Có cần xuất hóa đơn khi người mua hàng không muốn lấy?

Băn khoăn chuyện xuất hóa đơn đầu ra

Tại hội thảo trực tuyến về rủi ro quyết toán thuế vừa diễn ra mới đây, một doanh nghiệp băn khoăn chia sẻ: “Chúng tôi phân phối bánh kẹo, nhưng bên mua không muốn lấy hóa đơn. Bây giờ nên xuất hóa đơn thế nào?”.

Theo bà Lê Thị Thủy, CEO Công ty TNHH Dịch vụ tư vấn Bách Khoa, trên thực tế, rất nhiều doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp bán lẻ, gặp phải tình huống khách hàng không muốn lấy hóa đơn vì không muốn để lại dấu vết thông tin.

Nhiều doanh nghiệp gặp phải tình huống khách hàng không muốn lấy hóa đơn. Ảnh: Thạch Thảo

Với hóa đơn điện tử, những trường hợp cá nhân mua nhiều hàng để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh thì sẽ bị cơ quan thuế yêu cầu phải thành lập các hộ kinh doanh để kê khai, nộp thuế khoán, hoặc kê khai theo hộ kinh doanh.

“Tôi đã từng tư vấn cho đơn vị phân phối bán lẻ mỹ phẩm, dầu gội, sữa tắm… rằng cần có những buổi chia sẻ thông tin để các hộ mua hàng (các đại lý) hiểu được là kể cả khi không lấy hóa đơn thì cơ quan thuế vẫn có biện pháp truy vết được nguồn gốc bán hàng. Ví dụ như vừa qua, từ hoạt động thanh tra với một đơn vị giao hàng đã truy ra rất nhiều thông tin liên quan bán hàng và nhận tiền từ các tài khoản cá nhân”, bà Thủy phân tích.

Bà Thủy lưu ý, trước kia nếu khách mua hàng không muốn lấy hóa đơn thì doanh nghiệp bán hàng có thể không xuất hóa đơn cũng được. Nhưng bây giờ không thể làm như vậy vì mọi dữ liệu hiển thị trên hệ thống điện tử. Nếu chỉ có mua vào, không có xuất ra mà hệ thống vẫn hiện đã hết hàng tồn kho thì rất dễ bị vào danh sách gian lận thuế.

Hiện tại, cơ quan thuế đã dùng AI (trí tuệ nhân tạo) để phân tích dữ liệu báo cáo tài chính của các doanh nghiệp, có thể nhanh chóng phát hiện gian lận, trốn thuế.

“Mới đây, tôi tư vấn cho 1 trường hợp, đầu vào của họ mua của nhà máy, không thể trốn được thuế vì 100% nhà máy đều xuất hóa đơn; đầu ra bán cho các đại lý phân phối tại các tỉnh. Giải pháp để ứng phó với trường hợp người mua hàng không muốn lấy hóa đơn là áp dụng chính sách giá bán đã bao gồm thuế VAT (giá trị gia tăng) tới tay người tiêu dùng.

Khi đó, sẽ không còn phải lăn tăn về chuyện khách hàng không lấy hóa đơn mà giá bán chưa tính thuế, giờ xuất hóa đơn sẽ ảnh hưởng tới lợi nhuận của doanh nghiệp. Tương tự như một số nhà hàng hiện nay, dù khách hàng có cung cấp thông tin về họ hay không thì trong hóa đơn đều đã có tính thuế VAT”, bà Thủy gợi ý.

Lúng túng hạch toán khi đầu vào không có hóa đơn VAT

Một doanh nghiệp dịch vụ sửa chữa hàng điện tử lại cho biết, phần đầu vào thường được mua lại của các cửa hàng không có hóa đơn VAT, giá trị mua dưới 10 triệu đồng, hàng quý vẫn lên tờ khai không kê chi phí này và nộp thuế đầu ra bình thường. Như vậy có được hạch toán chi phí hợp lý hay không?

Về trường hợp này, bà Thủy lưu ý, với một số trường hợp khi mua đầu vào của các cửa hàng hộ khoán không có hóa đơn, nếu giá trị nhỏ thì có thể lập bảng kê đầy đủ thông tin hàng hóa.

Tuy nhiên, những trường hợp này không đảm bảo điều kiện khấu trừ thuế VAT và cũng không được hạch toán chi phí hợp lý vì không đảm bảo đủ hóa đơn chứng từ.

"Những khoản như vừa nêu chỉ được coi là chi phí kế toán của doanh nghiệp. Những đơn vị, doanh nghiệp làm hệ thống 1 sổ thì chi phí này khá nhiều", bà Thủy nói thêm.

Bình Minh