Chế độ dinh dưỡng với người mắc hội chứng Ganser

1. Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng với người mắc hội chứng Ganser

Theo Viện y tế Hoa Kỳ, hội chứng Ganser (rối loạn tâm thần - rối loạn giả tạo) là tình trạng hiếm gặp. Các vấn đề về nguyên nhân, dịch tễ học và chẩn đoán chưa bao giờ được giải quyết đối với hội chứng Ganser. Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được hiểu đầy đủ nhưng người ta suy luận đó là một cơ chế đối phó để giải quyết những hoàn cảnh khó khăn và áp lực tâm lý.

Hội chứng Ganser là một rối loạn tâm lý phức tạp, biểu hiện bằng các triệu chứng giống như chứng mất trí, chẳng hạn như lú lẫn, mất trí nhớ, mất phương hướng. Các triệu chứng này không phải do rối loạn nhận thức tiềm ẩn gây ra mà là do bản chất tâm lý, thường do căng thẳng nghiêm trọng, lo lắng, chấn thương hoặc xung đột cảm xúc chưa được giải quyết.

Điều trị hội chứng Ganser chủ yếu tập trung vào việc giải quyết các yếu tố tâm lý và cảm xúc tiềm ẩn góp phần gây ra rối loạn. Không có cách tiếp cận nào phù hợp với tất cả mọi người nhưng các phương pháp điều trị hiệu quả thường kết hợp các kỹ thuật trị liệu với hệ thống hỗ trợ cảm xúc. Các lựa chọn điều trị phổ biến nhất bao gồm liệu pháp tâm lý, liệu pháp gia đình, quản lý căng thẳng, thuốc điều trị các rối loạn đồng thời…

Bên cạnh đó người mắc hội chứng Ganser cần thay đổi lối sống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên, có chế độ ăn uống cân bằng, ngủ đủ giấc và dành thời gian thư giãn cũng có thể có lợi.

Mặc dù không phải là yếu tố trực tiếp gây ra hội chứng Ganser, dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe tinh thần và thể chất của người bệnh.

Người mắc hội chứng Ganser cần có chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng.

2. Một số lưu ý về dinh dưỡng trong hội chứng Ganser

Sức khỏe tinh thần và dinh dưỡng có mối liên hệ mật thiết: Chế độ ăn uống cân bằng và đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu có thể ảnh hưởng tích cực đến tâm trạng, chức năng nhận thức và sức khỏe tâm thần nói chung.

Các chất dinh dưỡng quan trọng: Một số chất dinh dưỡng như vitamin nhóm B (đặc biệt là B1, B6, B12), acid béo omega-3, magie và các chất chống oxy hóa được cho là có vai trò hỗ trợ sức khỏe thần kinh, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và cải thiện tâm trạng. Magie có vai trò trong việc điều chỉnh tâm trạng và giảm căng thẳng. Magie có trong các loại hạt, rau xanh đậm, ngũ cốc nguyên hạt. Chất chống oxy hóa có trong trái cây và rau củ tươi sáng màu (quả mọng, rau xanh đậm).

Chế độ ăn uống lành mạnh: Người mắc hội chứng Ganser nên duy trì một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc và các loại thực phẩm giàu omega-3 (như cá hồi).

Hạn chế các chất không lành mạnh: Nên hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống có đường, caffeine và rượu vì chúng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm trạng và sức khỏe tổng thể.

3. Tham khảo chế độ ăn lành mạnh tốt cho sức khỏe tâm thần

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), áp dụng một chế độ ăn uống lành mạnh trong suốt cuộc đời giúp ngăn ngừa tình trạng suy dinh dưỡng dưới mọi hình thức cũng như một loạt các bệnh không lây nhiễm (NCD) và các tình trạng bệnh.

Chế độ ăn lành mạnh mà WHO khuyến nghị có lợi cho những người mắc hội chứng Ganser vì hội chứng Ganser chủ yếu là một rối loạn tâm lý liên quan đến các yếu tố tâm lý như căng thẳng, lo âu và chấn thương nhưng sức khỏe thể chất và tinh thần luôn có mối liên hệ mật thiết. Một chế độ ăn uống cân bằng và giàu dinh dưỡng theo khuyến nghị của WHO có thể mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho người bệnh.

Thứ nhất, chế độ ăn uống lành mạnh cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu mà cơ thể và não bộ cần để hoạt động bình thường. Các vitamin, khoáng chất và acid béo thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe thần kinh, hỗ trợ chức năng nhận thức và cải thiện tâm trạng.

Thứ hai, việc duy trì một chế độ ăn uống cân bằng có thể giúp ổn định đường huyết và năng lượng, từ đó giảm thiểu các biến động tâm trạng và cảm giác khó chịu. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người đang đối phó với căng thẳng và lo lắng như những người mắc hội chứng Ganser.

