Bước ngoặt cho cuộc đua robot hình người giữa Mỹ và Trung Quốc, các hãng hướng tới sản xuất hàng loạt

Sự hào hứng của các nhà đầu tư với robot hình người, được trang bị trí tuệ nhân tạo (AI) với hình dáng giống con người, đã tăng mạnh những tháng gần đây. Một CEO Trung Quốc thậm chí còn dự đoán rằng ngành robot có thể sớm vượt qua ngành công nghiệp ô tô.

Dù robot hình người vẫn chưa được sản xuất hàng loạt chứ đừng nói đến thương mại hóa, một số công ty dường như đã gần như vượt qua rào cản này.

Hôm 18.3, hãng chế tạo robot Figure AI (Mỹ) đã giới thiệu một dây chuyền sản xuất tự động tiên tiến, tuyên bố có khả năng sản xuất 12.000 robot hình người mỗi năm.

Cùng ngày, tập đoàn Midea (gã khổng lồ trong ngành sản xuất thiết bị gia dụng Trung Quốc) đã trở thành cái tên mới nhất gia nhập lĩnh vực này khi giới thiệu một nguyên mẫu robot hình người tự phát triển.

Unitree, công ty khởi nghiệp robot Trung Quốc, gây chú ý hôm 19.3 khi công bố robot hình người G1 với biệt danh kung fu bot, có khả năng nhào lộn và thực hiện thành công cú lật ngang đầu tiên trong ngành.

Chỉ vài giờ sau đó, Jensen Huang (Giám đốc điều hành Nvidia) đưa ra những dự đoán lạc quan về cuộc cách mạng robot hình người sắp tới, khiến cộng đồng công nghệ lại tiếp tục dậy sóng.

Đó chỉ là những thông tin nổi bật của một tuần bùng nổ khi hàng loạt công ty Trung Quốc khác cũng công bố kế hoạch triển khai robot trong nhiều lĩnh vực, từ nhà máy đến cửa hàng và gia đình.

Công nghệ robot hình người đang tiến gần đến thực tiễn

Các nhà phân tích cho rằng chuỗi đột phá gần đây, với hàng loạt robot sở hữu khả năng vận động linh hoạt vượt trội, đang giúp củng cố niềm tin vào công nghệ này, đồng thời có thể sớm thúc đẩy nhiều nhà sản xuất Trung Quốc áp dụng robot hình người vào thực tế.

“Tuần này, chúng ta đã chứng kiến sự tiến bộ đáng kể từ các nhà sản xuất robot hình người. Cả ngành công nghiệp trong nước và quốc tế đều đang chứng kiến những bước tiến mạnh mẽ, với số lượng doanh nghiệp mới tham gia ngày càng tăng”, Wu Tingting, nhà phân tích tại hãng Shanghai Securities, nhận xét trong một báo cáo.

Wu Tingting cũng nhấn mạnh rằng chuỗi công nghiệp robot hình người đã bước vào giai đoạn 'trăm hoa đua nở', nhắc lại câu nói nổi tiếng của cựu lãnh đạo Trung Quốc - Mao Trạch Đông về sự bùng nổ sáng tạo.

Unitree, công ty khởi nghiệp có trụ sở tại tỉnh Chiết Giang, đã đăng tải video cho thấy mẫu robot G1 mảnh khảnh của mình thực hiện một cú lật ngang. Đây là kỳ tích mới của robot đã nổi tiếng vào đầu năm nay vì khả năng đá kung fu.

Robot G1 thực hiện hàng loạt cú đá kung fu trong video vào tháng 2 - Ảnh: Unitree

Theo Unitree, cú lật ngang là động tác thậm chí còn khó thực hiện hơn so với lộn ngược đứng, mà phiên bản trước đó của G1 là H1 thực hiện đầu tháng 3.

Hồi tháng 1, robot H1 của Unitree đã trở nên nổi tiếng tại Trung Quốc khi trình diễn điệu múa dân gian trong Gala Tết Nguyên Đán – chương trình truyền hình có lượt xem cao nhất nước này với hơn 1 tỉ khán giả.

Unitree mô tả đó là “màn trình diễn robot hình người AI hoàn toàn tự động, quy mô lớn đầu tiên trong lịch sử – kết hợp hoàn hảo giữa công nghệ và văn hóa truyền thống”.

