Gỡ điểm nghẽn để thị trường bất động sản phục hồi bền vững

Quang cảnh Diễn đàn “Thị trường bất động sản giai đoạn mới”. Ảnh: D.T

Nguồn cung, lượng giao dịch cải thiện

Chia sẻ tại Diễn đàn “Thị trường bất động sản giai đoạn mới” do Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp (Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam) tổ chức ngày 25/12, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh, bất động sản là lĩnh vực có vai trò và đóng góp lớn cho phát triển kinh tế, với tỷ trọng ngành xây dựng - bất động sản trong GDP các năm gần đây chiếm khoảng 11%. Không chỉ đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế, lĩnh vực này còn giữ vai trò quan trọng trong tiến trình đô thị hóa của đất nước, phát triển hạ tầng, tạo lập chỗ ở và từng bước nâng cao chất lượng sống của người dân.

Về tình hình phát triển của thị trường bất động sản, Lãnh đạo Bộ Xây dựng thông tin, trên địa bàn cả nước hiện có 3.297 dự án với quy mô 5,9 triệu căn và tổng mức đầu tư là 7,42 triệu tỷ đồng. Trong đó, nhà ở thương mại, khu đô thị có 2.358 dự án với quy mô 5,2 triệu căn và tổng mức đầu tư là 6,74 triệu tỷ đồng. Đầu tư xây dựng hạ tầng để chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho người dân tự xây dựng nhà ở có 242 dự án với tổng mức đầu tư là 90,5 nghìn tỷ đồng, quy mô gồm 78,2 nghìn lô nền.

Đối với phân khúc nhà ở xã hội, thực hiện Đề án phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội, lũy kế đến nay, cả nước có 698 dự án đang được triển khai với quy mô 657.441 căn, trong đó có 193 dự án hoàn thành, quy mô 169.143 căn, đạt 62% so với chỉ tiêu đã đặt ra tại Đề án.

Về lượng giao dịch, lượng giao dịch bất động sản trên thị trường sơ cấp trong cả nước theo các năm cho thấy năm 2020-2021 thị trường khá trầm lắng với lượng giao dịch chỉ trên 280.000 giao dịch/năm. Từ năm 2022 đến nay, thị trường đã từng bước phục hồi, phát triển trở lại với lượng giao dịch đạt khoảng 537.000 - 785.000 giao dịch/năm.

Về giá, thời gian gần đây, giá nhà ở, đất nền và nhiều loại hình bất động sản đều có xu hướng tăng qua từng năm, mức biến động tăng giá các loại hình bất động sản có sự khác nhau. Trong đó, giá nhà ở chung cư, biệt thự liền kề và đất nền có mức tăng cao hơn cả, với mức tăng bình quân khoảng 10 - 15%/năm, cá biệt có giai đoạn tăng đến 30%.

Chia sẻ thêm tín hiệu tích cực của thị trường bất động sản, TS. Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ cho biết, trong 3 quý năm 2025, lĩnh vực xây dựng ghi nhận mức tăng trưởng khá cao, đạt trên 9%, cao hơn mức tăng trưởng GDP chung. Dòng vốn vào thị trường cũng có dấu hiệu phục hồi rõ nét, trong đó dư nợ tín dụng bất động sản tăng nhanh hơn mức tăng tín dụng chung; vốn FDI và phát hành trái phiếu doanh nghiệp cũng gia tăng. Số lượng doanh nghiệp BĐS thành lập mới và quay trở lại hoạt động tăng mạnh, phản ánh niềm tin thị trường từng bước được cải thiện.

Những chuyển động tích cực trên thị trường bất động sản được các chuyên gia đánh giá là nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về pháp lý cho các dự án, từ đó nhiều dự án đã được tái khởi động, cung cấp nguồn cung sản phẩm cho thị trường.

Cùng với đó, các chính sách pháp luật ban hành trong thời gian gần đây đã tác động mạnh mẽ đến thị trường bất động sản, nhiều chính sách đổi mới đang từng bước tạo không gian cho sự phát triển của thị trường, đồng thời giải quyết các vấn đề khó khăn kéo dài trong thời gian qua.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: D.T

Đồng bộ giải pháp để thị trường phát triển lành mạnh, bền vững

Bên cạnh những chuyển động tích cực, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, thị trường bất động sản vẫn còn một số tồn tại, hạn chế chưa được khắc phục triệt để.

