Đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp hữu cơ
Sản xuất nông nghiệp hữu cơ đã và đang trở thành xu thế tất yếu trong lĩnh vực nông nghiệp. Bắt nhịp xu thế chung, thời gian qua tỉnh Yên Bái đã chú trọng phát triển nông nghiệp hữu cơ, khẳng định vị thế, nâng cao hiệu quả và giá trị kinh tế đối với các sản phẩm nông sản của tỉnh.

Thành viên Hợp tác xã Lũng Lô, xã Thượng Bằng La chăm sóc vườn cây dược liệu theo hướng hữu cơ.
Quế là 1 trong số 2 cây trồng chủ lực phát triển kinh tế ở xã Kiên Thành, huyện Trấn Yên, hiện tại toàn xã có trên 3.000 ha. Để nâng cao giá trị sản phẩm và phát triển bền vững diện tích quế, địa phương đã hướng dẫn, hỗ trợ và khuyến khích các thành phần kinh tế ở địa phương cùng tham gia phát triển cây quế, hình thành chuỗi giá trị gắn với vùng quế hữu cơ.
Từ năm 2022 đến nay, Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp xã Kiên Thành đã phối hợp với Công ty cổ phần Dịch vụ - Thương mại Quế Việt triển khai dự án trồng quế hữu cơ trên địa bàn 3 thôn Đồng Song, Khe Rộng và Đồng Phay với trên 200 hộ tham gia. Từ đó góp phần làm thay đổi dần suy nghĩ, cách làm của người dân, tạo ra những chuyển biến tích cực trong phát triển vùng nguyên liệu quế.
Trước đây, cũng như các hộ trong thôn, gia đình anh Lý Sinh Quyền ở thôn Đồng Phay thường phun thuốc trừ cỏ để giảm tiền thuê nhân công nhằm bảo vệ diện tích quế của mình không bị sâu bệnh. Tuy nhiên, 3 năm nay anh Quyền ý thức được tác hại của thuốc hóa học ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người nên không sử dụng nữa. Gia đình anh đăng ký làm 3ha quế hữu cơ.
Anh Lý Sinh Quyền chia sẻ: "Từ khi đăng ký làm quế hữu cơ tôi đã mua máy phát cỏ. Mình phát cỏ sẽ tạo độ ẩm và tăng dưỡng chất hữu cơ cho đất mà không ảnh hưởng đến sức khỏe của gia đình, cộng đồng và nâng cao chất lượng sản phẩm quế”.
Đề cập đến sản xuất nông nghiệp hữu cơ ở Yên Bái, không thể không nhắc đến lĩnh vực dược liệu. Trong quy hoạch phát triển nông nghiệp và nông thôn tỉnh Yên Bái định hướng đến năm 2030, tỉnh đã quy hoạch phát triển dược liệu theo từng vùng, từng địa phương phù hợp với đặc điểm khí hậu và lợi thế của từng loài cây dược liệu.
Phát huy lợi thế riêng có là ở vị trí có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng thuận lợi, Hợp tác xã Lũng Lô, xã Thượng Bằng La, huyện Văn Chấn đã xây dựng và mở rộng diện tích trồng nhiều loại cây dược liệu như: hà thủ ô, đương quy, kim ngân hoa.
Ông Sầm Văn Nưa - Phó Giám đốc Hợp tác xã Lũng Lô cho biết: "Việc phát triển cây dược liệu ở đây được thực hiện có kế hoạch và sự đầu tư. Từ việc lựa chọn cây dược liệu đến kết nối các thành viên hợp tác xã. Công nhân được tập huấn kỹ thuật, thực hiện đúng theo quy trình chăm sóc, thu hái, sơ chế, đáp ứng yêu cầu sản phẩm hữu cơ của doanh nghiệp thu mua”.
Có thể thấy, ở những địa phương có sự chuyển đổi này người dân đã chủ động tham gia các lớp tập huấn, thay đổi cách làm truyền thống bằng cách ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nhận thức về phát triển kinh tế gắn với bảo vệ sức khỏe người sử dụng, bảo vệ môi trường sinh thái được nâng lên. Mỗi địa phương đã chủ động hơn trong việc xây dựng các chương trình liên kết, chú trọng đến sản xuất chế biến sâu tại chỗ nhằm hạn chế tối đa các khâu trung gian, phát huy được lợi thế về nguồn nguyên liệu. Từ đó nâng cao được chất lượng, giá thành sản phẩm, giúp người dân, nhà sản xuất, doanh nghiệp có lợi nhuận cao.
Để sản xuất nông nghiệp hữu cơ phát triển hiệu quả, đạt giá trị cao và bền vững, tỉnh cần ban hành cơ chế, chính sách đặc thù để hỗ trợ, thu hút các tổ chức, cá nhân tham gia sản xuất; hỗ trợ sản phẩm hữu cơ của các địa phương tham gia các chuỗi cung ứng tiêu thụ trong nước và xuất khẩu; hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn về sản phẩm hữu cơ và xây dựng chính sách riêng trong hỗ trợ xây dựng thương hiệu, quảng bá, kết nối tiêu thụ sản phẩm hữu cơ cho các cơ sở.
Cần có định hướng quy hoạch vùng với các sản phẩm ưu tiên, có cơ chế giao đất dài hạn phù hợp cho mỗi đối tượng sản xuất. Nhà nước cần có chính sách thu hút mọi thành phần kinh tế tham gia sản xuất sản phẩm hữu cơ, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các đối tượng để sản xuất và kinh doanh nông nghiệp hữu cơ ổn định, bền vững. Bên cạnh đó, cần tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn cho cán bộ quản lý, người lao động trực tiếp và tổ chức tham quan, học tập các mô hình sản xuất hữu cơ đạt hiệu quả cao trong và ngoài tỉnh. Đồng thời, cần tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của người tiêu dùng đối với sản phẩm hữu cơ…
Không chỉ riêng đối với cây quế, chè, tre măng Bát độ hay cây dược liệu mà hiện nay tại tỉnh Yên Bái đã có một số sản phẩm nông, lâm nghiệp có sự chuyển đổi từ phương pháp truyền thống sang hướng sản xuất hữu cơ như bưởi Đại Minh, sản phẩm gỗ rừng trồng được cấp chứng chỉ FSC... Hiện nay toàn tỉnh có trên 20.000 ha diện tích sản xuất nông nghiệp hữu cơ, trong đó có trên 19.400 ha là cây quế ở các huyện: Trấn Yên, Văn Yên, Yên Bình, Văn Chấn.