Châu Âu tăng ngân sách quốc phòng sau khi Mỹ đình chỉ viện trợ Ukraine

“Có lẽ tôi không cần phải nói thêm nhiều điều về những thách thức mà châu Âu đã, đang và sẽ phải đối mặt. An ninh của khu vực hiện bị đe dọa một cách nghiêm trọng và châu Âu cần phải có trách nhiệm hơn với chính nền quốc phòng của chúng ta”, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen chia sẻ trong cuộc họp báo diễn ra vào ngày 4/3.

Đáng chú ý, bà Ursula von der Leyen đã công bố kế hoạch “Tái vũ trang châu Âu” (ReArm Europe). Đây là kết quả của cuộc Hội nghị Thượng đỉnh khẩn cấp về Ukraine tại London ngày 2/3. Chủ tịch EC cho biết kế hoạch này sẽ tập trung vào việc tối đa hóa các nguồn vốn của Liên minh châu Âu (EU) để đầu tư cho quốc phòng; đồng thời huy động thêm nguồn vốn từ Ngân hàng Đầu tư Châu Âu (EIB).

Theo đó, kế hoạch “Tái vũ trang châu Âu” sẽ cung cấp khoản vay trị giá tổng cộng 150 tỷ Euro cho các quốc gia EU để phát triển các năng lực quốc phòng cần thiết nhất. Các quốc gia sau đó có thể ủng hộ Ukraine thông qua việc viện trợ vũ khí, trang thiết bị quân sự.

Chủ tịch EC Ursula von der Leyen tại buổi họp báo ngày 4/3. Ảnh: Getty

Ở chiều ngược lại, bà Ursula von der Leyen đề nghị các quốc gia thành viên tăng ngân sách cho quốc phòng thêm 1,5% GDP mỗi năm. “Nếu thực hiện được mục tiêu này, châu Âu sẽ có tổng cộng 650 tỷ Euro dành cho quốc phòng trong vòng 4 năm tới đây”, Chủ tịch EC cho biết.

Bà Ursula von der Leyen sau đó khẳng định “đây là thời điểm mà châu Âu cần phải đứng lên mạnh mẽ”. Cuối cùng, khi các phóng viên hỏi về phản ứng của EC trước thông tin Mỹ đình chỉ viện trợ quân sự cho Ukraine, bà Ursula von der Leyen đã từ chối trả lời và cho biết tất cả sẽ được bàn luận chi tiết hơn tại Hội nghị Thượng đỉnh của EC về quốc phòng tại Brussels, Bỉ sắp diễn ra vào ngày 6/3 tới đây.

Đồng quan điểm với Chủ tịch EC, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng tin rằng châu Âu cần tăng chi tiêu quốc phòng. “Trong 3 năm qua, Nga chi tới 10% GDP cho quốc phòng. Trước tình hình này, chúng ta cần đặt mục tiêu tăng chi tiêu quốc phòng lên mức từ 3 đến 3,5% GDP mỗi năm để chuẩn bị cho những thách thức sắp đến”, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Le Figaro vào ngày 3/3.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại London ngày 2/3. Ảnh: Getty

Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới vào năm 2024, trung bình mức chi tiêu cho quốc phòng của các nước châu Âu trong NATO chỉ đạt 1,9%. Về phía Pháp, quốc gia này chi 2,1% GDP cho quân đội hàng năm, chỉ vừa mới đạt mục tiêu 2% mà NATO đề ra vào năm ngoái.

Động thái công bố kế hoạch “Tái vũ trang châu Âu” của Chủ tịch Ủy ban châu Âu EC diễn ra vài giờ sau khi Mỹ tuyên bố đình chỉ viện trợ quân sự vô thời hạn cho Ukraine. “Tổng thống Trump đã nói rõ rằng ông tập trung vào hòa bình. Và Mỹ cần các đồng minh cũng cam kết với mục tiêu đó. Chúng tôi đang đình chỉ và xem xét lại viện trợ để đảm bảo điều đó góp phần mang đến giải pháp thiết thực”, Reuters trích lời một quan chức tại Nhà Trắng.

Tùng Dương