Đề xuất mô hình Tòa án nhân dân ba cấp

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân theo hướng không tổ chức Tòa án nhân dân cấp cao, Tòa án nhân dân cấp huyện, thành lập Tòa án nhân dân khu vực, chuyển các Tòa án nhân dân sơ thẩm chuyên biệt thành các Tòa chuyên trách trong Tòa án nhân dân khu vực. Theo đó, mô hình tổ chức hệ thống Tòa án gồm: Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Tòa án nhân dân khu vực (sửa đổi Điều 4 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2024).

Trên cơ sở mô hình tổ chức hệ thống Tòa án ba cấp, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn phúc thẩm các vụ án hình sự mà bản án, quyết định chưa có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhân dân tỉnh bị kháng cáo, kháng nghị (sửa đổi Điều 46 Luật hiện hành). Cùng với đó, bổ sung quy định trong cơ cấu tổ chức của Tòa án nhân dân có các Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao và giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của các Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao theo đề nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao (sửa đổi Điều 47 Luật hiện hành).

Bên cạnh đó, Dự thảo Luật sửa đổi cũng tăng số lượng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao từ 13-17 người lên từ 23-27 người để đảm bảo đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng đối với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm tăng thêm từ Tòa án nhân dân cấp cao chuyển về để đáp ứng chỉ tiêu, yêu cầu của Quốc hội (sửa đổi Điều 48 Luật hiện hành).

Để Tòa án nhân dân ba cấp hoạt động bình thường, không gián đoạn sau sắp xếp tổ chức bộ máy, Dự thảo Luật cũng phân định lại nhiệm vụ, quyền hạn xét xử của từng cấp Tòa án.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản đồng tình với việc tăng số lượng thành viên Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao là không ít hơn 23 người và không quá 27 người, đồng thời nhất trí tài liệu hồ sơ dự án Luật đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 9 theo trình tự thủ tục rút gọn.

Tiến Cường