Coi điều hòa là hàng xa xỉ có còn hợp lý?

Tuy nhiên, điều hòa – thiết bị phổ biến trong các hộ gia đình hiện nay – liệu còn phù hợp để xem là hàng hóa xa xỉ, có đáng bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt?

Không khó để nhận thấy điều hòa nhiệt độ xuất hiện dày đặc tại các đô thị lớn. Ngay ở những khu trọ sinh viên hay nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp, việc lắp điều hòa cũng đã trở thành điều hiển nhiên.

Với sự phổ biến và nhu cầu thiết yếu của điều hòa trong khí hậu nhiệt đới của Việt Nam, việc tiếp tục áp dụng thuế này khiến nhiều người không đồng tình. Chị Khuất Thị Bích Hoàn (phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho rằng: “Theo tôi cái điều hòa bây giờ không nên đánh thuế nữa đâu. Vì bây giờ nó là hàng gia dụng rồi. Bây giờ nhà nào chả có. Nhà nào chả có trẻ con, chả phải cần đến cái điều hòa?! Chứ không thì chết dở à!”.

Thuế TTĐB đối với điều hòa được áp dụng từ năm 1998, khi GDP bình quân đầu người chỉ 350 USD. Đến năm 2024, mức thu nhập này đã tăng lên 4.500 USD. Hay nói cách khác, chúng ta đã “giàu” hơn năm 1998 gần 13 lần. Không lý do gì mà một hộ gia đình căn bản không sắm được một chiếc điều hòa.

Anh Hoa Minh Dương (phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy) cho biết: “Điều hòa là vật phẩm thiết yếu với các hộ gia đình bây giờ. Nếu nói về sự xa xỉ thì tôi nghĩ là không phải. Vì một chiếc điều hòa bây giờ sở hữu không phải khó lắm. Tôi nghĩ nó cũng mang lại lợi ích như quạt thôi, Thế nên tôi nghĩ đánh thêm 10% thuế tiêu thụ đặc biệt là không hợp lý lắm”.

Khác với thuế giá trị gia tăng nhằm tăng ngân sách nhà nước, mục đích chính của thuế tiêu thụ đặc biệt là điều tiết hành vi của người tiêu dùng. Nhưng thực tế, với điều kiện thời tiết như Việt Nam, điều hòa là đồ dùng thiết yếu để đảm bảo giấc ngủ ngon, tái tạo sức lao động.

Nhìn sang Singapore, cố Thủ tướng Lý Quang Diệu từng ca ngợi điều hòa là phát minh quan trọng nhất với đất nước họ. Bởi nó đã thay đổi bản chất của nền văn minh và khiến các vùng nhiệt đới cũng phát triển được. Nhiều quốc gia khác trên thế giới không áp dụng thuế TTĐB với điều hòa, thay vào đó khuyến khích các sản phẩm tiết kiệm năng lượng.

Nếu tiếp tục áp thuế TTĐB đối với điều hòa, có lẽ cần phân loại theo công suất thiết kế, không thu thuế đối với loại điều hòa có công suất thiết kế được sử dụng phổ biến, phù hợp với nhu cầu thiết yếu của người dân.

Đã đến lúc nghiên cứu thật kỹ càng các quy định đã được áp dụng lâu để xem xét nên loại bỏ hay thay đổi, nhằm đảm bảo mỗi lần sửa luật là một lần cải cách, xóa bỏ các điểm nghẽn trong quy định.

Nhật Minh