Chính quyền Trump cấm Harvard tuyển sinh viên quốc tế

Ngày 22/5, Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) đã chính thức thu hồi chứng nhận Chương trình Trao đổi Sinh viên và Khách mời (SEVP) của Đại học Harvard, đồng nghĩa với việc cấm ngôi trường danh tiếng này tuyển sinh sinh viên quốc tế mới và yêu cầu sinh viên nước ngoài đang theo học phải chuyển trường hoặc mất tư cách hợp pháp tại Mỹ.

Quyết định chưa từng có tiền lệ này đã gây chấn động mạnh mẽ trong giới học thuật, làm dấy lên các cuộc tranh luận gay gắt về tự do học thuật, chính sách nhập cư và vai trò của chính quyền liên bang trong lĩnh vực giáo dục đại học.

Một sinh viên mặc áo của Đại học Harvard trong khuôn viên trường Đại học Harvard ở Cambridge, Massachusetts, Mỹ, ngày 16/4/2025.

Lý do và cáo buộc từ Bộ An ninh Nội địa

Theo Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS), Đại học Harvard đã tạo ra một môi trường học tập không an toàn khi “cho phép những kẻ kích động chống Mỹ, ủng hộ khủng bố quấy rối và hành hung cá nhân, trong đó có nhiều sinh viên Do Thái”, đồng thời làm suy yếu môi trường học thuật truyền thống vốn được kính trọng của trường. Bộ trưởng DHS, bà Kristi Noem cáo buộc rằng, “nhiều kẻ kích động này là sinh viên nước ngoài” và Harvard “từ chối cung cấp thông tin cần thiết về các hành vi sai trái của sinh viên nước ngoài trên khuôn viên trường” dù đã nhiều lần bị yêu cầu.

Bà Kristi Noem, Bộ trưởng an ninh nội địa Mỹ.

Bà Noem cảnh báo, đây là “lời cảnh báo nghiêm khắc” dành cho tất cả các trường đại học và tổ chức học thuật trên toàn nước Mỹ, rằng việc tuyển sinh sinh viên quốc tế là “đặc quyền, không phải là quyền lợi” và các cơ sở giáo dục phải tuân thủ luật pháp liên bang nếu muốn duy trì đặc quyền này.

Phản ứng mạnh mẽ từ Đại học Harvard

Trước quyết định gây tranh cãi này, Đại học Harvard lập tức lên án hành động của Bộ An ninh Nội địa Mỹ là “phi pháp” và vi phạm nghiêm trọng quyền tự do học thuật cũng như sứ mệnh giáo dục quốc tế của trường. Trong một tuyên bố chính thức, Harvard nhấn mạnh cam kết tiếp tục tiếp nhận và hỗ trợ sinh viên cùng học giả quốc tế, những người đến từ hơn 140 quốc gia và đóng góp to lớn cho sự đa dạng và phát triển học thuật của trường.

Sinh viên và giáo viên biểu tình tại Đại học Harvard vào tháng 4.

Trường cũng cảnh báo rằng, “hành động trả đũa” của chính quyền sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến cộng đồng Harvard và ảnh hưởng tiêu cực đến cả nền giáo dục và nghiên cứu của nước Mỹ nói chung. Hiện trường đang tích cực làm việc với các cơ quan chức năng và cộng đồng để hỗ trợ sinh viên, giảng viên cũng như chuẩn bị cho các bước pháp lý tiếp theo nhằm bảo vệ quyền lợi cho sinh viên quốc tế.

Ảnh hưởng sâu rộng đến sinh viên quốc tế

Quyết định thu hồi chứng nhận Chương trình Trao đổi Sinh viên và Khách mời (SEVP) có thể khiến hơn 27% sinh viên Harvard đang theo học, tức hàng nghìn cá nhân đối mặt với nguy cơ mất tư cách hợp pháp hoặc phải chuyển trường trong thời gian ngắn. Đây là nhóm sinh viên đến từ khắp nơi trên thế giới, nhiều người trong số họ đang theo học các chương trình đào tạo cao cấp và nghiên cứu chuyên sâu, góp phần nâng cao uy tín và năng lực khoa học của Harvard.

Một thẩm phán liên bang tại Oakland, California, đã ban hành lệnh cấm tạm thời, ngăn chính quyền Trump thực hiện việc chấm dứt tư cách pháp lý của sinh viên quốc tế tại Harvard cho đến khi có phán quyết cuối cùng trong vụ kiện liên quan. Lệnh này giúp duy trì quyền học tập của sinh viên trong khi tranh chấp pháp lý đang diễn ra.

Bối cảnh chính trị và các vấn đề rộng hơn

Quyết định của Bộ An ninh Nội địa Mỹ nằm trong chuỗi các hành động cứng rắn của chính quyền Trump nhằm siết chặt chính sách nhập cư, đặc biệt nhắm vào cộng đồng sinh viên và học giả quốc tế, vốn đóng vai trò quan trọng trong hệ thống giáo dục và nghiên cứu của Mỹ.

Bà Noem còn cáo buộc Harvard hợp tác với các thế lực nước ngoài và duy trì các chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập vốn là tâm điểm tranh luận chính trị trong nhiều năm qua làm tổn hại đến “an ninh quốc gia” và “giá trị Mỹ” . Bà nhấn mạnh các trường đại học cần “làm điều đúng đắn” hoặc sẽ phải đối mặt với hậu quả tương tự.

Trước đó vào tháng 4/2025, chính quyền Trump đã đóng băng khoản tài trợ liên bang trị giá 2,2 tỷ USD dành cho Harvard, ngay sau khi trường từ chối loại bỏ các chương trình đa dạng và các yêu cầu đánh giá sinh viên quốc tế dựa trên các tiêu chí ý thức hệ, làm tăng thêm căng thẳng giữa trường và chính quyền.

Tác động đến giáo dục đại học Mỹ và cộng đồng quốc tế

Lệnh cấm tuyển sinh sinh viên quốc tế tại Harvard không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho trường mà còn đặt ra những câu hỏi lớn về vị trí của Mỹ trong hệ thống giáo dục toàn cầu. Harvard là biểu tượng của học thuật xuất sắc và là điểm đến hấp dẫn hàng đầu của sinh viên quốc tế. Việc hạn chế tuyển sinh có thể khiến nhiều sinh viên tài năng chuyển sang các quốc gia khác, làm suy giảm vị thế cạnh tranh của Mỹ trong lĩnh vực giáo dục và nghiên cứu khoa học.

Nhiều chuyên gia giáo dục và tổ chức nhân quyền lên tiếng phản đối chính sách này, cho rằng nó không chỉ gây tổn hại đến cá nhân sinh viên mà còn làm xói mòn truyền thống cởi mở, đa dạng và sáng tạo của các trường đại học Mỹ. Họ kêu gọi các bên liên quan tìm kiếm giải pháp hòa giải, bảo vệ quyền lợi sinh viên quốc tế đồng thời duy trì sự an toàn và hòa hợp trong khuôn viên trường.

Trong khi vụ kiện pháp lý vẫn đang diễn ra và các bên tiếp tục tranh luận, cộng đồng sinh viên quốc tế tại Harvard cùng gia đình họ đang đối mặt với nỗi lo lắng về tương lai học tập và sự ổn định cuộc sống.

Quyết định của chính quyền Trump được xem như bước leo thang mới trong cuộc đối đầu giữa chính phủ và các cơ sở giáo dục hàng đầu nước Mỹ, đồng thời phản ánh sự phân hóa sâu sắc về chính sách và giá trị trong xã hội.

Hồng Hà