Đi tiểu ra máu cảnh báo bệnh gì?
Mức độ nguy hiểm của tình trạng tiểu ra máu phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.
Tôi nghi ngờ mình mắc phải chứng đi tiểu ra máu nhưng không chắc chắn hoàn toàn. Bác sĩ có thể giải thích rõ hơn về tình trạng này? Bệnh này có nguy hiểm hay không? (Hùng, Hà Nội).
Trả lời
Đi tiểu ra máu (hay đái ra máu) là tình trạng có máu trong nước tiểu. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe từ nhẹ đến nghiêm trọng.
Tiểu ra máu có thể phân thành hai loại: tiểu máu đại thể và tiểu máu vi thể.
Tiểu máu đại thể là khi máu trong nước tiểu đủ nhiều để nhìn thấy bằng mắt thường. Nước tiểu có thể chuyển màu hồng nhạt, đỏ tươi, nâu sẫm hoặc xuất hiện cục máu đông. Đây là trường hợp khiến bệnh nhân chủ động đi khám do dễ nhận biết.
Tiểu máu vi thể chỉ phát hiện được thông qua xét nghiệm nước tiểu, vì lượng máu rất ít, không làm thay đổi màu sắc nước tiểu.

Mức độ nguy hiểm của tình trạng tiểu ra máu phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Ảnh minh họa
Tình trạng đi tiểu ra máu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân: Nhiễm trùng đường tiết niệu (viêm bàng quang, viêm thận - bể thận thường kèm tiểu buốt, tiểu rắt hoặc sốt); sỏi tiết niệu (sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang gây tổn thương niêm mạc, dẫn đến chảy máu); viêm cầu thận (bệnh lý tại thận, có thể đi kèm phù, tăng huyết áp).
Chưa hết, tiểu ra máu còn có thể do ung thư (u bàng quang, u thận, ung thư đường tiết niệu thường gặp ở người lớn tuổi, hút thuốc lá); chấn thương (tổn thương thận hoặc bàng quang do tai nạn); dị dạng thông động tĩnh mạch thận; rối loạn đông máu hoặc tác dụng phụ của thuốc (chẳng hạn như thuốc chống đông)...
Người mắc tình trạng tiểu ra máu có thể có các dấu hiệu như tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu nhiều lần; đau tức vùng hông lưng hoặc đau bụng dưới; sốt, ớn lạnh; sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài...
Mức độ nguy hiểm của tình trạng tiểu ra máu phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Nếu là do viêm bàng quang cấp hoặc sỏi nhỏ thì ít nguy hiểm, thường được điều trị khỏi bằng kháng sinh hoặc can thiệp đơn giản.
Trong khi đó, nếu nguyên nhân gây nên tình trạng này là do viêm thận - bể thận cấp, dị dạng mạch, ung thư đường tiết niệu hoặc viêm cầu thận cấp thì có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện sớm.
Tình trạng tiểu ra máu đặc biệt nguy hiểm khi tái phát nhiều lần, nhiều máu cục; kèm theo các triệu chứng toàn thân như sốt cao không hạ, thiếu máu nặng, suy thận hoặc rối loạn huyết động.
Người dân không nên chủ quan, dù tình trạng tiểu ra máu chỉ xuất hiện một lần hoặc không đau, vẫn cần đi khám sớm. Cạnh đó, người trên 40 tuổi, đặc biệt là người hút thuốc lá, gia đình có tiền sử ung thư cần kiểm tra định kỳ.
ThS.BS. Đường Mạnh Long
Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu - Bệnh viện Bạch Mai