Thứ ba, một chế độ ăn giàu trái cây, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt thường chứa nhiều chất chống oxy hóa có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Điều này có thể gián tiếp hỗ trợ sức khỏe tinh thần.

Việc tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh có thể cải thiện sức khỏe thể chất tổng thể, tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính khác. Một cơ thể khỏe mạnh sẽ có khả năng đối phó tốt hơn với các căng thẳng tâm lý.

Nên ăn nhiều trái cây, rau quả và ngũ cốc nguyên hạt.

Một số khuyến nghị chế độ ăn lành mạnh của WHO như sau:

Trái cây và rau quả: Ăn ít nhất 400 g hoặc năm phần nhiều loại trái cây và rau quả mỗi ngày sẽ làm giảm nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm và giúp đảm bảo lượng chất xơ trong chế độ ăn hàng ngày đầy đủ.

Chất béo: Giảm lượng chất béo tổng thể hấp thụ xuống dưới 30% tổng lượng năng lượng hấp thụ giúp ngăn ngừa tình trạng tăng cân không lành mạnh ở người lớn. Ngoài ra, nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm được giảm xuống bằng cách:

Giảm lượng chất béo bão hòa xuống dưới 10% tổng lượng năng lượng nạp vào; Giảm lượng chất béo chuyển hóa xuống dưới 1% tổng lượng năng lượng tiêu thụ; Thay thế cả chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa bằng chất béo không bão hòa, đặc biệt là bằng chất béo không bão hòa đa.

Lượng chất béo nạp vào cơ thể, đặc biệt là chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa được sản xuất công nghiệp, có thể được giảm bằng cách:

Hấp hoặc luộc thay vì chiên khi nấu ăn; Thay thế bơ, mỡ lợn bằng các loại dầu giàu chất béo không bão hòa đa như dầu đậu nành, dầu cải (hạt cải dầu), dầu ngô, dầu cây rum và dầu hướng dương; Ăn các sản phẩm từ sữa ít béo và thịt nạc, hoặc cắt bỏ phần mỡ có thể nhìn thấy từ thịt; Hạn chế tiêu thụ thực phẩm nướng và chiên, đồ ăn nhẹ và thực phẩm đóng gói sẵn (ví dụ bánh rán, bánh ngọt, bánh nướng, bánh quy, bánh quy giòn và bánh quế) có chứa chất béo chuyển hóa được sản xuất công nghiệp.

Muối, natri và kali: Hầu hết mọi người tiêu thụ quá nhiều natri thông qua muối (tương ứng với việc tiêu thụ trung bình 9-12g muối mỗi ngày) và không đủ kali (dưới 3,5g). Lượng natri cao và lượng kali không đủ góp phần gây ra tăng huyết áp, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Giảm lượng muối tiêu thụ xuống mức khuyến nghị dưới 5g mỗi ngày có thể ngăn ngừa 1,7 triệu ca tử vong mỗi năm.

Lượng muối tiêu thụ có thể giảm bằng cách:

Hạn chế lượng muối và gia vị có hàm lượng natri cao (ví dụ nước tương, nước mắm và nước dùng) khi nấu và chế biến thực phẩm; Không dùng muối hoặc nước sốt có hàm lượng natri cao trên bàn; Hạn chế tiêu thụ đồ ăn nhẹ có muối; Lựa chọn sản phẩm có hàm lượng natri thấp; Mọi người nên kiểm tra nhãn dinh dưỡng để xem sản phẩm có bao nhiêu natri trước khi mua hoặc tiêu thụ.

Kali có thể làm giảm tác động tiêu cực của việc tiêu thụ nhiều natri lên huyết áp. Có thể tăng lượng kali hấp thụ bằng cách ăn trái cây và rau tươi.

Đường: Ở cả người lớn và trẻ em, lượng đường tự do hấp thụ nên được giảm xuống dưới 10% tổng lượng năng lượng hấp thụ. Giảm xuống dưới 5% tổng lượng năng lượng hấp thụ sẽ mang lại lợi ích sức khỏe bổ sung.

Tiêu thụ đường tự do làm tăng nguy cơ sâu răng. Lượng calo dư thừa từ thực phẩm và đồ uống có nhiều đường tự do cũng góp phần gây tăng cân không lành mạnh dẫn đến thừa cân và béo phì. Bằng chứng gần đây cũng cho thấy, đường tự do ảnh hưởng đến huyết áp và lipid huyết thanh, việc giảm lượng đường tự do tiêu thụ làm giảm các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Lượng đường tiêu thụ có thể giảm bằng cách:

Hạn chế tiêu thụ thực phẩm và đồ uống có chứa nhiều đường như đồ ăn nhẹ có đường, kẹo, đồ uống có đường và ăn trái cây tươi, rau sống làm đồ ăn nhẹ thay vì đồ ăn nhẹ có đường.

Hoàng Nam