Đây là báu vật trời ban: Chỉ nặng 320 gram nhưng có giá 3,2 triệu USD, khiến giới tỷ phú toàn cầu khát khao sở hữu

Từ Hành tinh Đỏ đến sa mạc châu Phi

Black Beauty là thiên thạch sao Hỏa có niên đại 4,45 tỷ năm. Hành trình của nó đến Trái đất bắt đầu cách đây hơn 5 triệu năm, thời điểm loài người và tinh tinh còn đang tách ra từ tổ tiên chung. Một vụ va chạm với tiểu hành tinh trên sao Hỏa đã bắn các mảnh thiên thạch vào không gian. Trong khoảng 1.000 năm gần đây, các yếu tố quỹ đạo và lực hấp dẫn đã đưa một mảnh thiên thạch đặc biệt này – Hắc Mỹ Nhân – đến Trái đất, đáp xuống vùng Tây Sahara (Tây Bắc châu Phi) và vỡ ra thành khoảng 10 mảnh vẫn thạch (meteorite).

Mãi đến năm 2011, một người du mục tên là Bahba đã phát hiện ra Hắc Mỹ Nhân tại Rabt Sbayta. Phát hiện này ngay lập tức gây chấn động giới thiên văn toàn cầu.

Phát hiện đột phá: Sao Hỏa từng có nước nóng

Ngày 10/12/2024, CNN đăng tải thông tin về một nghiên cứu đột phá liên quan đến Hắc Mỹ Nhân, được thực hiện bởi các nhà khoa học từ Đại học Lausanne (Thụy Sĩ) và Đại học Curtin (Úc). Nhóm nghiên cứu đã phân tích một hạt zircon có trong thiên thạch NWA 7034 – tên khoa học của Hắc Mỹ Nhân – và phát hiện ra chất lỏng giàu nước bên trong.

Một trong 10 vẫn thạch của Hắc Mỹ Nhân (nặng 320 gram có giá khoảng 3,2 triệu USD). Ảnh: NASA

Tiến sĩ Jack Gillespie từ Đại học Lausanne cho biết: “Zircon có thể chứa bằng chứng trực tiếp lâu đời nhất về nước nóng cổ xưa trên sao Hỏa. Điều này mở ra khả năng rằng sao Hỏa từng có môi trường suối nước nóng tương tự Trái đất – nơi sự sống có thể phát triển”.

Tiến sĩ Aaron Cavosie từ Đại học Curtin bổ sung rằng phát hiện này giúp mở rộng hiểu biết về các hệ thống thủy nhiệt cổ đại và khả năng sinh sống của sao Hỏa trong quá khứ.

Bằng kỹ thuật phân tích hình ảnh và quang phổ ở quy mô nano, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy hàm lượng cao các nguyên tố như sắt, natri, ytri và nhôm trong hạt zircon, cho thấy sự hiện diện của chất lỏng giàu nước cách đây 4,45 tỷ năm trên Hành tinh Đỏ.

Ngoài ra, zircon trong Hắc Mỹ Nhân còn hé lộ về một vụ va chạm thiên thạch cực lớn từng làm “sốc” khoáng chất này. Theo nghiên cứu của Đại học Curtin năm 2022, đây là hạt zircon bị sốc đầu tiên và duy nhất được biết đến từ sao Hỏa. Nhà khoa học Morgan Cox gọi zircon này là “món quà độc nhất vô nhị từ Hành tinh Đỏ”.

Đặc biệt, Hắc Mỹ Nhân là thiên thạch sao Hỏa đầu tiên hình thành từ trầm tích – lắng đọng bởi gió hoặc nước – mở ra hướng đi đầy tiềm năng trong việc truy tìm dấu vết sự sống từng tồn tại trên sao Hỏa.

Giá trị "cắt cổ": Gấp 250 lần vàng

Tạp chí Science (Mỹ) cho biết, vào năm 2014, khi giới khoa học xác định được đây là thiên thạch sao Hỏa cổ nhất từng được tìm thấy, giá của Hắc Mỹ Nhân lập tức bùng nổ: hơn 10.000 USD/gram, trong khi vàng khi đó chỉ ở mức 40 USD/gram. Như vậy, Hắc Mỹ Nhân đắt hơn vàng tới 250 lần.

Tổng khối lượng 10 mảnh vẫn thạch được tìm thấy của Hắc Mỹ Nhân là 2.000 gram, tương đương giá trị 20 triệu USD tính theo giá năm 2014.

Giá trị đặc biệt của Hắc Mỹ Nhân không chỉ đến từ vẻ ngoài đen óng ánh với nhiều khoáng chất quý hiếm, mà còn từ ý nghĩa khoa học khổng lồ của nó: là thiên thạch cổ nhất, duy nhất trong số 74 thiên thạch sao Hỏa từng được tìm thấy trên Trái đất có cấu trúc trầm tích. Không có gì lạ khi giới khoa học, giới sưu tầm và các tỷ phú khắp thế giới đều khao khát sở hữu “mỹ nhân” vũ trụ này.

Ai đang sở hữu Hắc Mỹ Nhân?

Từ năm 2012–2013, sau phát hiện ban đầu, hàng trăm thợ săn thiên thạch đã đổ về sa mạc Tây Sahara, lập trại tại Rabt Sbayta để tìm các mảnh vỡ còn lại của Hắc Mỹ Nhân, bất chấp điều kiện khí hậu khắc nghiệt. Một quy tắc bất thành văn được đặt ra: “Ai tìm thấy, người đó giữ!”.

Người đầu tiên sở hữu vẫn thạch Hắc Mỹ Nhân là bác sĩ người Mỹ – Jay Piatek, một nhà sưu tầm thiên thạch kỳ cựu. Mảnh thiên thạch đầu tiên ông sở hữu nặng 320 gram, có giá trị khoảng 3,2 triệu USD theo giá năm 2014. Ông mua lại từ một đại lý ở Ma-rốc với giá chỉ 6.000 USD vào năm 2013 – một thương vụ đầu tư đáng kinh ngạc. Theo Science, Jay Piatek hiện đang nắm giữ đến hai phần ba tổng khối lượng 2.000 gram của Hắc Mỹ Nhân được biết đến.

Ngoài Jay Piatek, một số mảnh Hắc Mỹ Nhân cũng được chia sẻ với Trung tâm nghiên cứu thiên thạch Buseck tại Đại học Bang Arizona (Mỹ), tỷ phú công nghệ Naveen Jain – người sáng lập InfoSpace (Mỹ), và thợ săn thiên thạch người Pháp Luc Labenne.

Mỗi người đến với Hắc Mỹ Nhân vì những lý do riêng: thợ săn tìm kiếm lợi nhuận, nhà sưu tầm muốn có bộ sưu tập độc nhất vô nhị, còn các nhà khoa học theo đuổi kiến thức và khám phá.

Theo quy tắc “20/20” lâu đời trong giới nghiên cứu thiên thạch, để có được tên gọi và phân loại chính thức, người sở hữu thiên thạch phải giao 20 gram hoặc 20% khối lượng cho các tổ chức khoa học. Nhờ vậy, suốt 13 năm qua kể từ năm 2011, các nhà khoa học vẫn tiếp tục nghiên cứu Hắc Mỹ Nhân và không ngừng phát hiện những điều kỳ diệu.

Với phát hiện về nước vào năm 2024, giới chuyên gia tin rằng giá trị của Hắc Mỹ Nhân sẽ còn tiếp tục tăng cao, có thể lên đến mức kỷ lục mới – dù nó chỉ nặng 320 gram. Một báu vật đích thực từ vũ trụ.

Bảo Ngọc (t/h)