Đề xuất 4 giải pháp đột phá cho nhà ở xã hội
Theo HoREA, chủ trương thành lập 'Quỹ phát triển nhà ở quốc gia' theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm sẽ bao gồm 'Quỹ phát triển nhà ở xã hội' giúp tạo nguồn vốn ổn định và dài hạn.
Phát triển nhà ở xã hội không chỉ đảm bảo an sinh cho công nhân, lao động, cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, lực lượng vũ trang, người thu nhập thấp đô thị và người nhập cư, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Một chính sách hợp lý và chiến lược tài chính hiệu quả có thể giúp nền kinh tế duy trì mức tăng trưởng GDP cao trong dài hạn. Nhằm đạt được mục tiêu này, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã đề xuất 4 giải pháp trọng tâm.
1. Mở rộng chính sách ưu đãi tín dụng cho chủ đầu tư
Một trong những rào cản lớn nhất đối với sự phát triển của nhà ở xã hội là khả năng tiếp cận vốn của các chủ đầu tư.
HoREA kiến nghị bãi bỏ Khoản 3 Điều 77 Nghị định 100/2024/NĐ-CP để cho phép Ngân hàng Chính sách Xã hội cung cấp các khoản vay ưu đãi cho chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang và cá nhân xây dựng nhà ở cho thuê.

HoREA đề xuất hướng dẫn thực hiện cơ chế lãi suất vay ưu đãi thấp hơn 1,5-2% so với lãi suất trung dài hạn bình quân cho người vay mua nhà ở xã hội. Ảnh: QH
Đồng thời, cần hướng dẫn 9 ngân hàng thương mại thực hiện cơ chế lãi suất vay ưu đãi thấp hơn 1,5 - 2% so với lãi suất trung dài hạn bình quân, nhằm tối ưu hóa gói tín dụng 145.000 tỉ đồng dành cho nhà ở xã hội. Nếu được triển khai hiệu quả, chính sách này sẽ giúp hạ giá thành sản phẩm, khuyến khích doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực này.
2. Công nhận nhà trọ dài hạn là nhà ở xã hội
Nhà trọ dài hạn đang là một trong những giải pháp quan trọng để đáp ứng nhu cầu nhà ở của người lao động nhập cư. HoREA đề xuất bổ sung vào Nghị định 100/2024/NĐ-CP để chính thức công nhận loại hình nhà trọ dài hạn là một hình thức nhà ở xã hội.
Việc này sẽ giúp các chủ nhà trọ được hưởng ưu đãi về tín dụng và thuế, tương tự như các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.

Đề xuất công nhận loại hình nhà trọ dài hạn là một hình thức nhà ở xã hội. Ảnh: QH
Hiện tại, TP.HCM có khoảng 560.000 phòng trọ, phục vụ hơn 1,4 triệu người lao động. Tuy nhiên, các chủ nhà trọ vẫn phải chịu mức thuế 7% trên doanh thu, trong khi nếu được công nhận là nhà ở xã hội, mức thuế này có thể giảm xuống còn 3,5%.
Bên cạnh đó, họ cũng có thể tiếp cận các gói vay ưu đãi để nâng cấp, sửa chữa phòng trọ, giúp cải thiện chất lượng sống cho người thuê.
3. Hỗ trợ lãi suất vay mua nhà cho người thu nhập thấp
Một trong những rào cản lớn nhất đối với người lao động thu nhập thấp là khả năng tiếp cận nhà ở do chi phí quá cao. Để khắc phục tình trạng này,
HoREA đề xuất Thủ tướng Chính phủ quy định mức lãi suất vay mua nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách Xã hội năm 2025 là 4,7%/năm.

Người vay mua nhà ở xã hội cần được vay lãi suất ưu đãi. Ảnh: QH
Bên cạnh đó, chủ đầu tư cũng sẽ được vay với mức lãi suất ưu đãi 5,64%/năm. Việc hỗ trợ lãi suất này không chỉ giúp giảm áp lực tài chính cho người mua nhà mà còn khuyến khích chủ đầu tư xây dựng thêm nhiều dự án nhà ở xã hội, từ đó tăng nguồn cung và giảm giá nhà.
4. Thành lập Quỹ phát triển nhà ở quốc gia
HoREA hoan nghênh chủ trương thành lập "Quỹ phát triển nhà ở quốc gia" theo chỉ đạo của Tổng Bí thư. Quỹ này sẽ bao gồm "Quỹ phát triển nhà ở xã hội", giúp tạo nguồn vốn ổn định và dài hạn cho phân khúc nhà ở giá rẻ.
Ngoài ra, HoREA cũng đề xuất xây dựng "Đề án phát triển nhà ở thương mại giá rẻ", hỗ trợ người trẻ vay tín dụng với lãi suất hợp lý trong 10-15 năm để mua căn nhà đầu tiên.
Việc hình thành quỹ này có thể giúp giải quyết bài toán vốn cho các doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội, đồng thời tạo điều kiện để người lao động dễ dàng sở hữu nhà hơn.

Nguồn cung nhà ở xã hội tại nhiều thành phố lớn đang khan hiếm, chủ yếu là căn hộ phân khúc trung và cao cấp. Ảnh: QH
TP.HCM mới xây dựng được khoảng 6.000 căn nhà ở xã hội
Tại TP.HCM, nguồn cung nhà ở thương mại thuộc các dự án đủ điều kiện huy động vốn đã liên tục sụt giảm trong nhiều năm qua. Nếu năm 2017 có 42.991 căn, thì qua các năm giảm mạnh, đến năm 2023: 17.753 căn, và năm 2024 thì chỉ còn 1.611 căn
Đáng lo ngại hơn, tỷ lệ nhà ở giá vừa túi tiền trong tổng nguồn cung nhà ở thương mại đã giảm mạnh. Năm 2020, loại hình này chỉ chiếm 1%, nhưng từ năm 2021 đến 2024, gần như không còn sản phẩm thuộc phân khúc này.
Trong khi đó, nhà ở cao cấp liên tục chiếm hơn 70% tổng nguồn cung, và riêng năm 2024, toàn bộ sản phẩm nhà ở mới ra mắt trên thị trường đều thuộc phân khúc cao cấp.
Tính đến hết năm 2024, TP.HCM chỉ xây dựng được khoảng 6.000 căn nhà ở xã hội, đạt 8,6% kế hoạch đề ra. Trên cả nước, giai đoạn 2021-2030, tổng số căn nhà ở xã hội hoàn thành chỉ đạt 57.652 căn, tương đương 5,7% kế hoạch.