Đưa Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật vào cuộc sống Nghị quyết số 197/2025/QH15: Tạo 'cú hích' cho xây dựng thể chế

Đại biểu Phạm Văn Hòa. (Ảnh: Quochoi.vn)

Đảng và Nhà nước ta đã xác định, đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật sẽ góp phần tháo gỡ các “điểm nghẽn” về thể chế. Trong đó, Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới đã nêu rõ nhiệm vụ, giải pháp xây dựng giải pháp đột phá nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật.

Thể chế hóa Nghị quyết số 66-NQ/TW, tại Kỳ họp thứ 9 đang diễn ra, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 197/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật (Nghị quyết số 197); quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, chưa có tiền lệ trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Nổi bật là Nghị quyết nêu rõ bảo đảm chi cho công tác xây dựng pháp luật không thấp hơn 0,5% tổng chi ngân sách nhà nước hàng năm và tăng dần theo yêu cầu phát triển; thành lập Quỹ Hỗ trợ xây dựng chính sách, pháp luật.

Cùng với đó, Nghị quyết cũng quy định cơ chế khoán chi, mức chi, chế độ, chính sách đặc biệt khuyến khích đối với đội ngũ cán bộ, công chức tại một số cơ quan, đơn vị ở Trung ương và địa phương trực tiếp, thường xuyên làm công tác tham mưu nghiên cứu chiến lược, chính sách, xây dựng pháp luật và một số hoạt động tổ chức thi hành pháp luật hỗ trợ trực tiếp cho xây dựng pháp luật. Cụ thể, người trực tiếp, thường xuyên làm công tác tham mưu nghiên cứu chiến lược, chính sách, xây dựng pháp luật tại một số cơ quan, đơn vị được hưởng hỗ trợ hàng tháng bằng 100% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng (không bao gồm phụ cấp)…

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) khẳng định, thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị đã làm phát sinh một khối lượng công việc rất lớn liên quan đến công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Dẫn thống kê của Bộ Tư pháp cho thấy tổng số văn bản quy phạm pháp luật của Trung ương chịu tác động trực tiếp của việc sắp xếp tổ chức bộ máy là 5.026 văn bản, Đại biểu chỉ ra rằng, sau khi văn bản của Trung ương được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế, chính quyền địa phương sẽ phải tiếp tục cụ thể hóa các văn bản đó, đặt ra nhiệm vụ nặng nề về xây dựng pháp luật của các cơ quan lập pháp, lập quy.

Trong bối cảnh đó, theo Đại biểu, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết số 197/2025/QH15 là rất cần thiết, tạo bước đổi mới đột phá, chiến lược, kịp thời cho công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. “Có thể nói, đây là những chính sách ưu việt nhất đối với những người trực tiếp làm công tác xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật, tạo động lực để họ phấn khởi, tích cực tìm tòi, học hỏi, đầu tư vào lĩnh vực của mình”, Đại biểu Phạm Văn Hòa nói.

Theo Đại biểu, những cơ chế, chính sách, chế độ vượt trội được nêu tại Nghị quyết sẽ là động lực, “cú hích” cho công tác xây dựng thể chế, đưa thể chế thực sự là “đột phá của đột phá”, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới. “Tôi tin rằng những chính sách cực kỳ tốt và ưu việt được nêu tại Nghị quyết sẽ tiếp thêm động lực để những người trực tiếp tham gia công tác xây dựng và thực thi pháp luật phấn đấu làm việc với tinh thần trách nhiệm cao nhất, tìm tòi những vấn đề cơ bản nhất, cốt lõi nhất cũng như các phương thức hiệu quả nhất; tham mưu cho cấp có thẩm quyền hoặc lãnh đạo cơ quan, đơn vị trong triển khai thực hiện nhiệm vụ. Qua đó, bảo đảm những dự án luật, pháp lệnh khi được ban hành sẽ chặt chẽ, hiệu lực, hiệu quả, sát thực tiễn nhanh chóng đi vào cuộc sống. Đồng thời, cũng bảo đảm việc thực thi pháp luật được nghiêm minh, hiệu quả”, Đại biểu Phạm Văn Hòa phân tích.

Bên cạnh các chính sách ưu tiên cho nguồn lực con người, Nghị quyết số 197 cũng quy định về phát triển, ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số phục vụ đổi mới, hiện đại hóa công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. Trong đó, Nghị quyết nhấn mạnh việc xây dựng cơ sở dữ liệu lớn về pháp luật nhằm thu thập, số hóa, tích hợp các nguồn dữ liệu chủ trương, đường lối của Đảng, hồ sơ xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên và các nguồn dữ liệu liên quan khác để hình thành các kho dữ liệu dùng chung, dữ liệu mở phục vụ hoạt động ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật…

Theo Đại biểu Phạm Văn Hòa, việc quan tâm đúng mức đến công tác phát triển, ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số sẽ góp phần khắc phục những tồn tại trong quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật thời gian qua như thiếu liên thông giữa các cơ quan, dữ liệu rời rạc và khó tiếp cận đối với người dân. “Việc tăng cường chuyển đổi số trong công tác xây dựng pháp luật sẽ cho phép chuẩn hóa, tự động hóa quy trình lập pháp từ khâu đề xuất chính sách, soạn thảo, lấy ý kiến đến thẩm định, thẩm tra và ban hành”, Đại biểu chỉ rõ.

Bên cạnh đó, việc liên thông, kết nối dữ liệu giữa các cơ quan lập pháp - hành pháp - tư pháp cũng sẽ giúp bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật. Vì vậy, những giải pháp ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số phục vụ đổi mới, hiện đại hóa công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật được nêu tại Nghị quyết sẽ là tiền đề nhằm nâng cao chất lượng, hiệu lực và hiệu quả của công tác lập pháp trong thời gian tới.

Minh Ngọc