Dấu ấn hợp tác Việt - Nhật: Công nghệ nuôi lươn tuần hoàn

Sáng 8/3, Lễ hội Việt - Nhật lần thứ 10 (JVF10) diễn ra tại TPHCM với chủ đề ''Cùng nắm chặt tay nhau - Đến tận mai sau''. Sự kiện đánh dấu cột mốc quan trọng sau một thập kỷ tổ chức thành công và đã trở thành sự kiện giao lưu văn hóa lớn nhất giữa hai nước tại Việt Nam.

Ông Sugano Yuichi, Trưởng đại diện Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản tại Việt Nam cho biết: "Lễ hội Việt - Nhật là sự kiện giao lưu lớn nhất diễn ra hàng năm có sự tham gia từ các doanh nghiệp tư nhân của hai nước. Chủ đề của lễ hội năm nay là 'Cùng nắm chặt tay nhau – Đến tận mai sau' thể hiện mối quan hệ ngoại giao thân thiết giữa hai nước và hy vọng về việc hai nước sẽ tiếp tục chung tay hợp tác để cùng phát triển hơn nữa".

Lễ hội Việt - Nhật 2025 có nhiều gian hàng của các tổ chức hợp tác phát triển, doanh nghiệp hai nước, quảng bá những dự án, sản phẩm chất lượng góp phần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đầu tư, du lịch, giáo dục, tăng cường tình hữu nghị, hiểu biết lẫn nhau.

Lễ hội năm nay quy tụ số lượng gian hàng nhiều nhất từ trước đến nay, với nhiều hoạt động giao lưu văn hóa, ẩm thực và giới thiệu các dự án hợp tác trong bốn lĩnh vực chính: giáo dục, biến đổi khí hậu, phát triển cộng đồng và giao thông.

Một trong những điểm nhấn nổi bật tại lễ hội là mô hình nuôi lươn tuần hoàn do Trường Đại học Cần Thơ phát triển, được triển khai trong khuôn khổ dự án hợp tác quốc tế hỗ trợ Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Minh Đức, giảng viên Đại học Cần Thơ và phụ trách dự án hỗ trợ kỹ thuật, giải thích: "Dự án TC 2 là kế thừa kết quả từ dự án TC 1 và dự án vốn vay đã triển khai từ 2015. Xuất phát từ thực tiễn điều kiện nghiên cứu của Đồng bằng sông Cửu Long, dự án TC 2 này là kết quả ứng dụng 12 mô hình vào thực tiễn cho người dân, dựa trên nhu cầu thực tế và có sự tham gia của cộng đồng người dân".

Mô hình nuôi lươn tuần hoàn sử dụng hệ thống RAS (Recirculating Aquaculture System), cho phép tái sử dụng nước và ứng dụng các nguyên lý lọc cơ học và lọc sinh học. Hệ thống này xử lý chất thải từ lươn thông qua hai dạng: chất thải rắn được lọc bằng phương pháp lọc cơ học, còn chất thải hòa tan được xử lý qua lọc sinh học với sự tham gia của vi khuẩn, chuyển đạm amonia (độc) thành đạm nitrat (không độc). Điều này cho phép tái sử dụng nước, giảm thiểu việc xả thải ra môi trường, tiết kiệm tài nguyên nước và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Ưu điểm nổi bật của hệ thống này là khả năng kiểm soát môi trường, giúp lươn khỏe mạnh hơn và không cần sử dụng thuốc, hóa chất hay kháng sinh. Với mật độ nuôi cao từ 300-500 con/m2, mô hình này giúp tăng hiệu quả kinh tế, đồng thời đảm bảo các tiêu chí về môi trường và an toàn thực phẩm.

Khi được hỏi về khả năng mở rộng mô hình ra các vùng miền khác như Nghệ An - nơi nổi tiếng với nghề nuôi lươn ở miền Bắc, PGS.TS Phạm Minh Đức khẳng định: "Trong điều kiện tuần hoàn này, chúng ta có thể nuôi lươn ở khắp mọi nơi vì kiểm soát được tất cả. Với hệ thống tuần hoàn, sử dụng ít nước, nguồn giống chủ động, chúng ta có thể nuôi ở tất cả các nơi, kể cả những nơi có khí hậu lạnh".

Hiện nay, mô hình này đang được triển khai mạnh mẽ tại tỉnh Hậu Giang - được ví như "cái nôi" của nghề nuôi lươn ở miền Nam. Nhiều hợp tác xã nuôi lươn đã hình thành và mô hình nhận được sự ủng hộ từ chính quyền địa phương.

Clip mô hình nuôi lươn tuần hoàn:

Bên cạnh mô hình nuôi lươn tuần hoàn, lễ hội còn giới thiệu nhiều dự án hợp tác quan trọng khác:

Dự án nâng cao năng lực đào tạo, nghiên cứu và quản trị tại Trường Đại học Việt Nhật là biểu tượng của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Nhật Bản được thành lập năm 2014. Hiện có khoảng 1.100 học viên và sinh viên đang theo học với các ngành học tiêu biểu như Khoa học Máy tính, Nhật Bản học, Công nghệ thực phẩm và Nông nghiệp thông minh.

Chương trình phái cử tình nguyện viên Nhật Bản đến Việt Nam đã được thực hiện trong vòng 30 năm với hơn 750 tình nguyện viên đã sang làm việc tại Việt Nam trong nhiều lĩnh vực như y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao và phát triển cộng đồng. 5 tình nguyện viên làm trong lĩnh vực marketing, du lịch và phát triển cộng đồng cũng có mặt để gặp gỡ và trao đổi tại lễ hội lần này.

Dự án xây dựng tuyến số 1 đường sắt đô thị TPHCM (Bến Thành - Suối Tiên) là một trong những dự án hợp tác lớn nhất đã hoàn thành và bắt đầu vận hành thương mại từ ngày 22/12/2024. Lễ khánh thành chính thức của dự án được tổ chức ngày 9/3/2025 với sự tham gia của nhiều chính khách hai nước.

Lễ hội Việt - Nhật không chỉ là sự kiện văn hóa mà còn là dịp để thắt chặt mối quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai quốc gia, đặc biệt trong lĩnh vực phát triển bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu tại Việt Nam.

Huy Minh