Câu lạc bộ Những người làm Báo Đồng Nai 'đời đầu'

Ban Biên tập Báo Đồng Nai tặng hoa chúc mừng các thành viên Câu lạc bộ Cựu cán bộ Báo Đồng Nai trong dịp họp mặt câu lạc bộ năm 2023.

Theo nguyên Phó tổng biên tập Báo Đồng Nai giai đoạn 1976-1980 Đoàn Ngọc Giao, năm 1980, khi chia tách tỉnh, ông từng trải qua các chức vụ: Tổng biên tập Báo Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo; Giám đốc Sở Thể dục, thể thao đặc khu; Chủ tịch UBND huyện Côn Đảo.

Ông Giao, người sáng lập Câu lạc bộ Những người làm Báo Đồng Nai thời kỳ đầu, trải lòng: “Tôi từng đi kháng chiến, đã trải qua nhiều chức vụ, nhưng không giai đoạn nào có dấu ấn đặc biệt như thời kỳ thành lập Cơ quan Báo Đồng Nai và ra số báo đầu tiên!”.

Những nhà báo thế hệ đầu sau giải phóng

Sau giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975), Báo Đồng Nai cũng như nhiều tờ báo tỉnh khác gặp rất nhiều khó khăn. Các nhà báo thế hệ đầu sau giải phóng đa số là vừa làm, vừa tự học hỏi kinh nghiệm từ những đồng nghiệp đi trước.

Câu lạc bộ Cựu cán bộ Báo Đồng Nai thăm và chụp ảnh lưu niệm tại cơ quan Báo Đồng Nai.

Ông Đoàn Ngọc Giao kể, đầu năm 1976, Trung ương quyết định thành lập tỉnh Đồng Nai trên cơ sở sáp nhập 3 tỉnh: Biên Hòa, Bà Rịa - Long Khánh và Tân Phú. Tỉnh ủy quyết định xuất bản tờ báo của Đảng bộ, bảo đảm việc thông tin, tuyên truyền phục vụ nhiệm vụ chính trị địa phương. Trong giai đoạn trước mắt, tòa soạn thuộc Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy. Đội ngũ cán bộ khung có nghiệp vụ khi thành lập Báo Đồng Nai và nhà in báo ban đầu quá mỏng, chỉ có 10 người trong kháng chiến ra, trong đó 3 người từng là phóng viên Thông tấn xã Giải phóng và nhiếp ảnh quân đội. Việc tuyển phóng viên khi ấy chủ yếu chỉ cần có học vấn trung học phổ thông và có năng khiếu... Sau đó, anh em vừa học, vừa làm và trưởng thành.

Phải thừa nhận rằng, để chụp ảnh, viết được tin, bài, xếp từng con chữ chì, để in được trang báo ngày ấy là những câu chuyện, những giai thoại bi hài, không bao giờ hết. Địa bàn tỉnh Đồng Nai rộng là thế, phóng viên đi cơ sở chủ yếu phải “đu, bám” trên xe đò chạy bằng than củi. Đến bến xe, phóng viên phải đi bộ đến nơi tác nghiệp từ vài km đến hàng chục km. Những người đi bộ nổi tiếng còn lưu danh đến bây giờ là nhà báo Tống Ngọc Sâm (sau này là Trưởng ban Bạn đọc) và nhà báo Bùi Thuận (sau này là Trưởng ban Pháp luật - đời sống).

Phóng viên viết tin, bài ngày ấy không có máy chụp ảnh nên ảnh kèm tin bài phải sử dụng ảnh của phóng viên ảnh đi cùng, hoặc dùng ảnh phù hợp từ kho ảnh của báo. Vì trong thời kỳ bao cấp, phim ảnh phân phối nên định mức phim rất khắt khe với phóng viên nhiếp ảnh, chụp kiểu nào phải chắc kiểu đó. Do công nghệ in typo chữ chì nên mỗi tấm ảnh trước khi đi chế bản kẽm ở Thành phố Hồ Chí Minh đều có chữ ký của lãnh đạo.

Báo Đồng Nai được nhiều người dân đón nhận

Trong giai đoạn 1976-1980, Báo Đồng Nai phát hành mỗi tuần/kỳ, mỗi kỳ 10 ngàn bản. Do những năm đầu giải phóng bưu điện chưa nhận phát hành nên anh em trong tòa soạn báo tự phát hành. Ngày ấy, phóng viên ngoài đi viết bài, phải đi phát tờ rơi, ôm báo, loa tay quảng bá để người dân biết Đảng bộ tỉnh Đồng Nai có tờ báo.

Câu lạc bộ Cựu cán bộ Báo Đồng Nai họp mặt năm 2025.

Thời đó, phóng viên viết bài được cơ quan giao cho chiếc xe 4 chỗ, hàng tuần chở báo ký gửi phát hành đến các xã, phường dọc tuyến quốc lộ 15 (nay là quốc lộ 51), thị xã Vũng Tàu, tận Bà Tô, Xuyên Mộc. Trên đường đi bán báo vừa lấy tin, chụp ảnh, xây dựng mạng lưới cộng tác viên nên tin tức ở vùng sâu, vùng xa không thiếu.

Có một điều đáng mừng là Báo Đồng Nai ngày ấy nội dung, hình thức còn đơn điệu, in ấn thô sơ nhưng cứ mỗi lần xe chở báo đến các phường, xã là được trẻ em reo hò, người dân hồ hởi đón nhận. Thời kỳ này, tờ báo Đồng Nai đã hoàn thành nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền trong giai đoạn lịch sử những năm đầu giải phóng, thống nhất đất nước.

Đầu năm 1980, Trung ương quyết định chia tách tỉnh, thành lập đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo. Một bộ phận cán bộ tòa soạn và công nhân nhà in chuyển về báo đặc khu. Đa số cán bộ, phóng viên, nhân viên của Báo Đồng Nai ở lại đều là cán bộ trưởng thành qua các thời kỳ đến lúc nghỉ hưu, như các nhà báo: Nguyễn Thiện Nhựt, Tổng biên tập (1987-2006); Trần Huy Thanh, Tổng biên tập (2007-2018); Đỗ Trung Tiến, Phó tổng biên tập (2002-2010); Lã Xuân Phú, Phó tổng biên tập (2013-2018) và nhiều cán bộ phòng, ban...

Được chứng kiến cơ quan báo và tờ báo Đồng Nai ngày nay phát triển toàn diện về năng lực, trình độ làm báo đa phương tiện của người làm báo; tờ báo in phát hành nhật báo với nội dung phong phú, hình thức đẹp, công nghệ in ấn hiện đại. Ngoài báo in, Báo Đồng Nai còn có báo điện tử và trong nhóm có số lượng người truy cập cao. Những người làm báo ngày xưa và hôm nay luôn tự hào về một tờ báo không ngừng phát triển và “Lan tỏa điều hay”.

Đỗ Trung Tiến

(Nguyên Phó tổng biên tập Báo Đồng Nai)