Cần sớm xây dựng lộ trình, ban hành các cơ chế cụ thể liên quan đến kinh tế tuần hoàn

Ngày 16/7/2025, Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp đã tổ chứcDiễn đàn Nông nghiệp 2025 với chủ đề “Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nôngnghiệp.

Phát biểu tại diễn đàn, ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủtịch VCCI khẳng định, tư duy kinh tế tuần hoàn không chỉ là một chiến lược sảnxuất nông nghiệp, mà còn là một triết lý quản lý tối ưu hóa tài nguyên, bảo vệmôi trường và phát triển bền vững. Với mục tiêu giảm thiểu lãng phí và tối đahóa giá trị các nguồn lực đa dạng, tư duy tuần hoàn không chỉ mang đến lợi íchkinh tế, đem lại thu nhập tăng thêm cho người nông dân, mà còn góp phần bảo vệhệ sinh thái và xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại.

Chuyển từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàntrong nông nghiệp trở thành xu thế phát triển tất yếu, là cơ hội để Việt Nam từngbước xây dựng và phát triển nền kinh tế tăng trưởng xanh, mang lại lợi ích bềnvững cho nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp nông nghiệp nước ta, thể hiện cam kếtcủa Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế.

Tuy nhiên, theo ông Phòng, việc chuyển đổi sang mô hìnhkinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp vẫn gặp những rào cản về đất đai, vốn cần sớmđược tháo gỡ. Việc tiếp cận đất đai và quy hoạch sản xuất kinh doanh củacác doanh nghiệp, hợp tác xã gặp nhiều hạn chế, yêu cầu tài sản thế chấp và thủtục tiếp cận tín dụng còn phức tạp; tín dụng theo chuỗi nông nghiệp chưa đượcáp dụng phổ biến; khả năng xử lý rủi ro tín dụng thấp, chưa gắn với bảo hiểmnông nghiệp;

Bên cạnh đó, quy mô sản xuất nhỏ lẻ đang là “rào cản”cho việc áp dụng hình thức sản xuất khép kín, tập trung với diện tích canh táclớn; người tiêu dùng chưa thực sự tin tưởng sản phẩm sản xuất hữu cơ; trình độ,năng lực tiếp cận khoa học và công nghệ còn nhiều hạn chế…

Theo nhận định của nhiều chuyên gia, Việt Nam là quốcgia nông nghiệp với hơn 60% dân số sống ở nông thôn, tuy nhiên nông nghiệp vẫnchủ yếu dựa vào mô hình sản xuất truyền thống, khai thác tài nguyên theo chiêùrộng, phát thải lớn, hiệu quả thấp và dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu.

Trong khi đó, kinh tế tuần hoàn là mô hình phát triểnkinh tế theo hướng "đóng vòng vật chất", sử dụng tài nguyên hiệu quả,giảm chất thải, tái chế và tái sử dụng tối đa. Áp dụng kinh tế tuần hoàn vàonông nghiệp không chỉ giúp tăng năng suất, chất lượng nông sản, mà còn giảm chiphí đầu vào, bảo vệ môi trường và nâng cao giá trị gia tăng.

Nông nghiệp tuần hoàn là hệ thống sản xuất theo chu kỳkhép kín, giúp sử dụng tài nguyên nông nghiệp hiệu quả, các mô hình sản xuấtnông nghiệp. Tuần hoàn hướng đến “giảm chi phí thất thoát, giảm phát thải” vàtăng năng suất lao động, tiết kiệm và nâng cao hiệu suất sử dụng vật tư đầu vàotrong sản phẩm xanh, sạch, phát triển bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu.

Ông Hà Văn Thắng - Chủ tịch Hội đồng doanh nghiệp nôngnghiệp Việt Nam khẳng định, kinh tế tuần hoàn là tất yếu chứ không phải chỉ làsự lựa chọn cho nền nông nghiệp hiện đại và bền vững. Tuy nhiên, sản xuất nôngnghiệp theo hướng tuần hoàn còn gặp nhiều khó khăn do khung chính sách về pháttriển kinh tế tuần hoàn chưa được hoàn thiện. Việc liên kết sản xuất theo chuôĩgiá trị còn hạn chế, nhiều mô hình hợp tác xã hoạt động chưa hiệu quả dẫn đếnnhững khó khăn trong đầu tư, áp dụng công nghệ, quy trình vào sản xuất, nhất làsản xuất theo hướng tuần hoàn.

“Kinh tế tuần hoàn là hướng đi tất yếu giúp nâng caonăng lực cạnh tranh, tạo giá trị gia tăng bền vững cho nông nghiệp Việt Nam. Đểhiện thực hóa mục tiêu này, cần có hệ sinh thái chính sách đồng bộ, sự phối hợpchặt chẽ giữa Nhà nước – Doanh nghiệp – Nông dân – Nhà khoa học – Nhà đâùtư. Chúng tôi kiến nghị các cơ quan quảnlý nhà nước sớm xây dựng lộ trình, ban hành các cơ chế cụ thể và khả thi để hỗtrợ doanh nghiệp mạnh dạn chuyển đổi mô hình, đầu tư đổi mới sáng tạo theo hướngtuần hoàn” - ông Thắng nói.

H.T