Chỉ số UV ở mức nguy hiểm dù trời nhiều mây: Bẫy vô hình mùa nắng nóng

Tia UV không “ngủ quên” trong mây

Không phải lúc nào trời nắng gắt mới nguy hiểm. Trên thực tế, những ngày trời âm u, nhiều mây lại khiến nhiều người chủ quan, trong khi tia cực tím vẫn hiện diện âm thầm và đủ mạnh để gây hại.

TP Hồ Chí Minh được dự báo từ nay đến cuối tháng 3, thời tiết tiếp tục trải qua nắng gay gắt, chỉ số UV duy trì ở mức cao.

Theo ông Lê Đình Quyết, Trưởng Phòng dự báo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ, đợt nắng nóng hiện tại đang diễn ra trên diện rộng ở khắp miền Đông Nam Bộ và có xu hướng lan sang các tỉnh miền Tây. Nhiệt độ nhiều nơi đã chạm ngưỡng 36,5°C và có thể tăng lên 38°C vào những ngày tới. Từ nay đến cuối tháng 3, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh Nam Bộ sẽ tiếp tục trải qua thời tiết khô, ít mưa, ban ngày nắng gay gắt, độ ẩm thấp, điều kiện lý tưởng để chỉ số UV duy trì ở mức cao.

Theo đó, các chuyên gia cảnh báo người dân cần hết sức cẩn trọng, đặc biệt khi ra đường. Ước tính, có đến 70 - 80% tia cực tím có thể xuyên qua mây, tiếp xúc trực tiếp với da và mắt. Nhận định này lý giải vì sao có không ít trường hợp bị bỏng nắng, da sạm đi dù thời tiết nhìn qua có vẻ “mát mẻ”.

Sự nhầm tưởng này đặc biệt nguy hiểm trong bối cảnh năm 2025 được dự báo tiếp tục chịu ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu. Dù hiện tượng El Nino đã suy yếu và ENSO đang ở trạng thái trung tính, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia vẫn ghi nhận khả năng xảy ra các đợt nắng nóng rải rác từ tháng 4, bắt đầu từ Tây Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và mở rộng đến Tây Nguyên, Nam Bộ trong các tháng tiếp theo. Nhiệt độ ở khu vực Tây Bắc trong tháng 5 có thể cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,5 - 1°C.

Các chuyên gia cảnh báo dù trời nhiều mây nhưng tia UV vẫn ở mức cao.

Đáng lưu ý, tháng 4 - 5 là giai đoạn chuyển mùa, thời tiết vừa nắng nóng vừa tiềm ẩn các hiện tượng cực đoan như dông, lốc, mưa đá, gió giật mạnh. Lượng mưa có xu hướng gia tăng nhưng không đồng nghĩa với việc chỉ số UV sẽ giảm. Thực tế, cường độ bức xạ tia cực tím vẫn duy trì ở mức cao và tiếp tục gây hại cho cơ thể, bất kể trời có nắng hay không.

Các chuyên gia y tế cảnh báo, tia UVA và UVB trong ánh sáng mặt trời là tác nhân chính gây tổn thương sâu đến da và mắt. Cụ thể, bức xạ UV có thể làm hỏng DNA của tế bào da, khiến da sạm màu, mất độ đàn hồi, hình thành nếp nhăn sớm và thúc đẩy quá trình lão hóa. Trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến bỏng da hoặc ung thư. Đồng thời, ánh nắng gay gắt cũng làm tăng nguy cơ đục thủy tinh thể, thoái hóa hoàng điểm, những bệnh lý về mắt khó hồi phục.

Các mức độ nguy hại của chỉ số UV.

Thạc sĩ, bác sĩ Trần Nguyên Ánh Tú, Phó Trưởng khoa Thẩm mỹ da, Bệnh viện Da liễu TP Hồ Chí Minh cho hay: “Tia UV có mặt quanh năm, nhưng vào mùa hè, thời gian phơi nắng kéo dài và cường độ UV cao hơn khiến tổn thương trên da diễn tiến nhanh và nghiêm trọng hơn. Vì thế, chống nắng không chỉ là chăm chút vẻ ngoài mà còn là cách bảo vệ sức khỏe về lâu dài”.

Cần chống nắng đúng cách

Trong điều kiện thời tiết thay đổi nhanh và khắc nghiệt như hiện nay, hiểu đúng và chủ động bảo vệ cơ thể trước tia UV, dù trời nắng hay không chính là cách tự giữ an toàn cho mình. Đặc biệt là khi những hệ quả không phải lúc nào cũng xuất hiện tức thì, nhưng sẽ tích lũy và để lại dấu ấn rõ ràng theo thời gian.

Một bạn chia sẻ cách nhận biết sự nguy hại của tia UV bằng vòng đeo tay chuyên dụng khi đứng ngoài nắng lúc hơn 9 giờ sáng mà không có sự che chắn. Cụ thể, vòng từ màu trắng lập tức chuyển sang tím chỉ trong vòng 10 giây. Thực tế, tia UV khó nhận biết bằng mắt thường nếu không có thiết bị đo lường cụ thể.

Theo đó, dù trời nắng hay nhiều mây, các chuyên gia đều khuyến cáo cần chống nắng mỗi ngày; đặc biệt trong khung giờ từ 10 giờ đến 14 giờ, thời điểm tia UV đạt đỉnh. Thói quen chỉ bôi kem chống nắng khi trời nắng hoặc đi biển là chưa đủ mà cần có một cách tiếp cận toàn diện hơn, từ lớp bảo vệ bên ngoài cho đến chăm sóc da sau tiếp xúc ánh nắng.

Trên thực tế, trang phục chống tia UV cũng đang được nhiều người lựa chọn để bảo vệ mình dưới thời tiết nắng nóng. Hiện nay, nhiều quần áo có thiết kế nhẹ, thoáng, sử dụng công nghệ phản xạ và hấp thụ tia cực tím ngay từ sợi vải có thể ngăn chặn hơn 90% tia UVA/UVB mà vẫn thoải mái khi mặc trong thời tiết nóng ẩm. Từ áo khoác dáng rộng, áo thun AIRism, quần dài, đến các phụ kiện như mũ rộng vành, kính mát chuẩn UV400, tất cả đều được lựa chọn như “lớp giáp mềm” bảo vệ da khỏi tác hại âm thầm của tia cực tím.

Các sản phẩm chống nắng đến từ Nhật Bản - Uniqlo mang đến không gian trải nghiệm ngoài trời cho khách hàng tại TP Hồ Chí Minh.

Bên cạnh việc sử dụng quần áo, việc sử dụng kem chống nắng phổ rộng (SPF 50+ PA++++) cũng là cách bảo vệ cơ thể trước ta UV. Các sản phẩm mới hiện nay còn tích hợp thêm chức năng dưỡng ẩm, chống thấm nước, thân thiện với da nhạy cảm. Ngoài ra, sau khi tiếp xúc ánh nắng, nên phục hồi da bằng serum cấp ẩm, kem dưỡng hoặc các sản phẩm chống oxy hóa để duy trì sức khỏe làn da.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan ngày càng trở nên thường xuyên, việc chủ động chống nắng không chỉ đơn thuần là chăm sóc cá nhân mà còn là cách để sống an toàn, khỏe mạnh và thích nghi lâu dài. Và đôi khi, chính những ngày tưởng chừng “mát mẻ” lại là lúc làn da cần được bảo vệ nhất.

Bài và ảnh: Hải Yên/Báo Tin tức