Chứng khoán 2026 – chờ lập đỉnh mới?

Dự báo lạc quan

Ở kịch bản lạc quan, chỉ số VN-Index có thể cán mốc 2.200 điểm trong năm 2026, đó là dự báo mà JP Morgan đưa ra trong báo cáo “Triển vọng Việt Nam 2026” phát hành mới đây. Còn theo kịch bản cơ sở, VN-Index cũng có thể chạm mốc 2.000 điểm. Đặc biệt, nếu như đà tăng của năm 2025 tập trung chủ yếu ở nhóm cổ phiếu bất động sản và ngân hàng, sang năm 2026, xu hướng có thể lan tỏa rộng hơn với các nhóm ngành: ngân hàng, tiêu dùng không thiết yếu, công nghiệp và vật liệu.

Đồng quan điểm, Trung tâm Phân tích và Tư vấn đầu tư chứng khoán SSI (SSI Research) dự báo VN-Index có thể đạt 1.920 điểm trong kịch bản cơ sở, 2.120 điểm trong kịch bản tích cực và 1.650 điểm trong kịch bản cẩn trọng. Theo SSI Research, P/E dự phóng năm 2026 của VN-Index hiện ở mức 12.7x, thấp hơn mức trung bình lịch sử 10 năm là 14 lần, qua đó củng cố sức hấp dẫn về mặt định giá.

Các công ty chứng khoán (CTCK) khác cũng đưa ra những dự báo đầy lạc quan về thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam trong năm sau. Trong báo cáo chiến lược thị trường, CTCK Vietcap cho rằng VN-Index có thể đóng cửa năm 2025 tại mức 1.737 điểm, trước khi tiếp tục đi lên trong năm 2026 và kết thúc năm tại 2.033 điểm, tăng 17%. CTCK ABS dự báo VN-Index năm 2026 sẽ tăng vượt đỉnh năm 2025 và hướng tới mục tiêu 1.940 điểm với kịch bản thận trọng, còn kịch bản tích cực có thể tăng lên 2.040-2.188 điểm.

Về cơ bản, hầu hết các tổ chức đều cho rằng cơ hội được nâng hạng chính thức lên thị trường mới nổi trong năm 2026 sẽ là chất xúc tác quan trọng thúc đẩy TTCK, khi giúp thu hút sự quan tâm mạnh mẽ của dòng vốn quốc tế. Còn theo JPMorgan, một động lực quan trọng khác là các cải cách kinh tế sâu rộng, có tác động trực tiếp và lâu dài tới nền tảng của TTCK.

Mục tiêu tăng trưởng kinh tế 10% từ năm 2026 cũng đang khiến các nhà đầu tư lạc quan với triển vọng của TTCK. Vì để làm được điều này, cả chính sách tài khóa và tiền tệ đều phải nới lỏng hơn nữa để hỗ trợ tăng trưởng, kích thích cầu tiêu dùng lẫn động lực đầu tư, từ cả khu vực công lẫn tư nhân. Hệ quả là các kênh đầu tư tài sản như chứng khoán sẽ hưởng lợi lớn, khi không chỉ lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết có thể tăng trưởng mà dòng vốn cũng có thể bị hút sang.

Như JPMorgan đánh giá, chính sách công của Việt Nam đang có sự thay đổi lớn với bốn trụ cột then chốt: nâng cao vai trò của khu vực tư nhân, tinh gọn bộ máy hành chính, đẩy mạnh phát triển hạ tầng và tăng đầu tư cho nghiên cứu - phát triển. Các cải cách này được kỳ vọng tháo gỡ rào cản trong nhiều lĩnh vực, từ bất động sản, hạ tầng cho tới các thị trường giao dịch đặc thù, qua đó cải thiện triển vọng lợi nhuận doanh nghiệp. Xu hướng ngày càng nhiều tập đoàn tư nhân lớn tích cực tham gia đầu tư các dự án cơ sở hạ tầng trọng điểm của quốc gia là minh chứng rõ nhất.

Thách thức lớn nhất: xu hướng lãi suất

Như đã nói, chính sách tiền tệ tăng cường độ nới lỏng thông qua mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao sẽ giúp các doanh nghiệp mạnh dạn mở rộng các hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh. Vietcap dự báo năm 2026, lợi nhuận sau thuế thuộc về cổ đông công ty mẹ của toàn thị trường tăng khoảng 19% so với cùng kỳ. Ngay cả khi loại trừ nhóm tài chính - ngân hàng, mức tăng trưởng lợi nhuận vẫn đạt khoảng 14%.

