Cần giải pháp đặc biệt để có 2 triệu doanh nghiệp trong 5 năm tới

Sáng 16/5, cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP HCM) cho rằng dự thảo đã kịp thời thể chế hóa đường lối của Đảng, Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân để đất nước bước vào kỷ nguyên mới, giai đoạn tắc tốc phát triển. Trong khi đó, khu vực kinh tế tư nhân đang chiếm một tỉ trọng rất lớn của nền kinh tế, 51% GDP, 33% tổng thu ngân sách và 55% tổng vốn đầu tư xã hội.

Đi vào nội dung cụ thể, đại biểu đề nghị phải làm rõ khái niệm về doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Về cải thiện môi trường kinh doanh, đại biểu nhấn mạnh mục tiêu để khu vực tư nhân có 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030. Muốn đạt được mục tiêu như vậy thì phải có giải pháp đặc biệt bởi mỗi năm bình quân chỉ tăng được từ 30-40.000 doanh nghiệp.

Để 5 năm có thể tăng lên 2 triệu doanh nghiệp thì phải có chính sách hỗ trợ cho hộ kinh doanh khá thể để chuyển sang loại hình doanh nghiệp thì mới đạt được mục tiêu. Đồng thời, nhà nước cũng phải nâng cao, mở rộng thêm những doanh nghiệp có quy mô lớn hơn.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP HCM). Ảnh Quochoi.vn.

Tương tự, một điều mà doanh nhân rất quân tâm là việc phân định rõ trách nhiệm của pháp nhân với trách nhiệm cá nhân, trách nhiệm hình dự với hành chính, trách nhiệm dân sự với trách nhiệm hành chính...

Đại biểu đề nghị Chính phủ rà soát lại tất cả các phụ lục có liên quan như Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Hình sự, các Nghị định của Chính phủ... để thể chế hóa các nội dung này cho doanh nghiệp.

Liên quan đến hỗ trợ tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh, đại biểu đồng tình với các quy định trong dự thảo. Đại biểu chỉ đề nghị bổ sung nội dung các địa phương có đất đai, có tiềm năng và thế mạnh thì cần tạo cơ chế để thành lập, mở rộng các khu công nghiệp cho doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa thuê với giá hỗ trợ.

"Điều này rất quan trọng vì mục tiêu nước ta trở thành nước phát triển, có thu nhập cao nhưng phải độc lập tự chủ về kinh tế. Muốn làm được như vậy thì khu vực kinh tế tư nhân phải lớn mạnh, phải có cơ chế hỗ trợ về tài chính, tín dụng, đất đai", địa biểu nói và nhấn mạnh cần điều khoản để khuyến khích các địa phương tạo đất sạch cho khu vực tư nhân.

Về chính sách hỗ trợ lãi suất, đại biểu cho rằng phải quy định rõ ràng vì thời gian qua có nhiều chính sách nêu nhưng không giải quyết được. Phải làm rõ cơ chế hỗ trợ từ ngân sách ở đâu để ngân hàng thương mại có thể giải ngân cho doanh nghiệp.

Cũng tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) tán thành với chủ trương chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, đặc biệt trong quản lý điều kiện kinh doanh. Đây là hướng đi phù hợp với thông lệ quốc tế, góp phần giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, khuyến khích khởi nghiệp, sáng tạo và mở rộng sản xuất. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, nếu không có cơ chế hậu kiểm đủ mạnh, minh bạch và hiệu quả thì chính sách này rất dễ trở thành kẽ hở để các doanh nghiệp lợi dụng. Thực tế cho thấy, nhiều đối tượng đã lợi dụng chính sách thông thoáng để lập ra hàng trăm công ty không hoạt động thực tế, mua bán hóa đơn, trốn thuế, rửa tiền, gây thất thu ngân sách và làm méo mó môi trường cạnh tranh.

