Đổi mới giáo dục cần thay đổi tư duy quản lí, tâm lí phụ huynh, bản lĩnh thầy cô

Trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, việc giảm áp lực học tập và tăng cường các hoạt động rèn luyện kĩ năng không chỉ là một yêu cầu cấp thiết mà còn là một hành trình có tính chất “căn bản và toàn diện”.

Chúng ta không chỉ nhắm đến việc truyền thụ kiến thức đơn thuần mà còn phải bảo vệ sự hồn nhiên và tự nhiên của học sinh, từ đó tạo điều kiện để các em phát triển toàn diện về mặt trí tuệ, thể chất, tinh thần và đạo đức.

Để thực hiện được điều này, giáo dục cần một sự thay đổi toàn diện từ tư duy quản lí, tâm lí phụ huynh đến bản lĩnh của nhà trường và nhà giáo. Trong đó, giáo viên – những người trực tiếp tham gia vào quá trình giáo dục phải trở thành hạt nhân cho sự đổi mới.

Giáo dục không chỉ là giảng dạy

Giáo dục từ lâu đã được mặc định tập trung vào các bài giảng trên lớp và kết quả kiểm tra, đánh giá học sinh. Tuy nhiên, giáo dục thực chất có nội hàm rộng lớn hơn rất nhiều. Giáo dục không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức mà còn phải hình thành và phát triển những kĩ năng cần thiết, những giá trị nhân văn, và phẩm chất đạo đức tốt đẹp cho học sinh.

Mỗi hoạt động và sự kiện diễn ra tại trường từ các buổi sinh hoạt ngoại khóa, chương trình văn nghệ, thể dục thể thao, đến các dự án cộng đồng đều có thể trở thành những bài học sống động giúp học sinh trưởng thành. Nhưng để biến những hoạt động đó thành những cơ hội giáo dục hiệu quả, nhà trường cần phải có một tư duy và cách làm sáng tạo.

Ảnh minh họa: M.T.

Thay đổi từ tư duy quản lí

Đổi mới giáo dục đòi hỏi lãnh đạo nhà trường không chỉ quản lí về mặt hành chính mà phải trở thành những người định hướng và khích lệ sự thay đổi.

Nhà trường phải xác định rõ triết lí giáo dục, từ đó xây dựng chương trình học tập và hoạt động phù hợp với từng giai đoạn phát triển của học sinh.

Điều quan trọng là tạo ra một môi trường học đường thân thiện, nơi trẻ em được phát triển cả về tri thức lẫn cảm xúc.

Lãnh đạo nhà trường cũng cần dũng cảm từ bỏ những cách quản lí “truyền thống”, nặng tính thành tích, để hướng đến một mô hình giáo dục đặt sự phát triển toàn diện của học sinh làm trung tâm.

Phụ huynh – Đồng hành chứ không phải áp đặt

Sự thay đổi trong giáo dục không thể tách rời khỏi vai trò của phụ huynh. Tâm lí “học để thi”, “học để đạt điểm cao” đã ăn sâu vào quan niệm của nhiều gia đình, dẫn đến việc trẻ em chịu áp lực học tập từ rất sớm.

Để giảm bớt áp lực này, phụ huynh cần hiểu rằng việc phát triển các kĩ năng sống, các giá trị đạo đức, và các phẩm chất tích cực là mục tiêu quan trọng hơn rất nhiều so với việc đạt được điểm số cao trong các kỳ thi.

Phụ huynh cần đồng hành cùng nhà trường và giáo viên, khuyến khích con em mình tham gia vào các hoạt động trải nghiệm, sáng tạo và rèn luyện kĩ năng.

Giáo viên – Linh hồn của sự đổi mới

Một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công của đổi mới giáo dục chính là bản lĩnh của giáo viên. Nhà giáo cần có sự hiểu biết sâu sắc về bản chất của giáo dục, chấp nhận thay đổi cách dạy, cách thi và cách tác động đến học sinh.

Trong bối cảnh đổi mới, vai trò của giáo viên không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức mà phải trở thành người hướng dẫn, đồng hành, và truyền cảm hứng cho học sinh.

Giáo viên cần đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực, lấy học sinh làm trung tâm, tạo điều kiện để các em được học tập qua trải nghiệm, qua thực hành, và qua những tình huống thực tế.

Bên cạnh đó, giáo viên cần chú trọng nhiều hơn đến việc đánh giá năng lực của học sinh một cách toàn diện, không chỉ dựa trên điểm số mà quan trọng quan sát, dõi theo các biểu hiện về thái độ của từng cá nhân, hướng dẫn, định hướng kĩ năng và các giá trị sống. Nhà giáo là “kĩ sư tâm hồn” và cũng chính là linh hồn của sự đổi mới giáo dục.

Tóm lại, đổi mới giáo dục không phải là một quá trình dễ dàng, bởi nó đòi hỏi sự thay đổi từ nhiều phía, từ tư duy quản lí, tâm lí của xã hội đến cách tiếp cận và thực thi sứ mệnh của giáo viên.

Nhưng đây là một hành trình cần thiết và cấp bách hiện nay, để cùng nhau hướng đến một nền giáo dục toàn diện, nhân văn, và bền vững.

Chỉ khi giảm bớt áp lực về học tập và thi cử, tăng cường các hoạt động rèn luyện kĩ năng, và bảo vệ sự hồn nhiên của trẻ em, chúng ta mới thực sự trao cho thế hệ tương lai một cơ hội để phát triển các tố chất tốt đẹp và hình thành những phẩm chất cao quý.

Đổi mới giáo dục không chỉ là trách nhiệm của ngành giáo dục mà là trách nhiệm của cả xã hội. Hãy cùng nhau hành động để mỗi ngôi trường trở thành nơi nuôi dưỡng tâm hồn, trí tuệ và nhân cách của các em học sinh – những chủ nhân tương lai của đất nước.

Hướng Sáng