Cụ thể, nhiều địa phương chưa bám sát chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở đã được phê duyệt, thiếu chủ động trong quản lý cơ cấu sản phẩm và quỹ đất phát triển nhà ở...

Bên cạnh đó, nguồn cung sản phẩm nhà ở chủ yếu thuộc phân khúc cao cấp, trung cấp, thiếu sản phẩm nhà ở thương mại giá phù hợp với khả năng chi trả của đa số người dân, nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp.

Đáng chú ý, vẫn còn nhiều dự án gặp vướng mắc về mặt pháp lý, chậm triển khai, bị đình trệ, trong khi nguồn lực đã đầu tư là rất lớn, gây lãng phí về đất đai và nguồn vốn. Theo số liệu thống kê, cả nước còn khoảng 2.991 dự án có khó khăn, vướng mắc.

Đặc biệt, giá bất động sản còn cao so với thu nhập của số đông người dân và vượt quá khả năng chi trả của người tiêu dùng.

Liên quan đến vấn đề giá bất động sản, TS. Cấn Văn Lực chia sẻ thêm, theo một số nghiên cứu, giá nhà tại Việt Nam đã vượt ngưỡng “tăng nóng”, với số năm thu nhập bình quân của hộ gia đình để mua nhà lên tới gần 26 năm, cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu.

Vị chuyên gia cũng chỉ ra những nguyên nhân chính khiến giá nhà neo ở mức cao, bao gồm: vướng mắc pháp lý kéo dài làm nguồn cung khan hiếm; chi phí đầu vào tăng mạnh; cơ cấu cung - cầu lệch pha khi doanh nghiệp tập trung phân khúc cao cấp; tình trạng thổi giá và đầu cơ vẫn phổ biến; chưa có chính sách thuế bất động sản đủ mạnh để điều tiết thị trường…

Trước những tồn tại, hạn chế trên, để thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững trong thời gian tới, Bộ Xây dựng đề xuất một số giải pháp trọng tâm. Đó là, tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật theo hướng thông thoáng, tăng cường phân cấp, phân quyền và bảo đảm tính minh bạch của thị trường; nghiên cứu các cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển nhà ở thương mại có giá phù hợp; đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội.

Song song với đó, các địa phương cần thúc đẩy triển khai các dự án nhà ở đảm bảo theo đúng chương trình, kế hoạch đề ra, cũng như tiếp tục tháo gỡ vướng mắc cho các dự án tồn đọng nhằm phát huy nguồn lực đưa vào thị trường.

Đặc biệt, cần sớm đưa vào vận hành Trung tâm giao dịch bất động sản do Nhà nước thành lập - nơi mọi giao dịch được thực hiện trên nền tảng trực tuyến, bảo đảm công bằng, minh bạch; đồng thời hoàn thiện hệ thống thông tin thị trường bất động sản, phục vụ hiệu quả hơn cho công tác hoạch định chính sách.

“Triển vọng của thị trường bất động sản trong giai đoạn mới phụ thuộc rất lớn vào sự chung tay, đồng hành của Nhà nước, doanh nghiệp và toàn xã hội. Với quyết tâm chính trị cao, sự hoàn thiện dần của thể chế và nỗ lực đổi mới của cộng đồng doanh nghiệp, thị trường bất động sản Việt Nam được kỳ vọng sẽ bứt phá, bước vào một chu kỳ tăng trưởng mới, an toàn và bền vững hơn” - Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh bày tỏ.

Đối với các doanh nghiệp bất động sản, TS. Cấn Văn Lực khuyến nghị yêu cầu cấp thiết là doanh nghiệp cần đẩy mạnh tái cấu trúc hoạt động, nâng cao khả năng kiểm soát rủi ro tài chính. Đồng thời, doanh nghiệp cần chú trọng phát triển đa dạng hóa sản phẩm, đưa giá về mức hợp lý hơn và nâng cao năng lực quản trị theo các quy định pháp luật mới./.

DIỆU THIỆN