Sự ra đời và hoạt động của Báo Văn nghệ Sông Bé

BPO - Hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam (21-6-1925 - 21-6-2025), Báo Bình Phước lược trích một số thông tin về sự ra đời và hoạt động của Báo Văn nghệ Sông Bé từ cuốn “Lịch sử báo chí cách mạng tỉnh Bình Dương” (1930-2017), của Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Bình Dương do ông Huỳnh Ngọc Đáng làm chủ biên, như một sự tri ân đối với các thế hệ nhà báo Sông Bé - Bình Dương - Bình Phước trong dòng chảy báo chí cách mạng Việt Nam.

BÀI 1:
DẤU ẤN CỦA LỰC LƯỢNG SÁNG TÁC VĂN HỌC - NGHỆ THUẬT

Tập san Niềm tin số đầu tiên (số 1) do Ty Thông tin và Văn hóa tỉnh Sông Bé xuất bản tháng 11-1976, lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Sông Bé lần thứ I. Đây là sự cố gắng vượt bậc trong điều kiện còn nhiều khó khăn, nhất là khi lực lượng cán bộ mỏng, không có chuyên môn làm báo văn nghệ. Cũng từ đây, tập san Niềm tin trở thành diễn đàn chính thức của lực lượng sáng tác văn học - nghệ thuật (VHNT) tỉnh Sông Bé sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng.

Tập trung đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực

Sau ngày miền Nam giải phóng, đất nước thống nhất, để chuẩn bị xuất bản tập san, cũng như chăm lo cho hoạt động văn hóa - nghệ thuật của tỉnh, lãnh đạo Ty Thông tin và Văn hóa đã có những bước chuẩn bị chu đáo về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cũng như lực lượng cộng tác viên (CTV). Đặc biệt, ty nhận được sự hỗ trợ rất hiệu quả từ Ty Văn hóa và Thông tin tỉnh Thanh Hóa (với 7 cán bộ vào phối hợp, giúp đỡ trên nhiều mặt). Số cán bộ tăng cường này đã giúp Sông Bé mở các lớp trao đổi kinh nghiệm hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ thuộc lĩnh vực văn hóa - văn nghệ như sân khấu, bảo tàng, thư viện…

Để chuẩn bị xuất bản tập san Niềm tin, 2 cán bộ tăng cường là nhà văn Hoàng Anh Nhân và nhà thơ Võ Thành An đã trực tiếp truyền đạt nghiệp vụ biên tập, xuất bản cho đội ngũ cán bộ văn hóa - văn nghệ. Các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ văn hóa - văn nghệ và sáng tác không chỉ bó hẹp trong cán bộ, nhân viên ngành văn hóa và thông tin mà còn mở rộng ra cho CTV trong toàn tỉnh. Lực lượng CTV cũng là cán bộ hoạt động trong các nông - lâm trường, trường học trên địa bàn tỉnh. Chính những lớp bồi dưỡng này đã xây dựng được một lực lượng CTV khá đông, hoạt động hiệu quả trong phong trào văn hóa - văn nghệ của tỉnh. Trong số đó có rất nhiều người sau này trở thành CTV tích cực trong lĩnh vực VHNT, đóng góp đáng kể vào hoạt động của tập san Niềm tin cũng như Báo Văn nghệ Sông Bé sau này. Không ít người trở thành những nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ, điêu khắc gia có tên tuổi trong các lĩnh vực nghệ thuật của tỉnh.

Nhân sự trực tiếp thực hiện từ tập hợp tác phẩm, biên tập, in, phát hành tập san Niềm tin giai đoạn này chỉ có khoảng 3-4 cán bộ, đều thuộc Ty Văn hóa và Thông tin tỉnh. Phụ trách tập san là ông Nguyễn Quốc Nhân, Trưởng phòng Văn hóa - Văn nghệ - Xuất bản.

