Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản tìm kiếm sự bảo vệ trước thuế quan của Mỹ

Hiện nhiều nhà sản xuất ô tô lớn của Nhật Bản đã yêu cầu chính phủ bảo vệ khỏi các mức thuế quan có thể áp dụng đối với ô tô và linh kiện nhập khẩu, một biện pháp sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho toàn bộ ngành công nghiệp ô tô.

Vấn đề này vẫn đang chờ giải quyết, được dự báo có thể gây ra hậu quả to lớn cho toàn bộ nền kinh tế Nhật Bản và các nước đồng minh, chẳng hạn như Mexico và Canada, những nước cũng tham gia xuất khẩu sang Mỹ.

Tại cuộc họp với Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Yoji Muto, có sự tham dự của ban lãnh đạo cấp cao của Toyota, Honda và Nissan, những người đã cùng với chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản (Jama), Masanori Katayama, kêu gọi chính phủ cần có các biện pháp can thiệp để bảo vệ ngành này.

Trong cuộc họp, có sự tham dự của đại diện ngành thép và nhôm, cũng quan tâm đến mức thuế quan có thể áp dụng, Bộ trưởng Muto đã nhắc lại cam kết của chính phủ trong việc bảo vệ một lĩnh vực chiến lược cho đất nước. Bộ trưởng tuyên bố rằng trong chuyến thăm tiếp theo tới Washington, dự kiến vào tháng 3, ông sẽ thảo luận vấn đề này với Bộ trưởng Thương mại Mỹ, Howard Lutnick.

Tác động tiềm tàng đến nền kinh tế Nhật Bản

Masanori Katayama, chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, nhấn mạnh rằng việc áp dụng mức thuế 25% đối với ô tô xuất khẩu từ Nhật Bản có thể gây ra hậu quả tàn khốc.

Hiện tại, ô tô nhập khẩu vào Mỹ phải chịu mức thuế 2,5% và mức tăng mạnh như vậy sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh số bán hàng và khả năng cạnh tranh của các công ty Nhật Bản.

Các đại diện của ngành liên quan đã bày tỏ mối quan ngại sâu sắc. Việc tăng thuế không chỉ ảnh hưởng đến các nhà sản xuất ô tô lớn mà còn gây rủi ro cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, làm tăng chi phí sản xuất và đe dọa hàng nghìn việc làm. Theo phân tích của Viện nghiên cứu Nomura, tác động của biện pháp này có thể làm giảm GDP của Nhật Bản 0,2%.

Ngoài ngành công nghiệp ô tô, ngành thép và nhôm cũng chịu áp lực. Năm 2024, Nhật Bản đã xuất khẩu 1,11 triệu tấn thép sang Mỹ, chiếm khoảng 3% tổng sản lượng. Chính quyền Mỹ đã áp dụng mức tăng thuế đối với các vật liệu này, từ mức hiện tại là 10% lên 25%. Mặc dù Nhật Bản sử dụng phần lớn sản lượng thép và nhôm trong nước, nhưng bất kỳ hạn chế nào vẫn có thể tác động tiêu cực đến ngành công nghiệp và xuất khẩu.

Chiến lược của chính phủ

Chính phủ Nhật Bản đã ra tín hiệu về tầm quan trọng của việc giải quyết cẩn thận vấn đề thuế quan và đã bắt đầu thảo luận với Mỹ. Chánh văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi cho biết Tokyo sẽ tiếp tục theo dõi tình hình một cách cẩn thận và đàm phán với Washington để tìm ra giải pháp tránh gây thiệt hại cho nền kinh tế Nhật Bản.

Trong chuyến thăm Mỹ (dự kiến vào ngày 12 tháng 3, ngày thuế thép và nhôm có hiệu lực), Bộ trưởng Muto sẽ nhắc lại sự đóng góp của các công ty Nhật Bản cho nền kinh tế Mỹ. Nhiều nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, bao gồm Toyota, Honda và Nissan, có cơ sở sản xuất tại Mỹ và tạo việc làm cho hàng nghìn người. Chính phủ Nhật Bản có ý định nhấn mạnh khía cạnh này để cố gắng thuyết phục chính quyền Mỹ không áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với hàng nhập khẩu.

Kịch bản tương lai

Bất chấp những lo ngại, chính phủ Nhật Bản vẫn duy trì thái độ thận trọng.

Thủ tướng Shigeru Ishiba đã tránh bình luận về các giả thuyết vẫn chưa được xác nhận, nhưng ông ám chỉ rằng cuộc đối thoại với Washington vẫn còn bỏ ngỏ. Trong khi đó, các chuyên gia trong ngành dự đoán rằng việc tăng thuế có thể đặc biệt gây tổn hại đến các nhà sản xuất vừa, những người sẽ phải chịu áp lực lớn để hấp thụ tác động của chi phí tăng.

Theo dữ liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, năm 2024 có hơn 1,33 triệu ô tô Nhật Bản được xuất khẩu sang Mỹ, chiếm một phần ba tổng lượng ô tô xuất khẩu của Nhật Bản. Trong số này, gần một nửa là xe mang nhãn hiệu Toyota, hãng thống trị thị trường Mỹ với dòng xe bán tải. Bất kỳ mức tăng thuế nào cũng có thể làm giảm mạnh những con số này, Washington sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định tương lai xuất khẩu ô tô của Nhật Bản và sự ổn định của ngành công nghiệp trong nước. Những thay đổi khiến các nhà sản xuất ô tô gặp rủi ro mà còn khiến nhiều nhà cung cấp linh kiện gặp rủi ro.

Do đó, tình hình vẫn đang tiếp diễn, chính phủ Nhật Bản và ngành công nghiệp ô tô đang chờ xem Mỹ sẽ quyết định đi theo hướng nào.

Kết quả của các cuộc đàm phán giữa Tokyo và Washington sẽ rất quan trọng trong việc xác định tương lai của hoạt động xuất khẩu ô tô của Nhật Bản và sự ổn định của ngành công nghiệp trong nước của quốc gia này.

Hoàng Lâm