Đề xuất miễn học phí toàn bộ với học sinh công lập từ năm học 2025–2026

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu - Ảnh: TTXVN

Chiều 25/4, tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày dự thảo nghị quyết với mục tiêu thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng. Trong đó có kết luận của Bộ Chính trị về việc miễn học phí đối với học sinh trong hệ thống trường công lập. Dự thảo cũng đề xuất hỗ trợ học phí cho học sinh theo học tại các cơ sở giáo dục ngoài công lập, với mức hỗ trợ do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định. Nguồn chi sẽ từ ngân sách nhà nước, thông qua các cơ sở giáo dục.

Theo thống kê năm học 2023–2024, cả nước có khoảng 23,2 triệu học sinh. Trong đó, khoảng 21,5 triệu học sinh đang theo học tại các cơ sở công lập (chiếm 93%) và khoảng 1,7 triệu học sinh học tại các cơ sở ngoài công lập (chiếm 7%). Số học sinh được phân bổ theo cấp học gồm: 4,8 triệu trẻ mầm non (trong đó có 3,8 triệu trẻ ở trường công lập và 1 triệu trẻ ở trường ngoài công lập), 8,8 triệu học sinh tiểu học, 6,5 triệu học sinh trung học cơ sở và gần 3 triệu học sinh trung học phổ thông.

Dựa trên mức học phí tối thiểu ở ba khu vực theo quy định tại Nghị định số 81/2021 và Nghị định số 97/2023 của Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo ước tính tổng nhu cầu kinh phí để thực hiện chính sách miễn và hỗ trợ học phí vào khoảng 30.600 tỉ đồng. Trong đó, khối công lập cần khoảng 28.700 tỉ đồng và khối ngoài công lập khoảng 1.900 tỉ đồng. Mức ngân sách cụ thể sẽ phụ thuộc vào mức học phí được Hội đồng nhân dân từng địa phương quyết định.

Hiện nay, ngân sách nhà nước đã chi khoảng 22.400 tỉ đồng để miễn học phí cho trẻ 5 tuổi, học sinh tiểu học và trung học cơ sở (gồm 21.800 tỉ đồng cho khối công lập và 600 tỉ đồng cho khối ngoài công lập). Như vậy, để mở rộng chính sách theo nghị quyết mới, ngân sách nhà nước cần bảo đảm thêm khoảng 8.200 tỉ đồng, trong đó có 6.900 tỉ đồng dành cho công lập và 1.300 tỉ đồng cho ngoài công lập.

Một nội dung được đặc biệt quan tâm là phương thức hỗ trợ học phí đối với học sinh tại các cơ sở ngoài công lập. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh, thường trực Ủy ban cơ bản đồng thuận với chính sách này. Tuy nhiên, ông đề nghị chuyển phương thức chi trả hỗ trợ học phí từ việc thông qua cơ sở giáo dục sang cấp trực tiếp cho người học.

Đề xuất này đã được các cơ quan thẩm tra sơ bộ mở rộng thống nhất và nhận được sự đồng tình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Vì vậy, thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung quy định về tổ chức thực hiện, đồng thời giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể về phương thức chi trả khoản hỗ trợ này.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu - Ảnh: TTXVN

Giải trình thêm tại phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết ban đầu Bộ đề xuất hai phương án chi trả: qua cơ sở giáo dục hoặc cấp trực tiếp cho người học. Tuy nhiên, sau khi trao đổi với Ủy ban Văn hóa và Xã hội, Bộ thống nhất rằng việc hỗ trợ thông qua người học là hợp lý hơn. Bởi lẽ, trong khối ngoài công lập, cha mẹ học sinh đã đóng học phí cho nhà trường, nên việc Nhà nước cấp hỗ trợ trực tiếp sẽ giúp bù đắp chi phí và thuận tiện hơn trong thực tế triển khai. Bộ trưởng khẳng định: “Chính phủ sẽ đảm bảo phương thức triển khai thuận lợi và hiệu quả nhất cho người dân”.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương khẳng định Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí về sự cần thiết ban hành nghị quyết. Đồng thời, ông đề nghị các cơ quan hoàn thiện hồ sơ dự thảo, để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 9.

Duy Khánh