Chủ động phục vụ nước tưới và chống xâm nhập mặn cây trồng

Trạm bơm Châu Lộc (tại xã Triệu Lộc) do Chi nhánh Thủy lợi Hậu Lộc quản lý, bơm nước tưới cho hơn 1.000ha cây trồng.

Đến tháng 2/2025, hệ thống thủy lợi của huyện Hậu Lộc có 568,99km kênh mương. Trong đó, Chi nhánh Thủy lợi huyện Hậu Lộc quản lý 90,42km; kênh thuộc xã quản lý 478,57km, đảm bảo phục vụ tưới, tiêu cho hơn 6.000ha đất sản xuất nông nghiệp. Đối với kênh do chi nhánh thủy lợi huyện quản lý mới có 29,93km kênh được kiên cố hóa, còn lại kênh đất; đối với kênh nội đồng xã, thị trấn quản lý và khai thác mới chỉ có 286,74km kênh được kiên cố hóa bằng bê tông và gạch xây, còn lại là kênh đất nên thường bị bồi lắng, sạt lở. Các sông kênh tiêu mặt cắt bị thu hẹp do cây cối lấn chiếm lòng sông, lòng kênh. Các vật trôi nổi trên sông, trên kênh (bèo tây) cản trở dòng chảy...

Để chuẩn bị phục vụ đủ nước tưới cho Nhân dân trên địa bàn sản xuất vụ chiêm xuân năm 2025, UBND huyện Hậu Lộc đã tập trung chỉ đạo các xã tiếp tục nạo vét kênh dẫn, cửa lấy nước và kênh trữ nước cho các trạm bơm hoạt động; quản lý nguồn nước ngọt tưới tiết kiệm, hiệu quả; chuẩn bị máy bơm dầu để chống hạn cục bộ; rà soát chuyển đổi một số diện tích cây trồng vùng ven biển thường xuyên bị nhiễm mặn sang nuôi trồng thủy sản. Từ giữa năm 2024, huyện Hậu Lộc đã phát động các xã, thị trấn ra quân làm thủy lợi đợt 1/2024. Kết quả, toàn huyện đã đào đắp các tuyến kênh liên xã, kênh nội đồng với tổng khối lượng 33.680m3 bùn, đất (tăng 34% so với kế hoạch UBND tỉnh giao) và phát dọn 535.010m2 bèo, cỏ (tăng 7% so với kế hoạch UBND tỉnh giao). Đến tháng 12/2024, huyện Hậu Lộc đã phát động các xã, thị trấn và các đơn vị trên địa bàn đồng loạt ra quân làm thủy lợi đợt 2/2024. Ngay sau khi huyện phát động ra quân đồng loạt, các địa phương, đơn vị đã tập trung nhân lực; huy động phương tiện, máy móc thiết bị thực hiện giải phóng cỏ bèo, rau muống, rác thải gây ách tắc trên hệ thống kênh tưới, kênh tiêu. Toàn huyện đã huy động 34.806 ngày công nạo vét 45,9km kênh liên xã và 106,8km kênh nội đồng với tổng khối lượng đào đắp 30.057m3 đất. Chủ động phát dọn cỏ, vớt bèo trên các kênh liên huyện, liên xã và kênh nội đồng với khối lượng 362.927m2... Đồng thời phát dọn cây cối, rác thải trên hành lang công trình thủy lợi, trả lại không gian thông thoáng lòng kênh, hành lang công trình thủy lợi, góp phần nâng cao hiệu quả tưới và tiêu, phục vụ sản xuất nông nghiệp, phòng chống thiên tai, tạo cảnh quan môi trường sáng, xanh, sạch, đẹp.

UBND huyện Hậu Lộc đã tập trung chỉ đạo các xã và Chi nhánh Thủy lợi Hậu Lộc tiếp tục nạo vét kênh dẫn, cửa lấy nước và kênh trữ nước cho các trạm bơm hoạt động; quản lý nguồn nước ngọt tưới tiết kiệm, hiệu quả; chuẩn bị máy bơm dầu để chống hạn cục bộ; rà soát chuyển đổi một số diện tích cây trồng vùng ven biển thường xuyên bị nhiễm mặn sang nuôi trồng thủy sản. Các đơn vị, địa phương trên địa bàn huyện Hậu Lộc đã triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp khắc phục khó khăn, chống khô hạn, xâm nhập mặn vụ chiêm xuân năm 2025. Các xã vùng đông kênh De đã đào đắp các kênh tiêu nội đồng để chủ động tích trữ nước ngọt phục vụ sản xuất nông nghiệp khi nguồn nước bơm bị xâm nhập mặn.