Đại biểu đề nghị để triển khai Nghị quyết, Chính phủ cần bổ sung rõ các yêu cầu cụ thể đối với hệ thống hậu kiểm: Liên thông dữ liệu giữa các cơ quan thuế, hải quan, ngân hàng; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; ứng dụng công nghệ số trong giám sát; xem xét xây dựng chế tài đủ sức răn đe. Đồng thời, cần quy định rõ các ngành, lĩnh vực buộc phải tiền kiểm, trên cơ sở rủi ro và kinh nghiệm quốc tế, để tránh áp dụng tràn lan hoặc lỏng lẻo.

Về các chính sách hỗ trợ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực (Chương V), đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đánh giá, dự thảo Nghị quyết đang quy định rất chung chung và chưa đủ mạnh. Ví dụ, việc "cung cấp miễn phí một số dịch vụ tư vấn pháp lý, đào tạo về quản trị doanh nghiệp, kế toán, thuế, nhân sự, pháp luật cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh" là cần thiết nhưng còn quá chung chung. Đại biểu đề nghị giao Chính phủ quy định cụ thể hơn đối với danh mục các loại dịch vụ được cung cấp miễn phí, các công việc được hỗ trợ để khâu tổ chức thực hiện được thống nhất và rõ ràng.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương). Ảnh Quochoi.vn.

Thanh, kiểm tra doanh nghiệp không quá 1 lần/năm

Giải trình một số ý kiến đại biểu quan tâm về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân sáng 16/5, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết một số cơ chế chính sách đột phá quy định tại dự thảo nghị quyết và các luật sửa đổi đang trình tại kỳ họp thứ 9 đảm bảo không bị phá vỡ nguyên tắc chung.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, dự thảo nghị quyết đưa ra một số quy định mang tính nguyên tắc để định hướng, sửa đổi các luật chuyên ngành đảm bảo tuân thủ nguyên tắc chung. Với phân cấp, phân quyền cho địa phương như đầu tư hạ tầng, hỗ trợ tiền thuê lại đất, tài sản… dự thảo giao cho địa phương để cân đối nguồn lực, các tiêu chí phải minh bạch.

Về các chính sách ưu đãi thuế, phí trên cơ sở nuôi dưỡng nguồn thu, ông Thắng cho rằng có thể làm giảm nguồn thu nhưng doanh nghiệp có cơ hội sản xuất kinh doanh, đóng góp nhiều hơn vào ngân sách Nhà nước và phát triển.

Theo ông Thắng, một số ý kiến cho rằng việc bỏ thuế khoán có thể tạo gánh nặng tuân thủ cho các hộ kinh doanh, tuy nhiên việc bỏ thuế khoán rất đúng đắn, đảm bảo bình đẳng về chế độ thuế giữa doanh nghiệp và hộ kinh doanh, giúp hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết chính sách này đã thí điểm tại một số nơi và thấy rất hiệu quả, cần triển khai trong thời gian sớm nhất.

Ngoài ra, có những nội dung ưu đãi khá lớn để hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp. Đây là một trong những giải pháp trọng yếu để gia tăng số lượng doanh nghiệp, đảm bảo mục tiêu của nghị quyết và tăng trưởng kinh tế, theo ông Thắng.

Về quy định số lần thanh tra, kiểm tra với doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh không được quá 1 lần trong năm, trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng, ông Thắng cho biết quy định này đã thể chế hóa chỉ đạo của Bộ Chính trị nhằm chấm dứt tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, trùng lặp kéo dài, lạm dụng thanh kiểm tra để nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh quy định tại dự thảo nghị quyết hướng tới giảm thanh tra kiểm tra trực tiếp, hướng tới tiền kiểm sang hậu kiểm, thanh tra, kiểm tra từ xa dựa trên dữ liệu điện tử và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan… nên không làm giảm hiệu lực quản lý của Nhà nước, không cản trở hoạt động thanh tra, kiểm tra.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng không hạn chế thanh tra, kiểm tra đột xuất khi doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Đông Bắc