Đảm bảo có cơ chế đủ mạnh hấp dẫn nhà đầu tư vào ngành điện

Chiều 28/4/2025, Bộ Công thương tổ chức Hội nghị công bố Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn tới năm 2050 điều chỉnh (Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh).

Giới thiệu tóm tắt Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh, ông Phạm Nguyên Hùng, Cục trưởng Cục Điện lực, Bộ Công thương cho hay, mục tiêu tổng quát của quy hoạch là bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Hội nghị công bố Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh. Ảnh: Cấn Dũng.

Về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, quy hoạch đặt mục tiêu cụ thể là cung cấp đủ nhu cầu điện trong nước, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội với mức tăng trưởng GDP bình quân khoảng 10,0%/năm trong giai đoạn 2026 - 2030, khoảng 7,5%/năm trong giai đoạn 2031 - 2050.

Điện thương phẩm năm 2030 đạt khoảng 500,4 - 557,8 tỷ kWh; định hướng năm 2050 đạt khoảng 1.237,7 - 1.375,1 tỷ kWh.

Điện sản xuất và nhập khẩu, năm 2030 đạt khoảng 560,4 - 624,6 tỷ kWh; định hướng năm 2050 khoảng 1.360,1 - 1.511,1 tỷ kWh.

Công suất cực đại, năm 2030 khoảng 89.655 - 99.934 MW; năm 2050 đạt khoảng 205.732 - 228.570 MW.

Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh cũng đặt mục tiêu đến năm 2030 có 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu (phục vụ tiêu thụ tại chỗ, không bán điện vào hệ thống điện quốc gia).

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên. Ảnh: Cấn Dũng.

Phát biểu tại lễ công bố, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, để đáp ứng yêu cầu tình hình mới với mục tiêu tăng trưởng 8% năm nay và hai con số trong những năm tới, việc điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch Điện VIII là cần thiết. Tuy vậy, vấn đề quan trọng là làm sao đưa quy hoạch vào thực tiễn, thực thi hiệu quả để đáp ứng nhu cầu điện cho phát triển.

Quan trọng hơn là với nhu cầu vốn đầu tư hàng năm cho ngành điện là 16-18 tỷ USD và sẽ tăng lên 20 tỷ USD sau năm 2035, câu chuyện chính sách giá điện phù hợp với thị trường được Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đặc biệt nhấn mạnh bởi nếu không có sẽ không thể thu hút nhà đầu tư và dẫn tới không thể có điện.

Từ góc độ doanh nghiệp chủ đạo làm nhiệm vụ cấp điện, ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng kiến nghị Bộ Công thương sớm ban hành Kế hoạch thực hiện quy hoạch, có cập nhật và rà soát thường xuyên việc tiến độ triển khai.

Tổng giám đốc EVN Nguyễn Anh Tuấn. Ảnh: Cấn Dũng.

Với các địa phương cần tập trung hỗ trợ nhà đầu tư trong việc phê duyệt chủ trương, cấp đất... Đồng thời, các tỉnh sớm điều chỉnh quy hoạch phát triển, kế hoạch thực hiện trong 5 năm tới khi thực hiệp hợp nhất các đơn vị hành chính nhằm thực hiện đúng quy hoạch.

Với thực tế Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh đã trao cho địa phương quyền quyết định phê duyệt dự án với công suất dưới 50 MW và lưới điện dưới 110 kV, Bộ trưởng Bộ Công thương cũng cho rằng, địa phương cần khéo léo lựa chọn nhà đầu tư thực sự đủ năng lực kinh tế, tài chính và khả năng vận hành.

“Giai đoạn trước, tôi thấy nhiều nhà đầu tư được chọn, nhưng chờ thời lướt sóng, ăn chênh lệch. Điều này rất nguy hiểm nên phải kiểm soát chặt chẽ tiến độ. Khi đã đưa vào quy hoạch thì khó mấy cũng phải làm, không thể gắn an ninh năng lượng quốc gia vào một vài nhà đầu tư không đảm bảo yêu cầu", ông Diên nói.

Dự án Thủy điện Hồi Xuân khởi công từ tháng 3/2010, do chủ đầu tư không đủ năng lực tài chính nên đã dừng thi công nhiều lần. Tới tháng 8/2018, Nhà máy đã thi công được 93% khối lượng nhưng cũng dừng từ đó cho tới nay. Dự án vừa được Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều sai phạm với sự liên quan của nhiều đơn vị. Ảnh: Minh Hải.

Đồng thời yêu cầu tập trung giải quyết dứt điểm khó khăn vướng mắc các dự án năng lượng tái tạo đang vướng mắc, phát sinh; kịp thời đề xuất thay thế dự án chậm tiến độ. Các bộ, ngành, địa phương tích cực rà soát đề xuất sửa đổi quy định liên quan đến vận hành thị trường điện, giá điện, đảm bảo có cơ chế đủ mạnh hấp dẫn nhà đầu tư.

Bộ Công thương đang lấy ý kiến về Kế hoạch triển khai Quy hoạch Điện VIII, nên ông Diên cũng đề nghị các địa phương sớm có báo cáo vì hiện mới có 20 địa phương gửi báo cáo.

Cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Công thương yêu cầu, các đơn vị thuộc bộ hướng dẫn địa phương và doanh nghiệp thực hiện bám sát tiến độ với tinh thần kiên quyết thay thế dự án chậm triển khai, kiên quyết không để xảy ra tình trạng xin - cho.

Thanh Hương