Có mặt tại Chi nhánh Thủy lợi Hậu Lộc - đơn vị hợp đồng phục vụ nước tưới cho nông dân gieo cấy, chăm sóc 4.500ha lúa vụ chiêm xuân năm 2025 trên địa bàn huyện. “Ngay trong tháng 12/2024, mặn đã xâm nhập sâu vào vùng ven biển Hậu Lộc, tại cống Lộc Động độ mặn 4 phần nghìn. Chi nhánh đã chỉ đạo các tổ, cụm thủy nông trực thuộc phân công cán bộ, công nhân viên thay ca thường trực 24/24 giờ tại các trạm bơm và cửa lấy nước dọc sông Lèn, 15 phút đo kiểm tra độ mặn một lần, để khi có nguồn nước ngọt là tranh thủ đóng mở cống, đồng thời vận hành hết công suất các trạm bơm dọc sông Lèn. Lấy nguồn nước từ cống Lộc Động và tận dụng tối đa nguồn nước hồi quy từ huyện Hoằng Hóa qua cống bệnh viện vào sông Trà Giang để cung cấp nước tưới cho các xã, thị trấn chăm sóc lúa, nhất là thời điểm nắng nóng, lúa làm đòng trổ bông. Hiện nay, toàn bộ diện tích cây trồng vụ chiêm xuân trên địa bàn toàn huyện đã đủ nước phục vụ gieo cấy và tưới dưỡng, cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt” - ông Nguyễn Thành Chinh, Giám đốc Chi nhánh Thủy lợi Hậu Lộc, chia sẻ.

Các tháng vừa qua, Chi nhánh Thủy lợi Hậu Lộc đã chủ động xây dựng và triển khai phương án cụ thể phục vụ nước tưới vụ chiêm xuân. Đối với những vùng dự báo có thể xảy ra hạn, thiếu nước cục bộ, chi nhánh đã có kế hoạch lắp đặt máy bơm dầu, máy bơm dã chiến bơm nước phục vụ. Chủ động kiểm tra, đánh giá khả năng phục vụ sản xuất của 26 trạm bơm để sửa chữa hư hỏng, chuẩn bị vật tư thiết bị cần thiết, bảo đảm 100% các trạm bơm vận hành tốt khi có yêu cầu. Phân công cán bộ, công nhân bám địa bàn thay ca thường trực tại đầu mối công trình, hệ thống kênh chính, nạo vét bể hút, kênh dẫn, kênh tưới các trạm bơm, kênh mương tưới của các hệ thống đảm bảo kênh dẫn nước thông suốt từ đầu mối đến mặt ruộng. Chi nhánh đã nạo vét các kênh mương đơn vị quản lý với tổng chiều dài 23,4km, bể hút, kênh dẫn các trạm bơm với khối lượng đào đắp trên 10.000m3 bùn, đất; 50.300m2 cỏ, bèo, phục vụ dẫn nước thông thoáng từ đầu mối công trình đến mặt ruộng, chủ động bơm trữ nước ngọt sớm và đủ cho các trạm bơm nội đồng hoạt động.

Nhằm tạo điều kiện cho các xã vùng ven biển huyện Hậu Lộc chủ động cung cấp nước ngọt tưới cho cây trồng, tỉnh Thanh Hóa và huyện Hậu Lộc đã và đang đầu tư xây dựng trên địa bàn huyện Hậu Lộc một số công trình thủy lợi. Điển hình như các công trình đã hoàn thành, được đưa vào sử dụng như: kiên cố tuyến kênh từ trạm bơm Thôn Hậu, xã Phú Lộc đi xã Hoa Lộc, kiên cố hóa kênh Liên Hoa (xã Hoa Lộc), kiên cố hóa kênh tưới tiêu xã Thuần Lộc, kiên cố hóa kênh Hà Xoan (xã Cầu Lộc)... phát huy hiệu quả nguồn vốn đầu tư phục vụ nước tưới cho cây trồng.

Bài và ảnh: Thu Hòa