Chính quyền Trump nhận 2 phán quyết bất lợi giữa lúc chính phủ đóng cửa

Giữa bối cảnh chính phủ liên bang Mỹ đang đóng cửa do tranh cãi ngân sách, chính quyền Tổng thống Donald Trump ngày 31/10 phải đối mặt với 2 phán quyết bất lợi từ các tòa án liên bang liên quan đến Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP).

Các phán quyết buộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) phải sử dụng quỹ dự phòng để đảm bảo hàng triệu người dân không bị mất trợ cấp thực phẩm.

Chính phủ Mỹ rơi vào tình trạng đóng cửa từ cuối ngày 1/10, khi Quốc hội không đạt được thỏa thuận về ngân sách tạm thời. Hậu quả là hàng loạt dịch vụ liên bang bị gián đoạn, trong đó trợ cấp cho SNAP sẽ bắt đầu ngừng từ ngày 1/11.

Chương trình SNAP hỗ trợ thực phẩm cho khoảng 42 triệu người Mỹ, chủ yếu là các gia đình thu nhập thấp, và việc cắt giảm đột ngột có nguy cơ gây ra khủng hoảng an ninh lương thực trên toàn quốc.

USDA lập luận rằng quỹ dự phòng 6 tỷ USD chỉ dành cho các tình huống khẩn cấp như thiên tai, không thể sử dụng trong trường hợp đóng cửa chính phủ.

Tuy nhiên, các nhóm nguyên đơn – bao gồm 22 tổng chưởng lý bang, Quận Columbia, các thống đốc bang Kansas, Kentucky và Pennsylvania, cùng các tổ chức từ thiện, doanh nghiệp và công đoàn – đã đệ đơn kiện khẩn cấp.

Họ cho rằng luật pháp yêu cầu USDA phải sử dụng mọi nguồn lực có sẵn để duy trì chương trình, và việc cắt giảm là "bất hợp pháp" cũng như gây thiệt hại không thể khắc phục.

Các tình nguyện viên chuẩn bị các gói thực phẩm cho người nghèo tại một sự kiện phân phát thực phẩm ở Altamonte Springs, Florida, ngày 31/10/2025. Ảnh: Anadolu

Ngày 31/10, 2 thẩm phán liên bang đã đưa ra 2 phán quyết riêng biệt, bác bỏ lập trường của chính quyền Trump.

Trong vụ kiện do các thành phố và tổ chức cộng đồng đệ đơn, Thẩm phán John McConnell, Chánh án Tòa án liên bang tại Rhode Island, ra lệnh cho USDA phải chi trả lợi ích SNAP "càng sớm càng tốt" bằng cách sử dụng quỹ dự phòng 6 tỷ USD. Nếu quỹ này không đủ, cơ quan phải tìm nguồn khác.

Trong phán quyết của mình, Thẩm phán Indira Talwani thuộc Tòa án liên bang tại Boston, Massachusetts cho biết theo luật, chính phủ buộc phải sử dụng quỹ dự phòng để chi trả ít nhất một phần trợ cấp SNAP. Bà xác nhận các nguyên đơn có quyền khởi kiện và có khả năng thành công cao.

Phán quyết này củng cố lập luận rằng đóng cửa chính phủ không thể làm gián đoạn nghĩa vụ pháp lý của USDA. Và cả 2 phán quyết đều yêu cầu chính quyền Trump báo cáo chi tiết vào thứ Hai (ngày 3/11).

NBC News cho biết họ đã liên hệ với Nhà Trắng, Văn phòng Quản lý và Ngân sách Mỹ (OMB) và USDA để yêu cầu bình luận.

Trên mạng xã hội hôm 31/10, Tổng thống Donald Trump cho biết, "các luật sư chính phủ không cho rằng chúng ta có thẩm quyền pháp lý để chi trả cho SNAP bằng một số khoản tiền nhất định mà chúng ta có, và hiện tại 2 tòa án đã đưa ra ý kiến trái ngược về những gì chúng ta có thể và không thể làm".

"Tôi đã chỉ đạo các luật sư yêu cầu tòa án làm rõ cách chúng ta có thể hợp pháp tài trợ cho SNAP càng sớm càng tốt", ông Trump cho biết thêm. Ông cũng nói với phóng viên rằng chính quyền đang "làm việc chăm chỉ" để giải quyết vấn đề, nhưng không bình luận thêm về các phán quyết.

Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Kevin Hassett, trong một cuộc phỏng vấn trên NBC News hôm 31/10, đã chỉ trích các phán quyết này.

"Tôi nghĩ rằng các thẩm phán theo chủ nghĩa tự do đã không đúng về điều này", ông Hassett nói. "Tôi nghĩ rằng phân tích pháp lý của chúng tôi là chúng ta phải sử dụng quỹ khẩn cấp cho các trường hợp khẩn cấp".

Democracy Forward, một nhóm vận động pháp lý tiến bộ đại diện cho các nguyên đơn, đã hoan nghênh phán quyết này.

"Phán quyết hôm nay khẳng định điều mà cả luật pháp và sự đứng đắn cơ bản đều yêu cầu: chính quyền Trump-Vance phải sử dụng quyền lực của mình để hỗ trợ người dân Mỹ, chứ không phải để gây hại cho họ", ông Skye Perryman, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành của Democracy Forward, cho biết trong một tuyên bố hôm 31/10.

"Phán quyết của tòa án bảo vệ hàng triệu gia đình, người cao tuổi và cựu chiến binh khỏi bị lợi dụng làm đòn bẩy trong một cuộc đấu tranh chính trị và duy trì nguyên tắc rằng không ai ở Mỹ phải chịu đói".

Trong khi đó, các cơ sở cấp phát thực phẩm địa phương tuyên bố họ đang đạt đến "điểm tới hạn" chịu đựng khi phải làm việc cật lực để cung cấp thực phẩm cho một lượng lớn khách hàng mới, bao gồm cả những nhân viên liên bang bị cho tạm nghỉ việc, và hiện đang chuẩn bị cho một cuộc khủng hoảng tiềm ẩn nếu trợ cấp SNAP bị cắt giảm.

"Đây là những người rất, rất cần được hỗ trợ từ chương trình này", bà Ashley Domm của Bread for the City, cơ sở cấp phát thực phẩm lớn nhất tại Washington, DC, cho biết.

"Họ không thể sống thiếu trợ cấp này trong một tháng. Về cơ bản, đó là cách họ có được phần lớn nhu cầu thực phẩm. Chúng tôi cung cấp cho mọi người lượng thực phẩm đủ dùng trong khoảng 1tuần, còn 3 tuần còn lại họ phải dựa vào SNAP".

Minh Đức (Theo WAPT, NBC News)