Chiêm ngưỡng vẻ đẹp bảo tàng thiên nhiên núi lửa Lý Sơn

Mây trời bao phủ huyện đảo Lý Sơn.

Toàn cảnh đảo Lý Sơn hệt như chiếc lá giữa biển trời mênh mông.

Đất trời giao mùa tháng 5, đảo Lý Sơn khoác lên mình một chiếc áo mới: sương mờ và mây trắng quyện lấy nhau giữa biển trời mênh mông tạo nên không gian thiên nhiên huyền ảo.

Các chuyên gia nhận định di sản địa chất ở huyện đảo Lý Sơn ví như bảo tàng thiên nhiên núi lửa biển. Miệng núi lửa Thới Lới cao 149 m, Giếng Sỏi cao 106 m, Giếng Tiền cao 86 m đều là những đài quan sát lý tưởng hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.

Dấu tích miệng núi lửa cổ Thới Lới, huyện đảo Lý Sơn.

Ngư dân Lý Sơn nuôi trồng lồng bè thủy sản ở vùng biển gần bờ.

Huyện đảo Lý Sơn được hình thành từ hoạt động của núi lửa từ hàng triệu năm trước. Sự phun trào và quá trình nguội tắt của núi lửa cùng những tác động của thiên nhiên hàng triệu năm ấy đã tạo nên nhiều bãi, vách đá trầm tích với muôn hình kỳ thú.

Đến nay người dân Lý Sơn còn truyền nhau câu ca: “Lý Sơn có Ngũ hành sơn/ Nằm day ra biển trùng dương đời đời/ Hòn Vung/ Hòn Sỏi/ Hòn Tai/ Giếng Tiền, Thới Lới ai ai đặt bày”.

Dấu tích miệng núi lửa cổ Giếng Tiền.

TS Nguyễn Hoàng, Viện Khoa học và Công nghệ (Nhật Bản), cho hay các trung tâm khoa học lớn ở các nước Nhật Bản, Nga, Hungary, Áo, Đài Loan (Trung Quốc)... vừa thông báo kết quả phân tích 32 mẫu đá bazan ở huyện đảo Lý Sơn.

Các nhà khoa học đã phân tích thành phần silicat, nguyên tố vi lượng, đất hiếm, các loại đồng vị phóng xạ; phân tích tuổi Ar-Ar, K-Ar, tinh thể Olivin trong đá bazan núi lửa.

"Căn cứ kết quả phân tích, chúng tôi xác định Lý Sơn thuần túy là đảo núi lửa không có các quá trình trầm tích liên quan. Đảo này có niên đại khoảng 1 đến 1,1 triệu năm, hình thành từ hoạt động phun trào núi lửa liên tục trong khoảng 200.000 năm", ông Hoàng nói.

Sau nhiều năm dài khảo sát, nghiên cứu, ông Hoàng cùng các chuyên gia xác định huyện đảo Lý Sơn có địa hình núi lửa chiếm 70% diện tích. Trong đó, huyện đảo này có 6 miệng núi lửa trên bờ gồm: Thới Lới (hai miệng núi lửa kép), Giếng Tiền, Hòn Sỏi, Hòn Vung, Hòn Tai. Ngoài ra, thềm biển xung quanh đảo Lý Sơn có 25 đến 30 miệng núi lửa có kích thước nhỏ hơn. Đặc biệt, "miệng núi lửa kép" trên đỉnh núi Thới Lới nơi lớn nhất có đường kính hơn 1.000m còn nguyên vẹn được xem là di sản độc đáo hiếm hoi thế giới.

Phía tây đảo Lớn cũng có núi lửa ngầm dưới biển nhô cao gần khu vực thắng cảnh Giếng Tiền. Đây là nguồn tài nguyên quý cần được khai thác phục vụ phát triển du lịch lặn biển khám phá núi lửa biển.

Đặc biệt, du khách trong nước và quốc tế còn biết đến đảo Lý Sơn là nơi lưu giữ nhiều bằng chứng lịch sử về chủ quyền biển đảo trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Dòng chảy lịch sử lưu truyền, hòa quyện bản sắc riêng có của các tộc người nối tiếp nhau cộng cư trên mảnh đất này. Hoạt động phun trào núi lửa đã tạo nên hình thế Lý Sơn độc đáo với thềm địa chất hàng triệu năm.

Minh Thu