Cách sử dụng mướp đắng khi bị bệnh đái tháo đường

Mướp đắng hay còn gọi là khổ qua, giàu vitamin A, C và beta-carotene cùng các khoáng chất như sắt, kali. Y học cổ truyền sử dụng quả và hạt mướp đắng để hỗ trợ điều trị nhiều bệnh, chẳng hạn như đái tháo đường, các vấn đề về da, hen suyễn và các vấn đề về dạ dày.

Tuy nhiên, mướp đắng chỉ có tác dụng hỗ trợ kiểm soát đường huyết chứ không thể thay thế thuốc điều trị đái tháo đường. Người bệnh cần tuân thủ chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh theo hướng dẫn của bác sĩ. Những người muốn sử dụng mướp đắng nên tham khảo những thông tin dưới đây:

1. Giá trị dinh dưỡng của mướp đắng

Giá trị dinh dưỡng 100 g mướp đắng chứa:

Calo (kcal) 34
Lipid 0,2 g
Chất béo bão hòa 0 g
Cholesterol 0 mg
Natri 13 mg
Kali 602 mg
Carbohydrat 7 g
Chất xơ 1,9 g
Đường 1 g
Protein 3,6 g
Vitamin C 55,6 mg
Calci 42 mg
Sắt 1 mg
Vitamin D 0 IU
Vitamin B6 0,8 mg
Vitamin B12 0 µg
Magie 94 mg

2. Ảnh hưởng của mướp đắng đến bệnh đái tháo đường như thế nào?

Mướp đắng có chứa các hợp chất có thể giúp kiểm soát đường huyết, giảm mức lipid trong máu.

Nhiều nghiên cứu đã kết luận rằng mướp đắng có chứa các hợp chất có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu và giảm mức lipid trong máu (chất béo). Một số hợp chất có hoạt tính sinh học, bao gồm:

Charantin: Đây là một hợp chất có cấu trúc giống insulin, giúp tăng cường sự hấp thụ glucose vào tế bào và giảm lượng đường trong máu.

Polypeptide-p: Hoạt động tương tự như insulin, giúp điều chỉnh lượng đường trong máu.

Vicine: Hợp chất này cũng có tác dụng hạ đường huyết.

Lectin: Lectin trong mướp đắng hạn chế cảm giác đói, từ đó làm giảm nồng độ glucose trong máu và giúp người bệnh kiểm soát cân nặng tốt.

Do đó, nó có thể có lợi cho những người mắc:

Bệnh đái tháo đường;
Béo phì;
Bệnh tim mạch.

Những bệnh này thường xảy ra cùng nhau và tất cả đều đặc trưng cho một tình trạng gọi là hội chứng chuyển hóa.

Theo nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Ethnopharmacology cho thấy, chiết xuất mướp đắng có thể giúp cải thiện kiểm soát đường huyết ở người bệnh đái tháo đường type 2. Các nhà nghiên cứu tin rằng mướp đắng chứa các chất ức chế sự thèm ăn và làm giảm lượng đường trong máu. Theo cách này, nó hoạt động tương tự như insulin. Nghiên cứu đã xem xét những người mắc bệnh đái tháo đường type 2 tiêu thụ tới 2.000 mg mướp đắng mỗi ngày và kết luận rằng mướp đắng có "tác dụng hạ đường huyết" nhưng ở mức khiêm tốn.

Một nghiên cứu khác được đăng trên tạp chí Journal of Medicinal Food cũng cho thấy rằng mướp đắng có thể giúp giảm lượng đường trong máu sau bữa ăn. Các hợp chất trong mướp đắng hoạt động giống như insulin và giúp hạ lượng đường trong máu. Một số nghiên cứu cho rằng chúng thực hiện điều này bằng cách khiến nhiều glucose đi vào tế bào hơn, sau đó giúp cơ thể xử lý, lưu trữ glucose trong gan, cơ và mỡ. Chúng cũng có thể ngăn cơ thể chuyển đổi các chất dinh dưỡng mà nó lưu trữ thành glucose và sau đó giải phóng vào máu.

3. Cách sử dụng mướp đắng với người bệnh đái tháo đường

Nước ép mướp đắng được nhiều người lựa chọn để kiểm soát đường huyết.

Ăn sống: Đây là cách đơn giản nhất để tận dụng tối đa các hoạt chất trong mướp đắng. Có thể ăn trực tiếp mướp đắng tươi, thái lát mỏng hoặc trộn salad. Để giảm vị đắng, có thể ngâm mướp đắng trong nước muối loãng khoảng 15 phút trước khi ăn.

Nước ép mướp đắng: Ép mướp đắng tươi lấy nước uống là một cách hiệu quả để kiểm soát đường huyết. Có thể uống nước ép mướp đắng vào buổi sáng trước khi ăn. Nếu cảm thấy khó uống, có thể pha loãng với nước lọc hoặc thêm một chút nước cốt chanh.

Mướp đắng phơi khô, hãm trà: Mướp đắng thái lát mỏng, phơi khô, sau đó hãm với nước sôi như trà. Uống trà mướp đắng hàng ngày có thể giúp ổn định đường huyết.

Mướp đắng trong chế biến món ăn: Mướp đắng có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như mướp đắng xào trứng, mướp đắng nhồi thịt, canh mướp đắng...

Người mắc bệnh đái tháo đường dùng mướp đắng cùng với phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường thì không nên dùng quá:

50 – 100 ml nước ép mỗi ngày;
Khoảng 56 – 85 g trong ngày;
Một quả mướp đắng nhỏ mỗi ngày.

Mướp đắng có thể gây hạ đường huyết quá mức nếu dùng chung với thuốc điều trị đái tháo đường. Vì vậy, cần theo dõi chặt chẽ lượng đường trong máu, tránh trường hợp mướp đắng tương tác với thuốc điều trị bệnh đái tháo đường và làm giảm lượng đường trong máu xuống mức thấp nguy hiểm. Lưu ý, người bệnh đái tháo đường không dùng quá lượng thực phẩm bổ sung mà bác sĩ khuyên dùng, nếu muốn tăng lượng mướp đắng nên trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng.

BS. Quỳnh Lam