Trong khi đó, CTCK ABS dự báo năm 2026, lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết tiếp tục tăng khoảng 21,6% so với năm 2024.

Trước triển vọng tín dụng duy trì tăng trưởng mạnh mẽ, SSI Research dự báo ngành ngân hàng sẽ tăng trưởng lợi nhuận 16% trong năm 2026. Là nhóm chiếm tỷ trọng vốn hóa lớn và có sức tác động vượt trội đến VN-Index, nhóm cổ phiếu ngân hàng được hỗ trợ bởi tăng trưởng lợi nhuận khả quan rõ ràng cũng sẽ giúp kéo VN-Index lên tầm cao mới trong năm sau.

Với giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài, giới phân tích cho rằng áp lực bán ròng của khối ngoại đang dần hạ nhiệt, trong khi các cải cách thị trường vốn như đơn giản hóa quy trình mở tài khoản, xóa bỏ cơ chế prefunding, rút ngắn thời gian từ IPO đến niêm yết và triển khai hệ thống KRX sẽ giúp gia tăng độ sâu thanh khoản thị trường. Đáng lưu ý, việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục giảm lãi suất trong năm 2026 cũng sẽ giảm bớt áp lực lên thị trường ngoại hối.

Bên cạnh những yếu tố hỗ trợ, thách thức lớn nhất của TTCK trong năm 2026 sẽ đến từ xu hướng lãi suất đang ngày càng bất ổn hơn. Dù chưa biết cuộc đua lãi suất huy động trong những tháng cuối năm 2025 có kéo dài sang năm 2026 hay không, nhưng chắc chắn lãi suất cho vay sẽ bị kéo lên trong thời gian tới, khi chi phí vốn của nhiều ngân hàng đã tăng đáng kể trong năm 2025.

Đáng chú ý, với tăng trưởng tín dụng liên tục duy trì cao hơn nhiều so với tăng trưởng huy động vốn trong những năm gần đây, thanh khoản của hệ thống ngày càng chịu sức ép. Và với mục tiêu tín dụng rộng mở trong năm 2026 để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, có lẽ áp lực lên mặt bằng lãi suất huy động của hệ thống ngân hàng sẽ còn kéo dài, nhất là càng về giai đoạn cuối mỗi năm khi các ngân hàng tăng tốc cuộc đua tín dụng.

Lãi suất tăng luôn là nỗi ám ảnh đối với các kênh đầu tư, trong đó chứng khoán rõ ràng sẽ không tránh khỏi ảnh hưởng tiêu cực. Lãi suất cao hơn không chỉ hút bớt dòng tiền từ chứng khoán sang kênh tiết kiệm ngân hàng, mà còn đẩy chi phí vay vốn của các doanh nghiệp lên cao hơn, tác động xấu đến khả năng sinh lời của các doanh nghiệp và các mô hình định giá giá trị doanh nghiệp.

Dù vậy, theo CTCK ABS, nếu lãi suất tăng thêm 40-60 điểm cơ bản trong năm 2026 do áp lực tăng tín dụng, trở về mặt bằng của năm 2021 và nửa đầu năm 2022, đây vẫn là mức thấp và tương ứng P/E 16,7x, cao hơn P/E của VN-Index. Với việc tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp dự kiến cải thiện trong năm 2026, kênh gửi tiền tiết kiệm sẽ càng sinh lời kém hơn so với đầu tư cổ phiếu.

Nguồn cung cổ phiếu gia tăng mạnh trước các đợt IPO mới liên tục trong thời gian tới, nhằm tận dụng diễn biến thuận lợi của TTCK, cũng có thể gây sức ép lên định giá của cổ phiếu. Ước tính trong giai đoạn 2025-2027, các thương vụ IPO tiềm năng có thể đạt giá trị lên đến 47 tỉ đô la Mỹ, tuy đem lại thêm nhiều cổ phiếu chất lượng cao cho nhà đầu tư nước ngoài, nhưng cũng có thể mang đến rủi ro nếu khả năng hấp thụ bị hạn chế.

Triêu Dương