Tập san Niềm tin số đầu tiên có dung lượng 52 trang (kể cả 4 trang bìa), khổ 19x24cm, in 2.000 bản, tại Nhà máy in Sông Bé, in xong và nộp lưu chiểu tháng 11-1976. Những số kỷ niệm các ngày lễ lớn, số báo xuân hoặc chào mừng sự kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh, tập san có số lượng trang nhiều hơn.

Một tác phẩm được đăng trên Tập san Niềm tin - Ảnh tư liệu

Nội dung sinh động và hấp dẫn

Tuy chỉ mới bắt đầu làm báo văn nghệ nhưng Ty Văn hóa và Thông tin, mà trực tiếp là những người tổ chức thực hiện đã xuất bản được tập san với nội dung khá phong phú, đa dạng, phục vụ tốt nhu cầu người đọc.

Hầu hết các số ra đều có những bài viết thể hiện sự định hướng, chỉ đạo về hoạt động thuộc lĩnh vực văn hóa - văn nghệ, trích đăng các nghị quyết của Đảng liên quan đến phát triển VHNT nước nhà. Điểm đặc biệt, trên nhiều số tập san đã đăng các bài viết của CTV là lãnh đạo tỉnh với chất lượng tốt, mang tính định hướng cao. Đơn cử như trong số tập san Niềm tin đầu tiên, ngay sau phần Lời nói đầu là bài viết “Sông Bé - một vùng cây công nghiệp trù phú của đất nước” của tác giả Đỗ Văn Nguyên, Bí thư Tỉnh ủy Sông Bé. Bài viết cung cấp cho người đọc, trong đó hướng đến đối tượng là văn nghệ sĩ trong tỉnh một cái nhìn bao quát về mọi mặt chính trị, kinh tế - xã hội của tỉnh, thế mạnh cây công nghiệp cùng những phân tích mang tính định hướng sáng tác về vùng đất, con người Sông Bé. Trong số tập san xuất bản vào năm 1978 có bài viết “Kế hoạch vận động phong trào nếp sống văn hóa mới” của tác giả Tiêu Như Thủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh. Bài viết phân tích thấu đáo tầm quan trọng của cuộc vận động xây dựng nếp sống mới, nội dung phong trào, kế hoạch thực hiện trong toàn tỉnh…

Cùng với các bài viết mang tính định hướng sáng tác cho lực lượng văn nghệ sĩ của lãnh đạo tỉnh, trên các số tập san còn trích đăng bài viết của các lãnh đạo Trung ương nói về VHNT, cung cấp cái nhìn toàn diện về VHNT nước nhà. Ngoài ra, các số tập san Niềm tin đã đăng tải khá đầy đủ các thể loại, đề tài báo chí, sáng tác VHNT như: Bình luận, truyện ký, truyện ngắn, thơ, nhạc, ảnh nghệ thuật… Tất cả phản ánh chân thực, sinh động về mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội của tỉnh.

Nội dung các sáng tác được chuyển tải qua các số tập san Niềm tin đã góp phần cổ vũ động viên các tầng lớp nhân dân ra sức hàn gắn vết thương chiến tranh, thi đua lao động sản xuất, xây dựng cuộc sống mới… Hàng loạt tác phẩm đăng tải phản ánh nhiều lĩnh vực đời sống xã hội mà đến nay, đọc lại vẫn thấy được tinh thần phấn khởi, hừng hực khí thế của những năm đầu đất nước hòa bình, bắt tay xây dựng cuộc sống mới, như: “Hát mừng đất nước hôm nay” (hoạt ca của Đoàn Văn công nhân dân tỉnh Sông Bé), “Cô gái S’tiêng kể chuyện”, “Nắm đất mẹ hiền” “Đường kinh tế mới”, “Phước Long vươn lên”, “Lúa mới”, “Đám cưới khu D”, “Quê hương đổi mới”, “Tình yêu người thợ xây”, “Rừng cao su non vang tiếng hát”, “Chúng ta nghe bài thơ vỡ đất”.

TKBT (tổng hợp)