thu thuế GTGT đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu, không phân biệt giá trị. Ngoài ra, tại các cuộc hội thảo, chuyên gia dự án tạo thuận lợi thương mại (TFP) cũng khuyến cáo Việt Nam cân nhắc bỏ quy định không phải nộp thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu trị giá thấp.

Đồng thời, việc bãi bỏ quy định miễn thuế GTGT đối với hàng hóa có giá trị nhỏ tại Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg sẽ góp phần bổ sung nguồn lực ngân sách nhà nước, thúc đẩy khả năng cạnh tranh của hàng hóa trong nước với hàng hóa nhập khẩu. Cụ thể, căn cứ tổng trị giá nhập khẩu hàng hóa có giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng qua dịch vụ chuyển phát nhanh năm 2023 (27,7 nghìn tỷ đồng), giả định sau khi bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg, các hàng hóa có trị giá nhỏ dưới 1 triệu đồng qua dịch vụ chuyển phát nhanh đều áp dụng mức thuế suất thuế GTGT là 10% thì số thu ngân sách nhà nước (NSNN) sẽ tăng khoảng 2,7 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, số tăng thu NSNN có thể thay đổi tùy thuộc vào tỷ trọng mức thuế suất thuế GTGT áp dụng là 5% hay 10%.

Ngoài ra, việc bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg sẽ đảm bảo công bằng giữa kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm và kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa có giá trị nhỏ sản xuất trong nước và hàng hóa có giá trị nhỏ nhập khẩu qua dịch vụ chuyển phát nhanh, do hiện hành hàng hóa có giá trị nhỏ nhập khẩu qua dịch vụ chuyển phát nhanh theo Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg đang được miễn kiểm tra chuyên ngành và miễn kiểm tra an toàn thực phẩm, điều này góp phần khuyến khích tiêu dùng hàng có giá trị nhỏ sản xuất trong nước, góp phần thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW ngày 19/5/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" trong tình hình mới.

Sẵn sàng hỗ trợ khi người dân, doanh nghiệp gặp khó khăn, vướng mắc

Tuy nhiên, Tổng cục Hải quan đã dự báo một số khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg.

Cụ thể, từ phía doanh nghiệp, người dân, từ 18/2/2025, hàng hóa trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh không được miễn thuế GTGT mà phải nộp thuế GTGT theo quy định hiện hành tại pháp luật về thuế GTGT. Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg không quy định về thủ tục hành chính nên việc bãi bỏ Quyết định này sẽ không ảnh hưởng đến các thủ tục hành chính hiện hành. Tuy nhiên, trong thời gian chờ nâng cấp hệ thống, người khai hải quan phải khai báo bổ sung một số thông tin trên tờ khai giấy và bảng kê chi tiết hàng hóa phục vụ việc kê khai, nộp thuế GTGT.

Về phía cơ quan hải quan, cơ quan hải quan phải tổ chức thực hiện thu thuế GTGT, trong thời gian hệ thống của cơ quan hải quan chưa hoàn thiện thì phát sinh khối lượng công việc lớn cho cán bộ, công chức tiếp nhận đăng ký tờ khai do phải kiểm tra, xác nhận hoàn thành nghĩa vụ thuế theo phương thức thủ công; không thuận lợi trong việc quản lý, thống kê số liệu (số liệu được tổng hợp trên tờ khai giấy và trên Hệ thống tờ khai trị giá thấp).

Để khắc phục khó khăn, khi Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg được ban hành, Tổng cục Hải quan đã khẩn trương chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ nghiên cứu để có phương án tối ưu nhất trong việc thực hiện thu thuế GTGT hàng trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh. Phương án thực hiện đã được Tổng cục Hải quan xin ý kiến các cơ quan, đơn vị có liên quan.

Tổng cục Hải quan dự kiến thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh trên Hệ thống khai Hải quan từ xa. Tuy nhiên, việc nâng cấp Hệ thống VNACCS chưa thể thực hiện ngay do phụ thuộc vào nguồn vốn đầu tư. Do đó, để triển khai Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg trong thời gian chưa có Hệ thống hỗ trợ, Tổng cục Hải quan sẽ trình Bộ Tài chính có văn bản hướng dẫn thực hiện gửi các Cục Hải quan tỉnh, thành phố và doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế.

Tổng cục Hải quan cũng đã chuẩn bị nội dung, tài liệu, sẵn sàng hỗ trợ khi người dân, doanh nghiệp gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình nộp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh thông qua Tổng đài hỗ trợ: 19009299, nhánh số 2 và hộp thư điện tử địa chỉ bophanhotrotchq@customs.gov.vn.

Tổng cục Hải quan sẽ kịp thời đăng tải các thông tin liên quan đến việc thực hiện Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Hải quan và tổ chức mời họp các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ chuyển phát nhanh để hướng dẫn thực hiện triển khai thu thuế GTGT từ ngày 18/2/2025.

Khánh Hòa