Chuyện nuôi lợn, trồng rau và 'cánh tay nối dài' HTX ở huyện vùng biên Thanh Hóa

Điển hình trong số các tấm gương khởi nghiệp thành công tại địa phương phải kể đến anh Hà Văn Tập ở bản Sại, xã Tam Lư, huyện Quan Sơn (Thanh Hóa). Sinh ra và lớn lên tại vùng quê nghèo ruộng nước ít, thiếu đất canh tác, thiếu kiến thức trồng trọt, chăn nuôi nên từ nhỏ tới lớn - giai đoạn khá dài, gia đình anh Hà Văn Tập thuộc hộ nghèo của xã Tam Lư, cuộc sống trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước và của địa phương.

Những tấm gương không ngại khó

Tới tuổi trưởng thành, anh Tập tìm hiểu và đăng ký đi xuất khẩu lao động mong thay đổi cuộc sống. Nhưng do trước kia chỉ học hết lớp xóa mù chữ, việc học tiếng không dễ như anh tưởng, mấy lần thi đều không đậu, anh chán nản quay trở về cuộc sống quanh năm túng bấn.

Khó khăn không bỏ cuộc, nhờ được tiếp cận chương trình NTM do chính quyền địa phương hỗ trợ, anh Tập tiếp tục tìm kiếm cơ hội làm giàu tại địa phương. Do tập quán canh tác và thổ nhưỡng của địa phương, tại nơi anh ở người dân thường xuyên thiếu rau tươi, từ thực trạng đó anh nảy ra ý định lập trang trại trồng rau sạch để phục vụ cho bà con trong vùng. Nói là làm, anh đã học hỏi kinh nghiệm và quyết định đầu tư mô hình trồng rau sạch ngay tại bản.

Mô hình trồng rau sạch giúp nhiều người dân thu lãi khoảng 100 triệu đồng/năm trên diện tích 1ha đất.

Theo tính toán của anh Tập, nếu trồng lúa, mỗi năm người nông dân chỉ thu về khoảng 50 triệu đồng/1ha, trong khi đó, nếu trồng các loại rau theo tiêu chuẩn sạch, nông dân có thể đạt năng suất 25-30 tấn/1ha mỗi đợt, tăng vòng quay của đất, mỗi năm thu hoạch khoảng 5-7 đợt, với giá bán trung bình từ 5.000 đến 7.000 đồng/1kg trên thị trường như hiện nay thì trừ vốn, thuê công lao động, anh có thể thu lãi khoảng 100 triệu đồng/năm trên diện tích gần 1ha đất. Ngoài ra, anh còn liên kết với các HTX để cung cấp sản phẩm, giúp sản phẩm làm ra được tiêu thụ nhanh chóng.

Cũng là một người trồng rau thành công trên đất Quan Sơn, thời gian gần đây mô hình nuôi lợn cỏ, gà đồi sạch của anh Hà Văn Phong, bản Hậu, xã Tam Lư đã và đang mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Anh Phong cho biết, với chu kỳ nuôi khoảng 8 tháng, đàn lợn sẽ đạt từ 30 – 35 kg/con khi đó có thể xuất bán thương phẩm. Bằng hình thức nuôi gối đàn, nên trang trại lúc nào cũng có 30 con lợn. Được biết, mô hình nuôi lợn cỏ sạch rất hiệu quả, sau khi trừ chi phí mỗi năm anh Phong thu về khoảng 150 triệu đồng.

Đặc biệt, điều khiến nhiều người làm nông nghiệp tại địa phương phấn khởi, đó là, nhờ sự kết nối từ chính quyền địa phương và các HTX, các sản phẩm được sản xuất tại địa phương đều được đảm bảo tiêu thụ với giá thành ổn định.

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế, từng bước thoát nghèo

Tính đến nay, tại nhiều bản, xã của huyện Quan Sơn đã hình thành nhiều tổ hợp tác và HTX nông nghiệp, thực hiện nhiều mô hình sản xuất và thương mại mang lại hiệu quả kinh tế cao, tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động, như: trồng, ươm bán giống vầu bằng hạt, ươm giống cây dược liệu quý; nuôi vịt siêu trứng; thu hái và chế biến măng, sản xuất tăm xuất khẩu...

Với tâm huyết xây dựng thương hiệu và tìm đầu ra ổn định cho các loại nông sản, đặc sản địa phương, những năm qua HTX Nông nghiệp xanh Duy Linh trở thành đầu mối thu mua với giá ổn định, giúp người dân nơi đây nâng cao thu nhập, tránh bị tiểu thương ép giá.

