Câu chuyện văn hóa Để phim về đề tài chiến tranh không... cất kho
Bộ phim điện ảnh Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối đang trở thành phim về đề tài chiến tranh có doanh thu cao nhất của điện ảnh Việt tính đến thời điểm này. Đây cũng là phim chiến tranh đầu tiên không sử dụng ngân sách nhà nước, mà hoàn toàn từ nguồn vốn tư nhân - chuyện chưa từng xảy ra với dòng phim này trước đây.
Lâu nay, phim đề tài chiến tranh chủ yếu được Nhà nước đặt hàng với mục đích phục vụ nhiệm vụ chính trị. Theo thông tin từ Cục Điện ảnh (Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch), từ năm 2020 đến nay, trung bình mỗi năm Nhà nước đặt hàng 2-3 phim truyện, 30 phim tài liệu, khoa học và gần 20 phim hoạt hình để phục vụ nhiệm vụ chính trị kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước từ nguồn ngân sách. Kinh phí sản xuất phim phục vụ nhiệm vụ chính trị khá lớn, nhưng hầu hết các tác phẩm chưa có chất lượng tương xứng, không hấp dẫn được khán giả...
Chính vì chất lượng phim không như kỳ vọng nên hầu hết các phim điện ảnh ở thể loại chiến tranh chỉ chiếu ra mắt nhân dịp kỷ niệm nào đó trong năm rồi âm thầm cất vào kho. Điều này gây lãng phí lớn cho ngân sách nhà nước và thiệt thòi cho những khán giả muốn thưởng thức dòng phim này.
Lý giải nguyên nhân phần lớn phim chiến tranh sản xuất thời gian qua thiếu hấp dẫn, không “kéo” được khán giả đến rạp, các chuyên gia nghiên cứu điện ảnh cho rằng, chủ yếu vẫn là do thiếu kịch bản hay, khâu sản xuất chưa bài bản và đặc biệt là công tác phát hành chưa linh hoạt. Hiện điện ảnh Việt Nam đã có những bước phát triển rất đáng mừng, nhiều phim đạt doanh thu trăm tỷ đồng, thực hiện các khâu chuyên nghiệp, bài bản thì với dòng phim do Nhà nước đầu tư vẫn có sự tụt hậu, rất khó cạnh tranh.
Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là dòng phim chiến tranh không hấp dẫn. Ngược lại, đây là mảng đề tài khá phong phú, nhiều tiềm năng nhưng những nhà làm phim chưa khai thác tới và còn nhiều hạn chế trong khâu quảng bá tác phẩm. Đơn cử như trước phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối, năm 2024, bộ phim Đào, phở và piano đã tạo nên hiện tượng khi được khán giả yêu thích, xếp hàng mua vé. Dù doanh thu chưa đủ hòa vốn song đây được xem là dấu hiệu đáng mừng cho thấy khán giả vẫn rất yêu thích phim về đề tài chiến tranh.
Thời điểm này, cơn sốt phòng vé của Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối một lần nữa chứng minh, nếu phim về đề tài chiến tranh làm “tới”, khán giả sẽ không quay lưng, ngược lại sẵn sàng xếp hàng mua vé để ủng hộ.