Chuyển đổi số - nâng cao năng lực cho người lao động
Chuyển đổi số đang trở thành một yếu tố then chốt trong việc cải thiện đời sống và nâng cao năng lực cho người lao động, đặc biệt là lao động tại các khu công nghiệp ở Việt Nam. Sự chuyển đổi này không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất mà còn tạo ra những cơ hội mới cho người lao động thông qua việc áp dụng công nghệ thông tin vào việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực, các ứng dụng số hóa. Tuy nhiên, cũng đặt ra nhiều thách thức cho người lao động.
Chuyển đổi số tạo nhiều cơ hội việc làm mới cho người lao động
Chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu ngày càng phát triển. Đặc biệt, trong các khu công nghiệp nơi tập trung nhiều lao động di cư, việc áp dụng công nghệ số không chỉ mang lại hiệu quả trong sản xuất mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người lao động.
Hơn thế, sự chuyển đổi này còn giúp giảm thiểu tình trạng thiếu thông tin trong cộng đồng lao động. Với việc áp dụng các nền tảng số, người lao động có thể dễ dàng cập nhật thông tin về thị trường lao động, từ đó đưa ra quyết định chính xác hơn về nghề nghiệp và tương lai của mình.
Trong báo cáo của Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI Việt Nam) tại Tọa đàm “Công nghệ số vì những điều tốt đẹp” do Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển truyền thông (IPS) tổ chức mới đây, chuyển đổi số đã giúp người lao động tại Việt Nam tiếp cận các dịch vụ công nhanh chóng, tiết kiệm hơn. Đồng thời, giúp tương tác, giao tiếp với gia đình, bạn bè dễ dàng và thuận tiện hơn. Tạo cơ hội để giúp cho người lao động di cư có thêm nguồn thu nhập từ kinh doanh online. Các ứng dụng như VSSID, VNEID, eTAX rất hữu ích đối với người lao động.
Theo báo cáo đánh giá của Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển truyền thông (IPS) về tác động của chuyển đổi số với người khuyết tật tại Hà Nội, công nghệ số thay đổi cuộc sống của người khuyết tật. Theo đó, các loại thiết bị công nghệ số và tiếp cận công nghệ số của người khuyết tật: các thiết bị máy tính, điện thoại thông minh, máy đọc sách, tivi thông minh, các ứng dụng công nghệ số, các trang mạng xã hội…. giúp tăng tốc độ giao tiếp và rút ngắn khoảng cách giao tiếp của người khuyết tật.
Đặc biệt, những tiến bộ về công nghệ, chuyển đổi số mang lại cho lao động là người khuyết tật nhiều cơ hội học tập và việc làm hơn. Họ cũng đến gần hơn cơ hội tìm kiếm hạnh phúc trong tình yêu cũng như tiếp cận thông tin về quy định, luật pháp và dịch vụ công một cách dễ dàng, nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra, người khuyết tật cũng gặp khó khăn và rào cản khi sử dụng công nghệ số như vấn đề chi phí và sự sẵn có của các phần mềm hỗ trợ…
Đánh giá về giá trị của việc chuyển đổi số mang lại cho người lao động, chuyên gia kinh tế, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng, khi người lao động được trang bị kiến thức và kỹ năng số thì họ mới có thể tận dụng những cơ hội mà chuyển đổi số mang lại. Việc chuyển đổi số đã làm thay đổi căn bản quy trình sản xuất trong các doanh nghiệp, nhà máy. Công nghệ tự động hóa và trí tuệ nhân tạo không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn tạo điều kiện cho người lao động giảm thiểu khối lượng công việc nặng nhọc… Chuyển đổi số cũng mở ra cơ hội cho người lao động học hỏi và nâng cao tay nghề. Họ không chỉ được đào tạo về kỹ năng chuyên môn mà còn có cơ hội tìm hiểu và áp dụng công nghệ mới trong công việc hàng ngày. Chuyển đổi số tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới cho người lao động. Với sự phát triển của nền tảng trực tuyến, người lao động có thể dễ dàng tìm kiếm việc làm phù hợp với kỹ năng và nhu cầu của bản thân.
Người lao động nâng cao kỹ năng số
Theo các chuyên gia, trong thời đại số hóa, kỹ năng số trở thành một phần quan trọng không thể thiếu. Người lao động không chỉ cần có kỹ năng chuyên môn mà còn phải biết sử dụng các công cụ số để phục vụ cho công việc của mình.
Các doanh nghiệp cần chủ động tạo điều kiện cho người lao động tiếp cận và nâng cao kỹ năng số. Điều này không chỉ giúp họ tự tin hơn trong công việc mà còn tạo ra sự cạnh tranh mạnh mẽ trong ngành.
Hơn nữa, việc nâng cao nhận thức về kỹ năng số cũng giúp người lao động có cái nhìn đúng đắn về tương lai nghề nghiệp của mình. Họ sẽ thấy được giá trị của việc đầu tư vào bản thân và sẵn sàng học hỏi để thích nghi với những thay đổi mới. Để người lao động có thể khai thác triệt để những lợi ích từ chuyển đổi số, việc đào tạo và tuyển dụng là vô cùng quan trọng. Các chương trình đào tạo không chỉ cần được thiết kế để cải thiện tay nghề mà còn phải chú trọng đến việc nâng cao khả năng sử dụng công nghệ.
TS. Phạm Kiều Anh (Trường ĐHSP Hà Nội 2) cho rằng, giáo dục đóng vai trò chủ chốt trong việc nâng cao năng lực cho người lao động. Sự kết hợp giữa đào tạo nghề và ứng dụng công nghệ sẽ giúp họ trở thành những người lao động có giá trị hơn trong thị trường lao động hiện đại. Bên cạnh đó, các nền tảng học trực tuyến đang trở thành giải pháp hữu hiệu giúp người lao động tiếp cận kiến thức mới một cách dễ dàng. Chuyển đổi số đã và đang giúp họ có thể tham gia các khóa học từ xa, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại…
Thực tế cho thấy, các doanh nghiệp xác định rõ nhu cầu về các kỹ năng số cần thiết cho người lao động phù hợp với chiến lược và mô hình kinh doanh, định hướng chuyển đổi số…
Ngoài ra, khi người lao động được nâng cao kỹ năng về chuyển đổi số, họ sẽ dễ dàng tiếp cận các thông tin về quyền lợi và chính sách đối với người lao động, giúp người lao động hiểu rõ hơn về môi trường làm việc của mình. Điều này không chỉ giúp họ chọn lựa nơi làm việc hợp lý mà còn tạo ra sự công bằng trong tuyển dụng. Từ đó cải thiện cơ hội việc làm và nâng cao thu nhập. Và khi người lao động đã có được kỹ năng và cơ hội việc làm ổn định, họ sẽ có khả năng xây dựng một sự nghiệp bền vững. Điều này không chỉ giúp họ cải thiện đời sống cá nhân mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển của xã hội. Các doanh nghiệp cũng sẽ hưởng lợi từ việc này.