Chị Vi Thị Thơm, Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp xanh Duy Linh, cho biết, thời gian qua HTX đã liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm với hàng chục hộ sản xuất tại địa phương.

Nhờ xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất tiêu chuẩn, bền vững, hằng năm HTX Nông nghiệp xanh Duy Linh giúp bà con tại huyện Quan Hóa tiêu thụ hàng trăm tấn nông sản.

“HTX đặc biệt chú trọng đến quy trình sản xuất an toàn từ nguyên liệu đến thành phẩm. Việc xây dựng chuỗi liên kết góp phần nâng cao ý thức, vai trò, trách nhiệm của các thành viên và hộ tham gia. Nguyên liệu gạo, măng, thịt bò được HTX liên kết với các hộ nông dân trên địa bàn, sản xuất theo quy trình VietGAP, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Nhờ xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất tiêu chuẩn, bền vững, hiện nay, HTX có đủ năng lực cung ứng hàng chục tấn gạo và thịt trâu khô cho thị trường trong, ngoài tỉnh. Ngoài ra, HTX còn liên kết hỗ trợ người dân địa phương tiêu thụ một số mặt hàng nông sản, đặc sản vùng miền như, lợn cỏ, gà đồi, măng búp, bí thơm”,... chị Thơm chia sẻ.

Được biết, để xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm bền vững, HTX từng bước hướng dẫn người dân phát triển vùng nguyên liệu phục vụ sản xuất. Đồng thời, tập huấn cho các hộ thành viên đầu tư máy móc sản xuất theo tiêu chuẩn quy định để tạo ra sản phẩm chất lượng. Cùng với đó, HTX luôn chú trọng quảng bá, phát triển thị trường tiêu thụ và thu mua, hỗ trợ người dân tiêu thụ sản phẩm.

“Khi đã xây dựng được quy trình sản xuất đạt chuẩn, sản phẩm uy tín chất lượng, đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng thì sản phẩm sẽ phát triển bền vững, khẳng định được vị thế trên thị trường" - Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp xanh Duy Linh nói thêm.

Khuyến khích mở rộng các mô hình hợp tác xã nông nghiệp

Thanh Hóa hiện có 828 hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, trong đó có 490 hợp tác xã tham gia liên kết bền vững, chiếm 65,42% số hợp tác xã nông nghiệp toàn tỉnh; trên 280 hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất; 35 hợp tác xã nông nghiệp tham gia sản xuất với 48 sản phẩm OCOP được công nhận, xếp hạng.

Để khuyến khích phát triển hợp tác xã nông nghiệp, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 3241, ngày 23/8/2021 về phê duyệt Đề án phát triển, củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025.

Trong đó, tập trung thực hiện một số chính sách hỗ trợ, như nâng cao năng lực, nhận thức cho khu vực kinh tế tập thể; hỗ trợ xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, đầu tư kết cấu hạ tầng và chế biến sản phẩm; hỗ trợ thành lập mới hợp tác xã; xây dựng và nhân rộng mô hình hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao, có sản phẩm gắn với chuỗi giá trị, phát triển bền vững...

Đại diện Sở Nội vụ tỉnh Thanh Hóa đánh giá, các HTX đã và đang hoạt động có hiệu quả góp phần vào việc triển khai thực hiện chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, HTX vùng dân tộc thiểu số, đặc biệt là trong công tác xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.

“Nhiều mô hình HTX trong thời gian qua đã làm thay đổi bộ mặt kinh tế - xã hội nói chung, vùng đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng. Đặc biệt, HTX đã hỗ trợ phát triển sản xuất, hỗ trợ sinh kế nhằm nâng cao thu nhập cho người dân, nhất là người nghèo, hỗ trợ cho các hộ nghèo chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, đẩy mạnh đào tạo nghề. Các HTX cũng có vai trò quan trọng trong thực hiện các mô hình phát triển sản xuất, mô hình giảm nghèo tại các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số”, vị đại diện nói.

Để các mô hình sản xuất được nhân rộng và mang lại hiệu quả kinh tế cao, Liên minh HTX tỉnh Thanh Hóa kết hợp cùng chính quyền huyện Quan Sơn tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Đồng thời, định hướng cho người dân phát triển các mô hình phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu, điều kiện sản xuất; nhất là các mô hình sản xuất an toàn, ứng dụng khoa học - kỹ thuật, bảo vệ môi trường, chăn nuôi an toàn dịch bệnh, gắn với liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm, tạo ra sản phẩm nông nghiệp đáp ứng yêu cầu của thị trường.

Hồng Hương