Dấu hiệu điển hình viêm cơ tim ở trẻ

Bé 8 tháng tuổi mắc sởi biến chứng viêm cơ tim cấp

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa vừa cứu sống bệnh nhi 8 tháng tuổi mắc sởi biến chứng viêm cơ tim cấp.

Bệnh nhi L.N.N. (8 tháng tuổi, trú tại thôn Xuân Thọ, xã Xuân Sơn, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa) khởi bệnh với biểu hiện sốt cao liên tục, nhập viện điều trị tại Trung tâm Y tế huyện Vạn Ninh.

3 ngày sau, bệnh nhi được chuyển đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh Khánh Hòa điều trị tiếp với chẩn đoán: sởi/viêm phổi nặng và được điều trị tích cực. Tuy nhiên, bệnh diễn biến nặng, có dấu hiệu viêm cơ tim. Bệnh nhi được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa để tiếp tục điều trị trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp, suy tim cấp, suy tuần hoàn. Các kết quả xét nghiệm phù hợp với chẩn đoán: viêm cơ tim cấp tính/viêm phổi.

Bệnh nhi được điều trị hồi sức tích cực với thở máy xâm lấn hỗ trợ hô hấp, thuốc vận mạch, điều trị suy tim cấp, kháng sinh, truyền gammaglobulin, cân bằng toan kiềm điện giải, nuôi dưỡng tĩnh mạch hoàn toàn. Sau 48 giờ điều trị tích cực, tình trạng huyết động, hô hấp và suy tim của bệnh nhi cải thiện rõ rệt, tri giác dần hồi phục.

Đến ngày điều trị thứ 4, bệnh nhi đã tỉnh, tự thở với oxy, huyết động ổn định và không còn biểu hiện suy tim cấp. Hiện tại, sau 7 ngày điều trị, bệnh nhi tỉnh táo, bú tốt, thở khí trời và dự kiến ra viện trong 2-3 ngày tới.

Bác sĩ thăm khám cho một bệnh nhi viêm cơ tim.

Nguyên nhân gây viêm cơ tim ở trẻ

Có nhiều nguyên nhân gây viêm cơ tim trẻ em, trong đó thường gặp nhất là virus. Trong các virus gây viêm cơ tim, phải kể đến hàng đầu là enteroviruses, echovirus và adenovirus. Những virus ít gặp hơn là virus sởi, quai bị, rubella, viêm gan siêu vi …

Ngoài virus cũng có nhiều nguyên nhân khác gây viêm cơ tim trẻ em như: Vi trùng (bạch hầu, lao, thương hàn, …), ký sinh trùng, nấm, nhiễm độc, bệnh hệ thống, …

Khi các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể sẽ làm tổn thương các tế bào cơ tim, giảm sức co bóp của cơ dẫn đến suy giảm trầm trọng chức năng co bóp cơ tim cuối cùng là ngưng tim.

Viêm cơ tim là bệnh lý nguy hiểm đặc biệt là viêm cơ tim cấp. Trên lâm sàng, có thể bệnh nhi trên chỉ bị viêm cơ tim thoáng qua, sau khi điều trị phục hồi sẽ không để lại di chứng. Nhưng ngược lại, nhiều trường hợp nặng, nguy cơ để lại biến chứng suy tim hoặc rối loạn nhịp tim, thậm chí có nguy cơ tử vong cao.

Biểu hiện viêm cơ tim ở trẻ em

Ở trẻ lớn

Các dấu hiệu lâm sàng đầu tiên thường khởi phát từ những triệu chứng của hệ hô hấp như: khò khè, khó thở, sốt …sau đó đến rối loạn tiêu hóa rồi khi bệnh tiến triển nặng mới dần thấy các triệu chứng tại tim và vùng ngực. Chính vì thế nên nhiều khi bệnh dễ bị nhầm với các bệnh thông thường khác.

Ở trẻ nhỏ

Ban đầu triệu chứng không rõ ràng, đôi khi chỉ là thấy trẻ đột nhiên bỏ bú, thường xuyên quấy khóc, sốt, rơi vào trạng thái li bì. Do đó, rất khó khăn để chẩn đoán lúc này.

Khi trở nặng trẻ bị khó thở trong lúc hoạt động thậm chí cả khi nghỉ ngơi, có thể phù chân, mắt cá chân với bàn chân do bị ứ dịch.

Một điều đáng lưu ý, triệu chứng của viêm cơ tim cấp thường không điển hình, khoảng một nửa số trẻ bị viêm cơ tim cấp có thể có biểu hiện của đợt nhiễm virus một vài tuần trước khi khởi bệnh. Sau đó, trẻ có thể xuất hiện các triệu chứng giống các bệnh lý thông thường khác như: Mệt mỏi, đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, sốt, ho… Tuy nhiên, nếu trẻ có kèm theo các triệu chứng khác như: Thở nhanh, đau ngực, khó thở, nhịp tim nhanh, môi và da tái,…cha/mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Lời khuyên thầy thuốc

Khi thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường phải đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám. Ảnh minh họa

Phòng bệnh và hạn chế nguy cơ xảy ra tình trạng viêm cơ tim ở trẻ, các mẹ cần cho trẻ ăn uống khoa học, đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng nhất là các vitamin và khoáng chất để cơ thể trẻ phát triển khỏe mạnh, đồng thời tăng sức đề kháng của cơ thể trẻ.

Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người lớn hay những trẻ khác đã mắc bệnh liên quan đến siêu vi như cảm cúm, quai bị, rubella,…

Tiêm chủng đầy đủ cho trẻ đặc biệt là các mũi tiêm chủng bạch hầu, cúm, quai bị, rubella không được bỏ qua.

Ở những trẻ lớn đã có khả năng nhận thức về các hành vi, tập rèn luyện cho trẻ thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Khi thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường như bỏ bú, sốt, đau mỏi người, tim đập nhanh hơn bình thường, hay bị khó thở…nhất là tím tái, người xanh xao, không tự ý cho trẻ dùng thuốc mà phải đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám ngay.

BS Nguyễn Vũ Minh