Độc đáo nghi thức rước Mẫu hoàn cung tại Tuyên Quang

Các đại biểu dự Lễ rước Mẫu hoàn cung về đền Thượng (thuộc xã Tràng Đà, TP Tuyên Quang). Ảnh: Trần Thắng

Trước đó, Lễ hội rước Mẫu đền Thượng trong Lễ hội Đền Hạ - Đền Thượng - Đền Ỷ La thành phố Tuyên Quang năm 2025 đã được khai mạc vào sáng ngày 11/3/2025 (tức ngày 12/2 năm Ất Tỵ), đông đảo nhân dân cùng du khách thập phương đã cùng Ban tổ chức rước Mẫu từ đền Thượng về đền Hạ để dự tiệc Long vân khánh hội và sau 5 ngày từ ngày 12 đến ngày 16/2 năm Ất Tỵ, Thánh Mẫu được rước hoàn cung về đền Thượng.

Nghi thức rước Mẫu hoàn cung

Các thanh đồng đón Mẫu trong nghi thức rước Mẫu hoàn cung

Với những nghi thức trang nghiêm, lực lượng rước kiệu Mẫu phải là những nam thanh, nữ tú với quần áo trang trọng, chỉnh tề mang đậm nét truyền thống. Kèm theo lễ rước Mẫu có đoàn múa lân, rồng, trống chiêng, cờ hội, chấp kích lễ bộ, chấp kích bát bửu, lễ vật gồm hoa, trà quả thực... kết hợp là dàn nhạc đồng văn, múa sanh tiền, những người thực hành nghi lễ và đi sau là các bô lão, nhân dân và du khách thập phương.

Người xưa quan niệm rằng, khi chui qua kiệu Mẫu, Thánh Mẫu sẽ ban cho sức khỏe, sự bình an, ấm no, hạnh phúc đến cho mỗi người. Bởi vậy, những người tham gia lễ hội đều háo hức cùng nhau xếp hàng chui qua kiệu Mẫu để cầu lộc từ Thánh Mẫu.

Đội rước trong nghi thức rước Mẫu hoàn cung. Ảnh: Trần Thắng

Trong quá trình diễn ra lễ hội, các đồng chí lãnh đạo Thành phố và xã, nhân dân trong xã và du khách thập phương đã làm lễ dâng hương kính Mẫu, những mâm lễ vật gồm oản, xôi, hoa quả được dâng lên, tất cả đều thể hiện tấm lòng biết ơn trời đất, tỏ lòng thành kính, biết ơn Thánh Mẫu và những người có công với đất nước, tưởng nhớ tổ tiên của cộng đồng người Việt và cầu cho mưa thuận, gió hòa để mùa màng được tốt tươi, ước nguyện khát vọng về cuộc sống đầy đủ, an lành và hạnh phúc.

Nghi thức rước Mẫu hoàn cung. Ảnh: Trần Thắng

Trong những ngày diễn ra lễ hội, Ban tổ chức lễ hội xã Tràng Đà đã tham gia và tổ chức các hoạt động như: Tham gia liên hoan trình diễn, diễn xướng dân gian (nghi thức hầu đồng) kết hợp với biểu diễn âm nhạc (hát văn) được tổ chức tại Đền Hạ, nhân dân và du khách không chỉ được cảm nhận không khí thanh tịnh ở chốn linh thiêng mà còn được hòa mình vào bầu không khí sôi động của Lễ rước Mẫu độc đáo, cùng các cung bậc trầm bổng của Chầu văn trong Liên hoan trình diễn nghi lễ tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của Người Việt. Đây cũng là một nét đẹp văn hóa đặc sắc của người Việt đã được Thế giới công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại.

Lễ hội rước Mẫu Đền Hạ, Đền Thượng, Đền Mẫu Ỷ La mang đậm nét truyền thống và bản sắc văn hóa tâm linh của người Việt, lễ hội từ lâu đã trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc, riêng biệt của thành phố Tuyên Quang và xã Tràng Đà.

Lễ rước Mẫu đã để lại trong lòng du khách thập phương, các thế hệ mai sau lòng thành kính, niềm tin về những nét văn hóa truyền thống tốt đẹp.

Phát biểu bế mạc buổi Lễ rước Mẫu hoàn cung, ông Dương Văn Thìn, Chủ tịch UBND xã Tràng Đà nhấn mạnh: trong thời gian tới, Đảng bộ và chính quyền nhân dân xã Tràng Đà sẽ tiếp tục phát huy những giá trị lịch sử văn hóa, bảo vệ tốt các di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn xã nói chung và Đền Thượng nói riêng, nhằm giới thiệu, quảng bá, tôn vinh, phát huy các giá trị văn hóa các di tích cấp quốc gia của thành phố Tuyên Quang với bạn bè, du khách trong nước và quốc tế.

Trần Thắng