Cần thiết có các cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

Tại Phiên họp sáng 14/2, Quốc hội tổ chức phiên họp toàn thể tại Hội trường, nghe trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về các cơ chế, chính sách đặc thù dành cho dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận. (Ảnh: Quốc hội)

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết: Thực hiện Nghị quyết số 174/2024/QH15 của Quốc hội, trong đó có nội dung về tiếp tục thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân (Ban Chỉ đạo) do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng Ban tại Quyết định số 72/QĐ-TTg để chỉ đạo các Bộ, ngành khẩn trương triển khai, sớm đưa dự án điện hạt nhân Ninh Thuận vào vận hành đáp ứng nhu cầu điện năng cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Ban Chỉ đạo đã họp Phiên thứ nhất ngày 15/01/2025 và Phiên thứ 2 ngày 04/02/2025 và thống nhất đưa vào vận hành trong năm 2030 để đảm bảo an ninh cung cấp điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Để đạt được mục tiêu đưa dự án vào vận hành trong năm 2030, Chính phủ nhận thấy cần thiết phải có các cơ chế, chính sách đặc thù cho Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Văn bản số 893/VPCP-CN ngày 06/02/2025 của Văn phòng Chính phủ).

Trước mắt, để triển khai đồng thời, song song các giai đoạn trong công tác chuẩn bị đầu tư và thực hiện dự án, trên cơ sở ý kiến của các Bộ, ngành liên quan, Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù để đẩy nhanh tiến độ dự án…

Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (UBKHCN&MT) của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày Báo cáo thẩm tra về các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Theo đó, UBKHCN&MT thống nhất với sự cần thiết phải ban hành một số cơ chế, chính sách đặc thù để đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận. Tuy nhiên, UBKHCN&MT nhận thấy, Tờ trình số 74/TTr-CP của Chính phủ chưa nêu bật cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn đối với sự cần thiết, tính cấp bách ban hành các cơ chế, chính sách; quan điểm và nguyên tắc ban hành các cơ chế, chính sách trong dự thảo Nghị quyết. Do đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ nội dung này.

Ảnh minh họa nhà máy điện hạt nhân.

Về thời điểm đề nghị thông qua Nghị quyết, UBKHCN&MT đề nghị Chính phủ nghiên cứu kỹ lưỡng và bổ sung giải pháp để bảo đảm mục tiêu hoàn thành dự án theo đề xuất của Chính phủ; chỉ đạo bổ sung thông tin về cơ sở chính trị, pháp lý, chỉ đạo của cấp có thẩm quyền về mốc tiến độ để nêu bật cần thiết phải ban hành Nghị quyết ở thời điểm hiện tại thay vì ban hành cùng với Nghị quyết của Quốc hội phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận và dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi), dự kiến trình tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, tháng 05/2025.

Bên cạnh đó, UBKHCN&MT cơ bản nhất trí về phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị quyết, đồng thời đưa ra một số kiến nghị đối với Quốc hội và Chính phủ.

Cụ thể, Ủy ban kiến nghị Quốc hội xem xét, quyết định việc ban hành Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù để xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Đối với Chính phủ, Ủy ban kiến nghị Chính phủ xin ý kiến của Cơ quan có thẩm quyền về các cơ chế, chính sách liên quan theo quy định; chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương thực hiện Nghị quyết của Quốc hội khi được ban hành, đảm bảo đúng chủ trương, chính sách của Đảng; hoàn thiện, ban hành các cơ chế, chính sách liên quan, trong đó có việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án, sửa đổi Luật Năng lượng nguyên tử và các cơ chế, chính sách đặc thù khác (nếu có).

UBKHCN&MT cũng đề xuất một số nội dung trọng tâm để thảo luận, xin ý kiến liên quan đến cơ sở pháp lý của việc ban hành Nghị quyết; phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng; tính đồng bộ, thống nhất, khả thi của các quy định trong dự thảo Nghị quyết; các cơ chế, chính sách cụ thể của dự thảo Nghị quyết…

Linh Đan