Chủ tịch nước: Các cơ quan tư pháp phải gần dân, sát dân, bảo vệ dân

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, chiều 8/5, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát Nhân dân; dự án Luật Thanh tra (sửa đổi).

Phát biểu thảo luận tại Tổ 02 (Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM), Chủ tịch nước Lương Cường cho rằng việc sửa luật phải đáp ứng được yêu cầu hiện nay và sự phát triển sắp tới, để luật có tuổi thọ lâu dài, không để "sửa một tý xong lại sửa tiếp là không ổn".

Chủ tịch nước Lương Cường. (Ảnh: Phạm Thắng)

Chủ tịch nước nêu rõ mục tiêu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân và Nhà nước pháp quyền phải dựa trên Hiến pháp, pháp luật, thượng tôn Hiến pháp, pháp luật.

"Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân, Luật Tổ chức Viện Kiểm sát Nhân dân phải tuân thủ theo Hiến pháp, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, đồng thời phải bảo đảm thống nhất, đồng bộ hệ thống pháp luật và các cơ quan tư pháp. Điều này rất quan trọng", Chủ tịch nước nói.

Đặt ra nhiều vấn đề liên quan tổ chức bộ máy của hệ thống Tòa án và Viện kiểm sát như số lượng, chất lượng cán bộ, thẩm phán Tòa án; cán bộ, kiểm sát viên Viện kiểm sát; thẩm quyền, nhiệm vụ, quyền hạn; mối quan hệ giữa cơ quan điều tra Viện Kiểm sát - Tòa án…, Chủ tịch nước đề nghị nghiên cứu rõ những nội dung này, đặc biệt trong bối cảnh thẩm quyền điều tra sẽ ở cấp xã khi bỏ cấp huyện.

Nhấn mạnh việc sửa luật là để thể chế hóa chủ trương của Đảng về tổ chức bộ máy tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, Chủ tịch nước khẳng định: "Mục tiêu của bộ máy, kể cả các cơ quan tư pháp, là phải gần dân, sát dân, bảo vệ dân; khắc phục được những vướng mắc, tồn tại trên thực tiễn và sẵn sàng đáp ứng yêu cầu phát triển.

"Không chỉ xử lý những người vi phạm, cái chính của chúng ta là giáo dục để cho mọi cán bộ công chức, đảng viên trong hệ thống chính trị và mọi người dân hiểu được pháp luật, tự giác thực hiện pháp luật".

Chủ tịch nước nêu thực tế hiện nay trong hệ thống cơ quan tư pháp gồm cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án cũng có những chỗ vướng khi cùng một vụ việc nhưng quan điểm các cơ quan tư pháp lại khác nhau. Vì vậy, cần nghiên cứu thêm các quy định về tổ chức, cán bộ trong các cơ quan tư pháp xem đã ổn chưa.

Chủ tịch nước cũng nhắc lại buổi tiếp xúc cử tri ở TP.HCM và cho biết thành phố có 173 đơn vị hành chính cấp xã nhưng nay giảm còn 102 đơn vị, cộng với 36 đơn vị hành chính cấp xã của Bình Dương và 30 xã của Bà Rịa - Vũng Tàu, nên tổng cộng sau sáp nhập, TP.HCM có 168 đơn vị hành chính cấp xã.

"Với mục tiêu gần dân thì phải nhớ được tên và địa giới hành chính của 168 xã này, nhưng trên thành phố có nhớ được các đồng chí cán bộ chủ chốt như Bí thư, Chủ tịch xã không chứ chưa nói đến người dân", Chủ tịch nước băn khoăn.

Chủ tịch nước lưu ý, chủ trương đã rõ, Trung ương thống nhất rất cao, Nhân dân rất háo hức thì thể chế phải đáp ứng được yêu cầu, nhất là các cơ quan tư pháp. Làm sao khi sửa luật phải chắc chắn, đáp ứng yêu cầu.

Khẳng định đây là vấn đề rất lớn, rất quan trọng, có những điều chưa thể lường hết, Chủ tịch nước nêu rõ luật pháp thì không phải một lúc là sửa được.

"Hiện chúng ta đang sửa Hiến pháp, nội dung Kỳ họp thứ 9 với hơn 60 luật và nghị quyết là một khối lượng rất đồ sộ, nhưng làm sao phải chắc chắn. Ngoài xét xử, thì phải làm sao nâng cao nhận thức về pháp luật. Không để hiểu pháp luật thì lách luật còn không hiểu thì làm sai luật", Chủ tịch nước nói.

Anh Văn