Cúng giao thừa Tết Ất Tỵ 2025 là cúng vị thần nào?

Thời khắc giao thừa đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, là lúc các gia đình thực hiện lễ “nghênh tân, tiễn cựu” – tiễn vị hành khiển cũ về trời và đón vị hành khiển mới xuống nhân gian.

Thời khắc chuyển giao diễn ra rất nhanh, các vị thần rất vội nên không thể vào tận nhà nhận lễ. Do đó, gia chủ cần chuẩn bị mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời để dâng các vị thần; sau khi làm lễ ngoài trời thì sẽ chuyển sang cúng trong nhà.

Mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời cần được chuẩn bị chu đáo, bao gồm: Ngũ quả, hương, hoa, đèn nến, trầu cau, muối gạo, trà, xôi, bánh chưng (mặn hoặc chay), mâm cỗ mặn hoặc chay tùy theo tín ngưỡng gia đình.

Ngoài ra, khi đọc văn khấn giao thừa Tết Ất Tỵ 2025, gia chủ cũng cần nắm rõ mình đang cúng vị thần nào để khấn đúng danh hiệu của các vị hành khiển, hành binh và phán quan trong năm nay.

Quan hành khiển, quan hành binh và phán quan (Ảnh minh họa)

Cúng giao thừa Tết Ất Tỵ 2025 là cúng vị thần nào?

Theo tín ngưỡng dân gian, mỗi năm sẽ có một vị quan hành khiển thay mặt Ngọc Hoàng xuống trần gian để cai quản mọi việc. Kèm theo đó là một vị hành binh và một vị phán quan. Năm Ất Tỵ 2025, các vị thần cai quản gồm:

Ngô Vương Hành khiển: Vị quan hành khiển, chịu trách nhiệm trông coi công việc trên trần gian.
Thiên Hao Hành binh chi thần: Vị quan hành binh, phụ trách các công việc liên quan đến binh quyền, võ lực.
Hứa Tào Phán quan: Vị quan phán xét, ghi chép công tội của con người.

Khi cúng giao thừa ngoài trời, các gia đình cần lưu ý khấn đúng danh vị của các vị quan hành khiển, hành binh và phán quan, đồng thời sắm áo mão cho họ đúng với màu của năm ấy để tỏ lòng thành kính và đảm bảo lễ nghi diễn ra suôn sẻ.

Theo quan niệm dân gian, mỗi vị hành khiển đều có những đồ lễ riêng được chuẩn bị tương ứng. Bài vị, trang phục, cũng như màu sắc của mũ và ngựa của các vị cũng thay đổi theo từng năm, cụ thể như sau:

- Năm Canh, Tân thuộc hành Kim: Cúng màu trắng.

- Năm Giáp, Ất thuộc hành Mộc: Cúng màu xanh lá.

- Năm Nhâm, Quý thuộc hành Thủy: Cúng màu đen hoặc xanh nước biển.

- Năm Bính, Đinh thuộc hành Hỏa: Cúng màu đỏ.

- Năm Mậu, Kỷ thuộc hành Thổ: Cúng màu vàng.

Năm Ất Tỵ 2025, với thiên can Ất thuộc hành Mộc, vì vậy, khi chuẩn bị lễ vật cúng giao thừa, các gia đình nên lưu ý chọn màu sắc bài vị, mũ ngựa và trang phục sao cho phù hợp với yếu tố Mộc có màu xanh lá.

12 vị quan hành khiển là ai?

Từ xa xưa, dân gian tin rằng mỗi năm có một vị quan hành khiển được thiên đình cử xuống trần gian để giám sát mọi việc. Có tổng cộng 12 vị quan hành khiển, tương ứng với 12 con giáp, luân phiên đảm nhận nhiệm vụ trong 12 năm rồi quay vòng lại.

12 năm có 12 vị quan tương ứng với từng con giáp (Ảnh minh họa)

Quan hành khiển là quan văn, chịu trách nhiệm quản lý công việc dưới nhân gian theo chu kỳ 12 năm, bắt đầu từ năm Tý và kết thúc ở năm Hợi. Những vị này còn được giao nhiệm vụ thực thi các mệnh lệnh của Ngọc hoàng. Tính cách của mỗi vị cũng khác nhau: có người nhân hậu, có người nghiêm nghị, thậm chí có cả những vị rất khắc nghiệt.

Đêm giao thừa đánh dấu thời điểm chuyển giao giữa các vị quan. Vị quan hành khiển mới sẽ tiếp nhận công việc từ vị tiền nhiệm, người sẽ trở về thiên đình. Do thời khắc này diễn ra nhanh chóng và các quan bận rộn không thể vào từng nhà, nên người dân thường chuẩn bị mâm cỗ ngoài trời để tiễn quan cũ và đón quan mới.

Đồng hành cùng các quan hành khiển là 12 vị quan hành binh và 12 vị phán quan. Quan hành binh là quan võ, hỗ trợ hành khiển trong việc quản lý thế gian, còn phán quan thì phụ trách ghi chép công tội của con người, từng gia đình và từng vùng đất.

Tên gọi của các vị quan theo từng năm được ghi lại như sau:

Năm Tý: Chu Vương Hành khiển, Thiên Ôn Hành binh chi thần, Lý Tào Phán quan.
Năm Sửu: Triệu Vương Hành khiển, Tam Thập lục thương Hành binh chi thần, Khúc Tào Phán quan.
Năm Dần: Ngụy Vương Hành khiển, Mộc Tinh Hành binh chi thần, Tiêu Tào Phán quan.
Năm Mão: Trịnh Vương Hành khiển, Thạch Tinh Hành binh chi thần, Liễu Tào Phán quan.
Năm Thìn: Sở Vương Hành khiển, Hỏa Tinh Hành binh chi thần, Biểu Tào Phán quan.
Năm Tỵ: Ngô Vương Hành khiển, Thiên Hao Hành binh chi thần, Hứa Tào Phán quan.
Năm Ngọ: Tần Vương Hành khiển, Thiên Mao Hành binh chi thần, Ngọc Tào Phán quan.
Năm Mùi: Tống Vương Hành khiển, Ngũ Đạo Hành binh chi thần, Lâm Tào Phán quan.
Năm Thân: Tề Vương Hành khiển, Ngũ Miếu Hành binh chi thần, Tống Tào Phán quan.
Năm Dậu: Lỗ Vương Hành khiển, Ngũ Nhạc Hành binh chi thần, Cự Tào Phán quan.
Năm Tuất: Việt Vương Hành khiển, Thiên Bá Hành binh chi thần, Thành Tào Phán quan.
Năm Hợi: Lưu Vương Hành khiển, Ngũ Ôn Hành binh chi thần, Nguyễn Tào Phán quan.

Mai Linh