Chủ tịch Quốc hội: Xây dựng xã hội thượng tôn pháp luật, đưa đất nước phát triển hùng cường, thịnh vượng

Tại Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai Nghị quyết số 66-NQ-TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW sáng 18/5, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã trình bày Báo cáo chuyên đề "Nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 66".

Các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và đại biểu tham dự Hội nghị.

Hệ thống pháp luật hình thành tương đối đồng bộ

Chủ tịch Quốc hội cho hay, ngày 30/4, Tổng Bí thư Tô Lâm đã thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Nghị quyết số 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

"Việc ban hành Nghị quyết 66 là đòi hỏi khách quan của tiến trình đổi mới, nhằm tạo đột phá nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của đất nước", Chủ tịch Quốc hội phát biểu.

Chủ tịch Quốc hội cũng điểm lại công tác xây dựng và thi hành pháp luật đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần tạo nền tảng pháp lý cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Trong đó, tư duy, nhận thức lý luận về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa không ngừng được hoàn thiện.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trình bày chuyên đề tại Hội nghị. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN.

Hệ thống pháp luật Việt Nam đã được hình thành tương đối đồng bộ, bao trùm hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội. Quốc hội các khóa đã ban hành 213 luật, bộ luật đang có hiệu lực pháp luật (trong đó, từ đầu nhiệm kỳ khóa 15, Quốc hội đã ban hành 65 đạo luật; riêng Kỳ họp thường kỳ 7,8 và Kỳ bất thường thứ 9, Quốc hội đã ban hành 33 luật, 9 nghị quyết quy phạm pháp luật và 52 nghị quyết khác), Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành hàng nghìn Nghị định, Quyết định, các Bộ, ngành đã ban hành hàng vạn Thông tư…

Chất lượng văn bản quy phạm pháp luật đã được nâng lên. Quy trình xây dựng pháp luật ngày càng chặt chẽ, khoa học; công tác thẩm định, thẩm tra dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật ngày càng được chú trọng…

Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội thẳng thắn: Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác xây dựng và thi hành pháp luật vẫn còn không ít tồn tại, hạn chế: Một số chủ trương, định hướng của Đảng chưa được thể chế hóa kịp thời, đầy đủ; Tư duy xây dựng pháp luật trong một số lĩnh vực còn thiên về quản lý, chưa chú trọng đúng mức đến thúc đẩy phát triển, tạo động lực đổi mới sáng tạo; Chất lượng xây dựng pháp luật chưa theo kịp yêu cầu của thực tiễn…

Dứt khoát từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm

Tại Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội đã điểm lại những nội dung trọng, cốt lõi của Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị. Nghị quyết đặt ra mục tiêu trung hạn và dài hạn cho công tác xây dựng và thi hành pháp luật, bám sát yêu cầu và mốc thời gian thực hiện 2 mục tiêu chiến lược 100 năm mà Đảng ta đã đề ra.

Theo đó, đến năm 2030, Việt Nam có hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi, cơ chế tổ chức thực hiện nghiêm minh, nhất quán, mở đường cho kiến tạo phát triển, huy động mọi người dân và doanh nghiệp tham gia vào phát triển KT-XH để Việt Nam là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao.

Đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu chính Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN.

Đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao, có hệ thống pháp luật chất lượng cao, hiện đại, tiệm cận chuẩn mực, thông lệ quốc tế và phù hợp với thực tiễn đất nước, được thực hiện nghiêm minh, nhất quán; thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, trở thành chuẩn mực ứng xử của mọi chủ thể trong xã hội.

Theo Chủ tịch Quốc hội, Nghị quyết xác định 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp. Đáng chú ý là đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật. Pháp luật phải thể chế hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương của Đảng; xuất phát từ lợi ích toàn cục của đất nước, ưu tiên bảo đảm quyền con người và quyền công dân. Luật pháp được xác định là lợi thế cạnh tranh của đất nước, do đó Nghị quyết yêu cầu dứt khoát từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm" – thay vào đó phải khuyến khích sáng tạo, khơi thông nguồn lực phát triển.

Đồng thời, Nghị quyết nhấn mạnh phải hoàn thiện quy trình lập pháp minh bạch, chuyên nghiệp và công khai ý kiến đóng góp, không đẩy khó khăn cho người dân, doanh nghiệp. Đặc biệt, đối với các luật chủ yếu phục vụ phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, Nghị quyết yêu cầu cắt giảm tối đa điều kiện kinh doanh, giảm chi phí tuân thủ; bảo đảm quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản và bình đẳng giữa các thành phần kinh tế;

Nghị quyết 66 đặt ra yêu cầu công tác thi hành pháp luật phải đột phá. Pháp luật được thực thi công bằng, nghiêm minh, nhất quán và kịp thời, gắn chặt với quá trình xây dựng pháp luật. Nghị quyết yêu cầu phát huy tinh thần phục vụ nhân dân của công chức, bảo đảm quan điểm "người dân và doanh nghiệp được làm những gì luật không cấm". Thi hành pháp luật ưu tiên thúc đẩy phát triển KT-XH, KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời chú trọng các lĩnh vực thiết yếu như an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, an ninh mạng…

Theo Chủ tịch Quốc hội, để đạt được các mục tiêu đột phá mà Nghị quyết đề ra đòi hỏi mỗi cơ quan, tổ chức, mỗi cán bộ, đảng viên phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, đổi mới phương thức lãnh đạo và thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp một cách chủ động, sáng tạo, thực chất. Nhiệm vụ đặt ra rất nặng nề nhưng cũng hết sức vẻ vang.

"Mỗi cơ quan, mỗi cá nhân phải biến quyết tâm thành hành động cụ thể: đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, song song với việc thi hành nghiêm minh pháp luật và khuyến khích sáng tạo. Chúng ta tin tưởng rằng, với quyết tâm chính trị cao nhất, cùng sự hưởng ứng, vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm, sẽ thực hiện thành công cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, xây dựng xã hội thượng tôn pháp luật, sẵn sàng đưa đất nước phát triển hùng cường, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới", Chủ tịch Quốc hội khẳng định.

Lê Bảo