Nước Mỹ thi hành án tử hình như thế nào?

Phòng hành quyết tại nhà tù tiểu bang Utah sau khi tử tù Ronnie Lee Gardner bị xử bắn vào năm 2010. Ảnh: Pool/Reuters.

Kể từ khi Tòa án Tối cao Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm tử hình vào năm 1976, các tiểu bang ở nước này đã sử dụng 5 phương pháp tử hình khác nhau: Tiêm thuốc độc, điện giật, bơm khí độc, xử bắn và treo cổ, theo AP.

Theo lịch, tử tù Brad Sigmon bị thi hành án tử vào ngày 7/3 tại South Carolina. Người đàn ông này bị kết tội sát hại cha mẹ bạn gái cũ bằng gậy bóng chày tại nhà riêng của họ vào năm 2001.

Dưới đây là những cách thi hành án tử ở Mỹ trong nhiều năm:

Tiêm thuốc độc

Tiêm thuốc độc là phương pháp phổ biến trong thời đại hiện đại, với 1.428 vụ được thực hiện kể từ năm 1976. Theo trung tâm thông tin về án tử hình - một trung tâm phi lợi nhuận có trụ sở tại Washington D.C., bang Texas thi hành án tử bằng việc tiêm thuốc nhiều nhất, với con số 593 tù nhân,

28 tiểu bang, cũng như quân đội và chính phủ Mỹ cho phép sử dụng tiêm thuốc độc. Với phương pháp này, một tù nhân sẽ được tiêm một hỗn hợp thuốc gây chết người khi họ bị trói vào cáng.

Phòng tử hình tại nhà tù tiểu bang ở Huntsville (Texas) vào ngày 29/9/2010. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên, phương pháp thi hành án tử này đã gặp phải nhiều vấn đề, bao gồm sự chậm trễ trong việc tìm tĩnh mạch phù hợp, kim bị tắc hoặc các vấn đề trong việc đảm bảo đủ lượng thuốc cần thiết.

John Banzhaf, giáo sư luật danh dự tại Trường Luật Đại học George Washington, cho biết: "Một số tiểu bang đang bắt đầu thử nghiệm các phương pháp hành quyết mới vì những vấn đề liên quan đến tiêm thuốc độc".

Ngồi ghế điện

9 tiểu bang cho phép sử dụng điện giật, bao gồm Alabama, Arkansas, Florida, Kentucky, Louisiana, Mississippi, Oklahoma, South Carolina và Tennessee. Kể từ năm 1976, 163 vụ tử hình bằng điện giật được thực hiện ở Mỹ. Tuy nhiên, số vụ được thực hiện bằng phương pháp này đã giảm mạnh, với chỉ có 19 vụ được thực hiện kể từ năm 2000.

Trong phương pháp này, một người bị trói vào ghế, với các điện cực được đặt trên đầu và chân của họ trước khi một luồng điện 500-2.000 V chạy qua cơ thể họ. Vụ tử hình bằng điện giật gần nhất diễn ra vào năm 2020 tại Tennessee.

Theo Cơ quan Hình sự của Texas, tiểu bang đã sử dụng điện giật trong giai đoạn 1924-1964, tử hình 361 tù nhân. Chiếc ghế điện mà Texas sử dụng có biệt danh là "Old Sparky". Nó hiện được trưng bày tại Bảo tàng Nhà tù Texas ở Huntsville, nơi đặt phòng tử hình của tiểu bang

Sử dụng khí độc

Bơm khí độc là phương pháp xử tử mặc định tại 8 tiểu bang ở Mỹ: Alabama, Arizona, California, Louisiana, Mississippi, Missouri, Oklahoma và Wyoming.

Trong giai đoạn 1979-1999, 11 tù nhân đã bị hành quyết bằng phương pháp này, trong đó tù nhân sẽ bị trói vào ghế trong một buồng kín trước khi được đổ đầy khí xyanua.

Năm 2024, Alabama đã “hồi sinh” phương pháp này khi trở thành tiểu bang đầu tiên sử dụng khí nitơ để hành quyết Kenneth Eugene Smith. Một chiếc mặt nạ được đặt trên mặt tù nhân này và khí nitơ được bơm vào, khiến người đó không còn oxy và tử vong sau đó. Vụ hành quyết gần nhất như vậy ở Alabama diễn ra vào tháng 2.

Xử bắn

Kể từ năm 1977, chỉ 3 tù nhân bị xử bắn và tất cả đều ở bang Utah. Vụ việc gần nhất được thực hiện vào năm 2010, theo trung tâm thông tin về án tử hình.

5 tiểu bang bao gồm Idaho, Mississippi, Oklahoma, Nam Carolina và Utah cho phép sử dụng hình thức này, nhưng đây không phải là phương pháp hành quyết chính. Đối với phương pháp này, tù nhân thường bị trói vào ghế và bị một nhóm nhân viên nhà tù đứng cách xa 6-7,6 m bắn xuyên tim.

Các phóng viên vây quanh chiếc ghế tử tù Gary Gilmore ngồi khi đối mặt với đội xử bắn ở Utah năm 1977. Ảnh: Guardian.

Tại Idaho, việc xử bắn được xem như một phương án dự phòng nếu không có thuốc tiêm gây tử vong để tiêm cho tử tù kể từ năm 2023. Tuy nhiên, sau vụ tiêm thuốc gây tử vong bất thành đối với tử tù Thomas Eugene Creech năm ngoái, các nhà lập pháp đã cân nhắc dự luật để biến xử bắn thành phương pháp hành quyết chính.

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Doug Ricks, một người ủng hộ dự luật, đã gợi ý rằng Idaho có thể sử dụng máy xử bắn, kích hoạt súng bằng điện tử để con người không cần tự tay thực hiện.

Treo cổ từng là phương pháp hành quyết chính

Theo trung tâm thông tin về án tử hình, tại Mỹ, treo cổ là phương pháp hành quyết chính cho đến khoảng những năm 1890.

Dữ liệu do các nhà nghiên cứu về các vụ hành quyết tại Mỹ giai đoạn 1608-2002 thu thập cho thấy 9.322 người đã bị hành quyết bằng cách treo cổ. Với phương pháp này, tử tù bị bịt mắt và trói tay chân trước khi thòng lọng được tròng vào cổ và họ rơi xuống qua một cái cửa sập.

Tuy nhiên, trong kỷ nguyên hiện đại của án tử hình, chỉ 3 người ở Mỹ bị hành quyết bằng cách treo cổ vào năm 1993, 1994 và 1996.

Vân Hải