Các quốc gia ráo riết ứng phó 'cơn bão thuế' từ Mỹ

Chỉ vài giờ sau khi chính sách thuế đối ứng của Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức có hiệu lực, làn sóng phản ứng đã nhanh chóng lan rộng trên toàn cầu.

Trung Quốc là quốc gia đầu tiên có phản ứng quyết liệt. Ông Lâm Kiếm, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc chia sẻ: “Mỹ vẫn đang gây sức ép cực đoan lên Trung Quốc thông qua việc áp đặt thuế quan một cách tùy tiện. Trung Quốc kiên quyết phản đối và sẽ không bao giờ chấp nhận hành vi như vậy. Nếu Mỹ thực sự muốn giải quyết vấn đề bằng đối thoại, họ cần thể hiện thái độ bình đẳng, tôn trọng và cùng có lợi. Nếu Mỹ phớt lờ lợi ích chung và tiếp tục theo đuổi cuộc chiến thuế quan và thương mại, Trung Quốc chắc chắn sẽ có biện pháp đáp trả”.

Chính phủ Trung Quốc đã huy động các công ty chứng khoán lớn nhằm ổn định thị trường tài chính nội địa, trong khi truyền thông nhà nước đẩy mạnh các chiến dịch trấn an công chúng. Dự kiến, các nhà lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc sẽ triệu tập một cuộc họp khẩn trong tối nay để bàn về loạt biện pháp kích thích kinh tế, bao gồm khả năng hoàn thuế xuất khẩu nhằm hỗ trợ doanh nghiệp.

Cơn chấn động từ chính sách thuế quan của Mỹ cũng lan nhanh tại các nước khác.

Ngân hàng Trung ương New Zealand và Ấn Độ đã đồng loạt hạ lãi suất trong ngày hôm nay, nhằm giảm thiểu rủi ro từ các bất ổn kinh tế toàn cầu.

Tại Singapore, Thủ tướng Lawrence Wong thông báo thành lập một tổ công tác đặc biệt do Phó Thủ tướng Gan Kim Yong dẫn đầu. Tổ công tác này quy tụ các cơ quan kinh tế chủ lực, liên đoàn doanh nghiệp và công đoàn lớn, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động bị ảnh hưởng từ chính sách thuế mới của Mỹ.

Hàn Quốc, nơi có ngành công nghiệp ô tô phụ thuộc lớn vào xuất khẩu, đã tung ra gói hỗ trợ tài chính mở rộng trị giá 15.000 tỷ won (hơn 10 tỷ USD) đến hết năm 2025. Chính phủ cũng giảm thuế mua xe và tăng trợ cấp xe điện đến cuối năm, đồng thời cam kết hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường xuất khẩu sang các nước đang phát triển tại châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh.

Ngoài ra, Hàn Quốc cùng với Nhật Bản cũng đã lên lịch đàm phán trực tiếp với Mỹ.

Tại châu Âu, Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức công bố danh sách các sản phẩm của Mỹ sẽ bị áp thuế quan trả đũa, trong đó có hàng loạt mặt hàng nông sản như đậu nành, gia cầm, gạo, hạnh nhân, trái cây, nước cam và thuốc lá, cũng như các sản phẩm công nghiệp như gỗ, xe máy, sản phẩm nhựa, mỹ phẩm, quần áo và thiết bị điện.

Ông Brooks Spector, cựu nhà ngoại giao Mỹ tại châu Phi và Đông Á cho biết: “Việc dựng lên các bức tường thuế quan và sau đó là phản ứng trả đũa từ các nước khác sẽ khiến thương mại toàn cầu sụt giảm nghiêm trọng. Khi điều đó xảy ra, sản xuất đi xuống, doanh số giảm và hàng loạt việc làm sẽ biến mất. Tác động sẽ lan rộng theo nhiều hướng mà chúng ta không thể đoán trước, nhưng chắc chắn một điều là hậu quả sẽ rất nghiêm trọng”.

Trong khi đó, đánh giá về triển vọng đàm phán với Mỹ, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng, các quốc gia cần hết sức thận trọng khi tiếp cận các cuộc thương lượng với chính quyền của Tổng thống Trump. Theo các chuyên gia, một sai lầm phổ biến mà các chính phủ có thể mắc phải là vô tình thừa nhận tính hợp lý của chính sách thuế quan "có đi có lại" mà Nhà Trắng đang theo đuổi. Thực tế, theo giới phân tích, chính sách này không dựa trên nguyên tắc cân bằng thương mại bền vững, mà chủ yếu dựa vào các con số về thâm hụt cán cân thương mại, vốn dễ bị chi phối bởi nhiều yếu tố ngắn hạn.

Việc một số nước giảm hoặc xóa bỏ thuế đối với hàng hóa Mỹ có thể giúp một số ngành xuất khẩu của Mỹ hưởng lợi trước mắt, nhưng lại không giải quyết được gốc rễ của sự mất cân bằng thương mại toàn cầu. Chính vì vậy, việc xây dựng một chiến lược đàm phán khôn ngoan và kiên định là điều bắt buộc đối với các quốc gia bị ảnh hưởng.

Ngọc Mai