Mỹ và Trung Quốc bước vào cuộc đua thương mại hóa robot

Bên kia Thái Bình Dương, ông Jensen Huang phát biểu tại một hội nghị dành cho nhà phát triển của Nvidia ở thành phố San Jose (bang California, Mỹ) rằng robot hình người sẽ trở nên phổ biến trong ngành sản xuất trong vòng chưa đầy 5 năm tới.

Tỷ phú 62 tuổi người Mỹ gốc Đài Loan được các nhà báo hỏi về những dấu hiệu nào cho thấy AI đã trở nên phổ biến. Ông đáp: “Có thể đó sẽ là khi robot hình người thực sự đi lại xung quanh chúng ta. Đây không phải là vấn đề của 5 năm tới, mà chỉ là vài năm nữa thôi”.

Giám đốc điều hành Nvidia cho biết ngành công nghiệp sản xuất có khả năng sẽ áp dụng robot hình người trước, vì đây là ngành có các nhiệm vụ được xác định rõ ràng mà robot có thể thực hiện trong một môi trường được kiểm soát.

"Tôi nghĩ robot hình người nên được đưa vào các nhà máy trước tiên. Lý do là vì lĩnh vực này có nhiều quy tắc, tiêu chuẩn an toàn hơn và các trường hợp sử dụng cũng cụ thể hơn.

Giá trị của robot hình người rất dễ xác định. Mức giá thuê một robot hình người có lẽ vào khoảng 100.000 USD và tôi nghĩ đó là mức giá khá hợp lý", doanh nhân này nói thêm.

Cũng trong tuần này, hãng xe Chery (Trung Quốc) đã giới thiệu robot dành cho dây chuyền lắp ráp ô tô cũng như các cửa hàng và trung tâm dịch vụ của mình.

Haier, một trong những nhà sản xuất thiết bị gia dụng hàng đầu Trung Quốc, đã công bố kế hoạch phát triển robot AI dùng trong gia đình, sau khi từng đầu tư vào robot công nghiệp để cải thiện năng suất trong các nhà máy.

Shenzhen Dobot, công ty khởi nghiệp nổi tiếng với các cánh tay robot công nghiệp, đã chứng kiến giá cổ phiếu tăng gần 28% sau khi hôm 18.3 công bố kế hoạch bán mẫu robot hình người mới nhất với giá 199.000 nhân dân tệ (khoảng 27.520 USD).

Video quảng cáo của Shenzhen Dobot cho thấy robot có thể chuẩn bị bữa sáng, gồm nướng bánh mì, xếp rau xà lách, lấy cherry và rót sữa. Theo công ty, mẫu robot này đang được thử nghiệm trong nhà máy sản xuất ô tô, nhà máy điện tử và quán cà phê, với kế hoạch bắt đầu sản xuất hàng loạt vào giữa năm 2025.

Giới quan sát cho rằng Trung Quốc đang quyết tâm củng cố lợi thế dẫn đầu của mình trong lĩnh vực robot hình người, khi cuộc cạnh tranh với Mỹ ngày càng nóng lên.

"Chính phủ Trung Quốc đang thúc đẩy các nhà sản xuất nâng cấp thiết bị để triển khai robot hình người trên quy mô lớn, đặc biệt là để thực hiện những công việc lặp đi lặp lại và nguy hiểm. Ngày càng có nhiều công ty, được chính quyền khuyến khích và nhắm đến lợi ích về năng suất, bắt đầu đưa những robot linh hoạt này vào sử dụng thực tế", Zhu Minghao, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Tiên tiến tại Đại học Giao thông Bắc Kinh, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông nhà nước Trung Quốc.

Theo Zhu Minghao, ngành sản xuất sẽ là nơi thử nghiệm đầu tiên cho robot hình người tại Trung Quốc và việc ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp cuối cùng sẽ mở đường cho chúng bước vào các hộ gia đình.

"Các quan chức hiểu rằng đây là yếu tố quan trọng để duy trì năng suất của ngành sản xuất Trung Quốc trong bối cảnh dân số suy giảm", Zhu Minghao nói thêm.

Năng lực sản xuất và AI của Trung Quốc đặt ra ‘mối đe dọa sống còn’ với Mỹ trong lĩnh vực robot

Công ty nghiên cứu độc lập SemiAnalysis cảnh báo rằng năng lực sản xuất của Trung Quốc đang đặt ra “mối đe dọa sống còn” với Mỹ trong lĩnh vực robot, khi các công ty AI Trung Quốc đạt được những tiến bộ ngang tầm với các đối thủ Mỹ.

