Cách giải quyết mâu thuẫn khi con trẻ xảy ra xung đột

Tan học, trong lúc chờ phụ huynh đến đón, một nhóm học sinh tiểu học rủ nhau chơi rượt đuổi trong sân trường, không may một nam sinh bị ngã, gây chảy máu vùng miệng. Thấy vậy, một số phụ huynh nhanh chóng giúp em sơ cứu vết thương. Lúc này, người cha đến đón nam sinh thấy con bị thương tích, cho rằng do bạn bè ức hiếp nên to tiếng truy tìm “thủ phạm”. Chứng kiến sự việc, một phụ huynh đã kể lại cho người này và được con của mình xác nhận thì ông mới dịu giọng và đưa con về nhà.

Chuyện trẻ con chơi đùa dẫn đến xích mích, cãi vã, đánh nhau không phải điều mới mẻ. Thế nhưng, vấn đề phức tạp thường nằm ở cách người lớn xử lý sau khi sự việc xảy ra.

Thay vì phối hợp tìm hiểu nguyên nhân và giúp trẻ nhận ra sai lầm, nhiều bậc phụ huynh lập tức đổ lỗi cho “phía bên kia” hoặc bênh vực con mình vô điều kiện. Kết cục là căng thẳng leo thang, trong khi trẻ không học được bài học nào về cách cư xử và kiềm chế cảm xúc.

Khi con cái xích mích với bạn bè, cha mẹ cần bình tĩnh tìm hiểu nguyên nhân, không nên vội kết luận rằng con “vô tội”. Hãy trao đổi với con, lắng nghe đầy đủ cả phần kể của trẻ và ý kiến từ giáo viên hoặc người chứng kiến. Tương tự, khi biết con mình gây thương tích cho bạn, cha mẹ cũng nên tìm hiểu lý do, hỏi han xem con đã gặp áp lực gì khiến con xử sự không đúng mực.

Tiếp theo, thay vì lập tức lên án hay mắng mỏ, phụ huynh cần tạo môi trường để trẻ bày tỏ cảm xúc. Một số em có thể giận dữ vì cảm thấy bị ức hiếp, trong khi số khác lại sợ hãi hoặc hối hận. Việc cha mẹ lắng nghe sẽ giúp trẻ hiểu rằng sai lầm có thể sửa chữa, đồng thời các em biết mình được chia sẻ chứ không phải bị “kết tội” vô cớ. Đây cũng là cơ hội để dạy trẻ về hậu quả của bạo lực, từ đó khuyến khích các em dùng lời nói hoặc nhờ người lớn can thiệp khi cần.

Ở khía cạnh hợp tác, hai gia đình nên có buổi nói chuyện chung, tốt nhất là có sự tham gia của giáo viên chủ nhiệm. Mỗi bên lắng nghe quan điểm đối phương, thống nhất cách hướng dẫn con nhận trách nhiệm chứ không né tránh. Thay vì tập trung vào lỗi của ai, hãy đặt mục tiêu giúp trẻ rút kinh nghiệm và làm lành với nhau. Một lời xin lỗi chân thành và sự cam kết không tái diễn thường có tác dụng hơn nhiều so với những “lời qua tiếng lại” giữa người lớn.

Quá trình này không chỉ là giải pháp tình thế, mà còn là bài học giúp trẻ trưởng thành. Khi trẻ thấy cha mẹ đối thoại ôn hòa, tôn trọng và biết lắng nghe, chúng sẽ hiểu rằng mâu thuẫn có thể được giải quyết êm đẹp bằng cách kiềm chế và chia sẻ. Đây mới chính là giá trị dài lâu, hình thành nên nhân cách tích cực để trẻ sẵn sàng đối mặt với những thách thức khác trong cuộc sống.

NGUYỄN HẬU