Có gì trong hang Va – hang động đặc biệt nhất thế giới?

Hang Va thuộc hệ thống quần thể di sản Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, trên địa bàn hai huyện Bố Trạch và Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. Nơi đây là một trong những hang động quý, là “quê hương” của những kiến tạo thạch nhũ đẹp và hiếm thấy bậc nhất trên thế giới.

Sự kỳ vĩ trong địa chất của hang Va.

Hang Va từng được biết đến bởi những người dân địa phương, trong đó có Hồ Khanh - người đã tìm ra hang Sơn Đoòng. Vào năm 2012, ông đã đưa một đoàn chuyên gia người Anh đến với lối vào của hang. Họ đã rất ngạc nhiên và vui mừng phát hiện một dòng suối nhỏ khi tiếp cận xuống sâu vào hang. Đi sâu hơn vào phía hạ lưu, đoàn thám hiểm tìm được một hành lang rất đẹp dài khoảng 250m.

Lần thứ hai trở lại, đoàn thám hiểm quyết định chia ra thành 2 nhóm, một nhóm khám phá ở hạ lưu sông ngầm và một nhóm khác khám phá phần cao hơn của hang. Chào đón đoàn chuyên gia khi ở tầng cao hơn của hang Va là một hành lang rộng lớn dẫn đến rất nhiều kiến tạo thạch nhũ kỳ bí và độc đáo. Có những tháp thạch nhũ vươn cao tới 2m xuyên qua khỏi các hồ nước. Đây là cảnh tượng khiến ai trong đoàn cũng phải trầm trồ vì quá đỗi tuyệt đẹp.

Hang Va sau đó đã được khám phá, khảo sát và được công nhận có tổng chiều dài khoảng 1,6 km.

Hang Va được biết đến từ lâu bởi những người dân địa phương.

Nón tháp và nón nhũ

Hang Va chính là nơi cư ngụ của nhiều hệ sinh thái, hang động độc đáo bao gồm những thạch nhũ tháp nón trải dài lối đi với chiều rộng lên đến 85m. Điều này biến nơi đây trở thành một trong những hang động đặc biệt nhất trên thế giới. Theo ước tính, có khoảng trên một trăm nón tháp đá vôi tại đây và quá trình hình thành của chúng dường như là một sự bí ẩn.

Nón tháp và nón nhũ bên trong hang Va.

Các nón tháp trong hang Va phần lớn mang nhiều đặc trưng của nón nhũ. Các mảng tinh thể đá vôi ban đầu tạo ra một lớp mỏng trên bề mặt hồ bậc thang trong hang. Lâu dần, chúng chìm xuống bên trong hồ bởi quá nhiều hoặc do các giọt nước nhỏ từ trên trần hang rơi trúng.

Các giọt nước nhỏ từ cùng một vị trí làm chìm một số mảng tinh thể khiến cho chúng xếp chồng lên nhau, kết quả hình thành nên dạng nón có thể cao bằng mực nước trong hồ. Những thành tạo như vậy được gọi là các nón nhũ.

Dạng nón có phần cạnh dốc và thường được gọi bằng cái tên là nón tháp.

Tháp đá vôi dạng tù và nón phun trong hang Va

Bề mặt nổi cục và hình dáng dốc của các nón đá vôi ở hang Va tương tự như các đặc trưng của tháp đá vôi dạng tù. Chúng được hình thành từ các mạch nước nhiệt dịch nung nóng rồi bão hòa canxi phun lên trên nền đáy hồ và hình thành nên dạng kết tủa đá vôi ngầm. Dạng thành tạo này chỉ xuất hiện khi mực nước hồ hạ thấp.

Khoảng 1.000 cột thạch nhũ kích thước rất đồng đều trong hang Va.

Các thành tạo hình thành trong môi trường hang Va mang đặc trưng của tháp dạng tù được gọi là nón phun (geysermites). Cho tới nay, các cấu trúc dạng nón trong hang là ví dụ điển hình cho các dạng kiến tạo tương tự ở Việt Nam.

Những hoạt động thú vị tại đây

Bên cạnh việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp có một không hai tại hang Va, bạn có thể trải nghiệm nhiều hoạt động đầy thú vị như: Trekking qua những cung đường tuyệt đẹp nhưng cũng đầy thử thách để đến được hang; hòa mình vào làn nước trong xanh, mát lạnh bên trong hang...

Hồng Khanh (Tổng hợp)