Tự động hóa nhờ robot thông minh sẽ cho phép mở rộng mạnh mẽ năng lực sản xuất trên nhiều ngành công nghiệp, và Trung Quốc hiện là quốc gia duy nhất có vị thế để đạt mức độ tự động hóa cao, theo một báo cáo bởi hãng SemiAnalysis (Mỹ).

“Quá trình nội địa hóa ngành robot của Trung Quốc đang diễn ra mạnh mẽ”, SemiAnalysis cho biết. Báo cáo chỉ ra rằng thị phần của các nhà sản xuất Trung Quốc tại thị trường robot lớn nhất thế giới đang tiến gần 50%, tăng từ 30% vào năm 2020.

“Dù các nhà sản xuất Trung Quốc đang ngang hàng với các tập đoàn phương Tây trong phân khúc thị trường cấp thấp, nhưng đánh giá chuỗi cung ứng của chúng tôi cho thấy các công ty trong nước này đang bắt đầu chiếm lĩnh các phân khúc thị trường cao cấp hơn”, theo SemiAnalysis.

Sự trỗi dậy của Unitree là ví dụ điển hình cho sự chuyển dịch này. Theo báo cáo, công ty có trụ sở tại thành phố Hàng Châu (Trung Quốc) đang sản xuất “robot hình người duy nhất khả thi trên thị trường”. Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng robot G1 của Unitree hoàn toàn “không phụ thuộc vào linh kiện Mỹ”.

Nếu Trung Quốc đạt được tự động hóa quy mô lớn mà Mỹ không theo kịp, điều đó sẽ tạo ra “mối đe dọa sống còn” với nền kinh tế lớn nhất thế giới, theo báo cáo. Với kịch bản đó, Trung Quốc sẽ được hưởng lợi từ “sự mở rộng mạnh mẽ trong năng lực sản xuất trên nhiều ngành công nghiệp nhờ hệ thống robot thông minh”.

Đánh giá từ các nhà nghiên cứu tại SemiAnalysis phản ánh thành công trong chiến lược thúc đẩy tự động hóa công nghiệp của Trung Quốc, như một phần nỗ lực nâng cấp nền kinh tế giữa lúc cuộc cạnh tranh công nghệ với Mỹ ngày càng gay gắt.

Sự thống trị trong lĩnh vực sản xuất là yếu tố then chốt trong ngành robot, vì lĩnh vực này đòi hỏi quá trình tinh chỉnh và tái tạo liên tục để đạt được sản phẩm có tính năng tốt, có thể mở rộng và chi phí hợp lý, theo báo cáo.

“Tác động của điều này trong ngành robot sẽ theo cấp số nhân. Quá trình tự động hóa sẽ ngày càng phát triển khi robot không chỉ hỗ trợ con người mà còn có thể tự sản xuất thêm nhiều robot khác, và với mỗi đơn vị được tạo ra, chi phí sẽ tiếp tục giảm và chất lượng sẽ cải thiện”, trích báo cáo.

Hiện tại, việc sản xuất một cánh tay robot theo mẫu UR5e của công ty Universal Robots (Đan Mạch) tại Mỹ có chi phí cao gấp đôi so với tại Trung Quốc, theo báo cáo.

Trung Quốc đã đạt tỷ lệ 470 robot trên 10.000 nhân viên vào năm 2023, tăng từ 402 trong năm 2022, theo báo cáo World Robotics 2024 công bố hồi tháng 11 năm ngoái. Trung Quốc hiện đứng thứ ba về tỷ lệ robot trên công nhân nhà máy, sau Hàn Quốc và Singapore.

Theo báo cáo của tập đoàn tài chính và ngân hàng đầu tư đa quốc gia Morgan Stanley (Mỹ) tháng trước, Trung Quốc là một trong những quốc gia dẫn đầu trong hệ sinh thái robot toàn cầu.

Trong số 100 công ty niêm yết trên toàn cầu được Morgan Stanley xác định “tham gia vào phát triển robot hình người”, 56% có trụ sở tại Trung Quốc. Quốc gia châu Á này cũng chiếm 45% số integrator trên toàn cầu.

Integrator trong ngành robot là các doanh nghiệp hoặc tổ chức chuyên tùy chỉnh, lắp đặt và tích hợp robot vào quy trình sản xuất hoặc hoạt động của khách hàng. Họ không chỉ bán robot mà còn thiết kế hệ thống, lập trình, tối ưu hóa và bảo trì để đảm bảo robot hoạt động hiệu quả theo nhu cầu cụ thể của từng doanh nghiệp.

Sơn Vân