Phương Tây tăng tốc xây dựng ngành công nghiệp nam châm đất hiếm

Một năm đầy biến động với các biện pháp hạn chế nguồn cung và rủi ro áp thuế đã làm nổi bật vai trò chiến lược của ngành công nghiệp này, đưa đất hiếm lên hàng ưu tiên trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc.

Trong đó, Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Úc, cùng nhiều quốc gia khác đã tìm cách phá vỡ sự thống trị khoáng sản của Trung Quốc bằng cách thực hiện một loạt các biện pháp chiến lược để hỗ trợ các nhà sản xuất nam châm, bao gồm đầu tư mạnh vào nhà máy, hỗ trợ xây dựng các nhà máy mới và tăng cường năng lực xử lý nguyên liệu.

Đặc biệt, Mỹ và EU được kỳ vọng sẽ trở thành những thị trường tăng trưởng trọng điểm cho sản xuất nam châm đất hiếm trong thập kỷ tới. Tuy nhiên, các nhà phân tích vẫn hoài nghi về việc liệu các quốc gia phương Tây có thể thoát khỏi quỹ đạo khoáng sản của Trung Quốc trong thời gian ngắn hay không.

“Thẳng thắn mà nói, chúng tôi là giải pháp cho vấn đề mà thế giới không biết mình đang gặp phải…Thị trường cuối cùng đang phát triển từ góc độ vật lý, chứ không phải phần mềm, vì vậy nó phải phát triển theo cách này”, Rahim Suleman, Giám đốc điều hành của tập đoàn Neo Performance Materials cho biết.

Bình luận của ông được đưa ra khoảng ba tháng sau khi Neo Performance Materials tổ chức lễ khai trương nhà máy sản xuất nam châm đất hiếm tại Narva, Estonia. Nằm ngay sát biên giới Nga, nhà máy này được kỳ vọng sẽ đóng vai trò không thể thiếu trong kế hoạch của châu Âu nhằm giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.

Ông Suleman cho biết, Nhà máy ở Estonia đang trên đà sản xuất 2.000 tấn nam châm đất hiếm trong năm nay, trước khi mở rộng quy mô lên 5.000 tấn và hơn thế nữa.

Nhu cầu tăng vọt

Trên thực tế, chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu từ lâu đã chịu sự chi phối của Trung Quốc. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Trung Quốc hiện chiếm gần 60% hoạt động khai thác đất hiếm toàn cầu và hơn 90% năng lực sản xuất nam châm đất hiếm.

Theo báo cáo gần đây của công ty tư vấn IDTechEx, năng lực sản xuất nam châm đất hiếm của Mỹ có thể tăng gần gấp sáu lần vào năm 2036, nhờ sự hỗ trợ chiến lược và tài trợ từ Bộ Quốc phòng Mỹ, cùng với việc mở rộng các hoạt động ở khâu trung gian của chuỗi cung ứng (chế biến, tinh luyện và sản xuất bán thành phẩm).

Trong khi đó, sản lượng nam châm ở châu Âu được dự báo sẽ tăng 3,1 lần trong cùng kỳ, được củng cố bởi Đạo luật Nguyên liệu Thô Quan trọng của EU, nhằm mục tiêu sản xuất trong nước đáp ứng 40% nhu cầu của khu vực vào năm 2030.

John Maslin, Giám đốc điều hành của nhà sản xuất nam châm đất hiếm Vulcan Elements cho biết công ty đang tìm cách mở rộng quy mô nhanh nhất có thể để chuỗi cung ứng cơ bản này không kìm hãm sự phát triển của Mỹ.

“Nam châm đất hiếm chuyển đổi điện năng thành chuyển động, nghĩa là hầu hết các máy móc và công nghệ tiên tiến – những đổi mới định hình cuộc sống hàng ngày và bảo vệ sự an toàn của chúng ta – đều cần đến chúng để hoạt động…Nhu cầu về nam châm hiệu suất cao đang tăng nhanh chóng trong bối cảnh nhu cầu và sản xuất các công nghệ tiên tiến tăng mạnh, bao gồm ổ cứng, thiết bị sản xuất chất bán dẫn, động cơ hybrid/điện, vệ tinh, máy bay, máy bay không người lái và hầu hết mọi khả năng quân sự”, ông cho biết.

Theo Wade Senti, chủ tịch của nhà sản xuất nam châm Advanced Magnet Lab có trụ sở tại Florida, cách duy nhất để đáp ứng các chuỗi cung ứng thay thế là phải đổi mới.

“Nhu cầu về nam châm vĩnh cửu đất hiếm không có nguồn gốc từ Trung Quốc đang tăng vọt…Thách thức là liệu các nhà sản xuất nam châm của Mỹ có thể tạo ra một chuỗi cung ứng hoàn toàn trong nước (không phải từ Trung Quốc) cho những nam châm này hay không. Điều này đòi hỏi nhà sản xuất nam châm phải đi đầu và kết nối chuỗi cung ứng, từ mỏ đến nam châm đến khách hàng”, ông cho biết.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài